Milli Korunma Kanunu Versus 3008 Sayılı İş Kanunu: Emeği Denetim Altına Alan ve Sermaye Birikimini Destekleyen Bir Kanun

Year 2014, Volume: 4 Issue: 1, 119 - 145, 20.01.2014

Mihrican Zorlu

Abstract

Milli
Korunma Kanunu 1940 yılında, İkinci Dünya Savaşı sürecinde oluşabilecek
sosyo-ekonomik sorunlara karşı, 1936 tarihli 3008 Sayılı İş Kanunu’nu
etkisizleştirmek pahasına,  çıkarılmış
bir kanundur. Hükümete olağanüstü yetkiler veren bu kanun, gerek sermaye
gerekse işçi sınıfına yönelik birtakım olumsuz hükümler içermekle birlikte,
zaman içinde işçi sınıfını denetim altına alarak sermaye birikim sürecinin bir
unsuru haline dönüştürmüştür. Zorunlu çalışma, çalışma süreleri ve çalışma
yaşına ilişkin bir takım olumsuz düzenlemeler dönem içinde ortaya çıkan
karaborsacılık ve fiyat artışlarıyla birleşince sermaye sınıfı savaş döneminden
oldukça kazançlı çıkmıştır. Dolayısıyla, 3008 Sayılı İş Kanunu’na tezat
düzenlemeler içeren Milli Korunma Kanunu emeği denetim altına alan ve sermaye
birikimini destekleyen bir yöne uzanmıştır.  

Keywords

Milli Korunma Kanunu, 3008 sayılı İş Kanunu, emeğin denetimi, sermaye birikimi

References

• Akkaya, Yüksel (2010), Cumhuriyetin Hamalları: İşçiler, İstanbul: Yordam Kitap.
• Boratav, Korkut (2012), Türkiye İktisat Tarihi: 1908-2009, 16. Bs., Ankara: İmge Kitabevi.
• Buğra, Ayşe (2011), Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika, 5. Bs., İstanbul: İletişim Yayınları.
• Çelik, Aziz (2010), Vesayetten Siyasete Türkiye’de Sendikacılık (1946-1967), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Çetin, Hasan (2007), İkinci Dünya Savaşı Sürecinde Türkiye’nin Sosyo Ekonomik Durumu: 1939-1945, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dilik, Sait (1985), Atatürk Döneminde Sosyal Politika, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 40:1, 93-102.
• Ekin, Nusret (1986), Türkiye’de Endüstri İlişkilerinin Gelişimi ve 1936 İş Kanunu, Sosyal Siyaset Konferansları, 35.-36. Kitap, 33-51.
• Gülmez, Mesut (1986), 1936 İş Yasasının Hazırlık Çalışmaları, Sosyal Siyaset Konferansları, 35.-36. Kitap, 127-163.
• Gürboğa, Nurşen (2012), Madencilikte İş Mükellefiyeti: Tek Parti Rejimi ve Bir Mücadele Alanı Olarak Zonguldak Kömür Havzası (1940-1947), Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti’nde Emek Tarihi, (Editörler: Turaj Atabaki, Gavin D. Brockett), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Güzel, Ali (1978), 3008 sayılı İş Yasasının Önemi ve Başlıca Hükümleri, Sosyal Siyaset Konferansları, 35.-36. Kitap, 165-222.