Türkiye’de Reçete Başına Ortalama Maliyet Serisinin Zaman Serisi Modelleriyle Öngörüsü ve Öngörü Performanslarının Karşılaştırılması

Year 2014, Volume: 4 Issue: 2, 176 - 192, 31.07.2014

Sevda Akar

Abstract

Bu
çalışmada Türkiye’de reçete başına ortalama maliyet değişkeni Otoregresif
Bütünleşik Hareketli Ortalama Modelleri (ARIMA) yöntemleriyle tahmin edilmiş ve
tahminlere dayalı öngörüler yapılarak öngörü performansları karşılaştırılmıştır.
Veri seti Ocak 2009-Haziran 2013 dönemini kapsamaktadır. Çalışmanın ampirik
sonuçlarına göre, reçete başına ortalama maliyet değişkenine ait öngörülerde
bulunurken ARIMA (2,1,2) modeli en başarılı sonuçları vermektedir.

Keywords

Reçete başına ortalama maliyet, ARIMA modeli, öngörü

References

• Arslanhan Memiş, S. (2012), “Son Dönemdeki Sağlık Harcamalarının Analizi”, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı, No: 201283, www.tepav.org.tr .
• Bloom, D. E., ve D. Canning (2000), “The Health and Wealth of Nations”, Science’s Compass, Policy Forum: Public Health, Vol. 287, ss. 1207-1209.
• Bulutoğlu, K. (2004), Kamu Ekonomisine Giriş: Demokraside Devletin Ekonomik Bir Kuramı, (Batı Türkeli Yayıncılık), 8. Baskı, Kadıköy, İstanbul.
• Çalışkan, Z. (2009), “OECD Ülkelerinde Sağlık Harcamaları: Panel Veri Analizi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 34, ss.117-137.
• Çelik, Y. (2011), “Türkiye Sağlık Harcamalarının Analizi ve Sağlık Harcama Düzeyinin Uygunluğunun Değerlendirilmesi”, Sosyal Güvenlik Dergisi, Sayı, 1, ss. 62-81.
• Demirkıran, M. ve B. Şahin (2012), “Hekimlerin Reçete Yazma Davranışlarının İncelenmesi: Viral Tonsillofarenjit Hastalığına İlişkin Yazılı Hasta Olgusu Örneği”, T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, Sayı 4, ss. 19-39.
• Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) (2013), Health Data 2013, http://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SHA.
• Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) ve Dünya Bankası (2008), OECD Sağlık Sistemi İncelemeleri – Türkiye, ISBN 978–975–590–282–1.
• Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) (2012), “Health at a Glance: Europe 2012”, OECD Publishing, http://dx.doi.org/10.1787/9789264183896-en.
• Erol, H. ve A. Özdemir (2014), “Türkiye’de Sağlık Reformları ve Sağlık Harcamalarının Değerlendirilmesi” Sosyal Güvenlik Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 1, ss. 9-34.
• Ersöz, F. (2008), “Türkiye ile OECD Ülkelerinin Sağlık Düzeyleri ve Sağlık Harcamalarının Analizi”, İstatistikçiler Dergisi 2 (2008), ss. 95-104.
• Foon Tang, C. (2011), “Multivariate Granger Causality and the Dynamic Relationship Between Health Care Spanding, Income and Relative Price of Health Care in Malaysia”, Hitotsubashi Journal of Economics 52, ss. 199-214.
• Gomez, V. ve A. Maravall (1992), “Time Series Regression with Arima Noise and Missing Observations Program TRAM”, Eui Working Paper, Eco No. 92/81, Department of Economics, European University Institute.
• Gomez, V. ve A. Maravall (1996), “Programs SEATS and TRAMO: Instructions for the User”, Working Paper, No. 9628, Bank of Spain.
• Huber, M. ve E. Orosz (2003), “Health Expenditure Trends in The OECD Countries: 1990-2001”, Health Care Financing Review, 25 (1), ss. 1-22.
• İstanbulluoğlu, H., M. Güleç ve R. Oğur (2010), “Sağlık Hizmetlerinin Finansman Yöntemle ri”, Dirim Tıp Gazetesi, Sayı: 85: 2 ss. 86-99.
• Karagöz, K. ve N. Tetik (2009), “Kamu Sağlık Harcamalarını Belirleyen Faktörler: Ekonometrik Bir Değerlendirme” Econ Anadolu 2009: Anadolu Uluslararası İktisat Kongresi, 17-19 Haziran 2009, Eskişehir, Türkiye.
• Leibowitz, A., G.W. Manning, ve P.J. Newhouse (1985), “The Demand for Prescription Drugs as a Function pf Cost-Sharing”, Rand Corporation Note, N-2278-HHS., ss. 1-17.
• Liu, Y., Y. Çelik, B. Şahin (2005), “Türkiye’de Sağlık ve İlaç Harcamaları”, Türkiye’de Sağlık/İlaç Harcamaları ve İlaç Geri Ödeme Politikası, www.suvak.org.tr.
• Maravall, A. ve V. Gomez (1992), “Signal Extraction in Arima Time Series Program SEATS”, Eui Working Paper, Eco No. 92/65, Department of Economics, European University Institute.
• Pınar, N. (2012), “Ülkemizde İlaç Harcamaları”, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, Derleme/Review, 19(1), ss. 5-65.
• Sosyal Güvenlik Kurumu (2012), İstatistik Yıllığı, http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/tr/kurumsal/istatistikler/sgk_istatistik_yilliklari, (25.09.2013).
• Sülkü, N. S. (2011), “Türkiye’de Sağlıkta Dönüşüm Programı Öncesi ve Sonrasında Sağlık Hizmetlerinin Sunumu, Finansmanı ve Sağlık Harcamaları”, T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yayın No:2011/414.
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2003), Sağlıkta Dönüşüm, http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-2906/saglikta-donusum-programi.html (25.09.2013).
• Yıldırım, H. H., T. Yıldırım, R. Erdem (2011), “Sağlık Hizmetleri Finansmanında Kullanıcı Katkıları: Genel Bir Bakış ve Türkiye İçin Bir Durum Değerlendirmesi”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 44, Sayı 2, ss. 71-98.
• Yıldırım, S. (1994), “Sağlık Hizmetlerinde Harcama ve Maliyet Analizi” T.C. Devlet Planlama Teşkilatı, DPT, Yayın No: 2350.
• Yılmaz, E. B. ve S. Yaraşır (2011), “Bir Küresel Kamusal Mal Olarak Sağlık ve Finansmanında Resmi Kalkınma Yardımlarının Rolü”, İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 55. Seri, ss. 1-33. http://whqlibdoc.who.int/hist/official_records/constitution.pdf.