Bizim İçin Şampiyon Filminin Alımlama Analizi

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 2, 391 - 430, 30.10.2019

Birgül Alıcı

https://doi.org/10.32001/sinecine.639729

Cited By: 2

Öz

Ünlü jokey Halis Karataş’ın yaşam öyküsünü ele alan Bizim İçin Şampiyon filmine ilişkin bu çalışma, izleyicinin filmi nasıl okuduğuna yönelik bir alımlama analizidir. Çalışma kapsamında 9 kadın 9 erkek olmak üzere (20-50 yaş arası) toplam 18 izleyiciyle derinlemesine görüşme gerçekleştirilmiştir. Çalışmada öncelikle izleyici odaklı kitle iletişim araştırmaları, sinema alımlama araştırmaları ve Türk Sineması’nda gerçek yaşam öyküsü ekseninde Bizim İçin Şampiyon filmine değinilmiştir. Ardından tarihsel materyalist ve etnografik yaklaşım temelinde yapılan derinlemesine görüşmeler analiz edilmiştir. Çalışmadan elde edilen veriler özellikle izleyicilerin yaş ve cinsiyet faktörleri açısından değerlendirilmiştir. Değerlendirme sonucunda filmin geçtiği doksanlı yıllara tanık olan izleyici grubu ile doksanlı yıllarda doğanların alımlamalarında belirgin farklılıklar olduğu anlaşılmıştır. Döneme tanık olan izleyiciler genellikle filmdeki aşk ve başarı öyküsünü daha gerçekçi ve etkileyici bulurken, tanık olmayanlar kısmen gerçekçi ve etkileyici bulabilmiştir. Ayrıca kadın ve erkek izleyicilerin filmi anlamlandırma süreçlerinin de benzer olmadığı gözlemlenmiştir. Kadın izleyiciler duygusal sahneleri daha kendine yakın gördüğünü ifade edip değerlendirmelerde bulunurken erkek izleyiciler ataerkil kodları içeren sahneleri daha etkileyici bulduklarını dile getirmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Alımlama, İzleyici, Türk sineması, biyografik film, Bizim İçin Şampiyon

Reception Analysis of the Movie Champion For Us

Öz

This study of the film Champion For Us, which is based on the life story of the famous jockey Halis Karataş, analyzes spectators’ responses to the film. In-depth interviews were conducted with a total of 18 spectators, 9 females and 9 males between the ages of 20 and 50. Initially, spectator-oriented mass communication research, reception research in cinema, and the context of the real-life story are recognized. Then the interviews are analyzed from an historical-materialist and ethnographic point of view, considering, especially, variables of the interviewees’ age and gender. The results show a difference in the responses of interviewees who witnessed the ’90s and those who were born in the ’90s. Those who witnessed the period commented mostly that the story of love and success in the film was realistic and impressive, while those who had not witnessed the period did not see it as realistic and impressive. The responses of male and female interviewees were also dissimilar. Females said that they felt closer to the more emotional scenes, whereas male spectators said that they found scenes with patriarchal codes to be the most impressive.

Anahtar Kelimeler

Reception, Spectators, Turkish cinema, biographical movie, Bizim İçin Şampiyon

Kaynakça

• Akbulut, H. (2014). Televizyon ve Sinemada İzleyici Çalışmak: Alımlama Çalışmaları, Kocaeli Üniversitesi 2237 İletişim Bilimlerinde Araştırma Projesi Yazma Eğitimi.
• Arık, M. B. (2004). Popüler Kültüre Temel Yaklaşımlar. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 19, 327-345.
• Aydın, Ş. O. (2007). Alımlama Araştırmaları ve Kültürel Çalışmalar Geleneğinin Katkısı. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11,119-131.
• Berfin, K. Çetin, E. (2016). Televizyon İzleyicisi Kimdir? Kavramsal Bir Tartışma. ERDEM İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi. 70, 25-42.
• Callahan, V. (2010). Gazing Outward: The Spectrum of Feminist Reception History.. V. Callahan (Ed.) Reclaiming the Archive: Feminism and Film History. (s.9-16). Michigan: Wayne State University Press.
• Chausson, O. (2010). Assessing The Impact Of Gender And Personality On Film Preferences. MyPersonality Project, (s.1-33), Cambridge: University of Cambridge.
• Comanducci, Carlo (2018). Spectatorship and Film Theory: The Wayward Spectator. Cham: Palgrave Macmillan.
• Çalık, A. (2011). Türkiye’de Biyografik Sinema Filminde Bellek, Çarpıtma ve Boş Alan: “Veda” Filmi Üzerinden Çalışma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Erdoğan, İ. Alemdar, K. (2010) Öteki Kuram: Kitle İletişim Kuram ve Araştırmalarının Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirmesi. (3. Baskı). İstanbul: Erk.
• Göker, N. (2018). Sinema Seyirci İlişkisini Etki Çerçevesinde Düşünmek: Bir İzleyici Araştırmasının Sonuçları. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. 29. 270-292.
• Gripsrude, J. (2011). Sinema İzleyicileri. M. İri (Ed), Sinema Araştırmaları: Kuramlar, Kavramlar, Yaklaşımlar (s.307-324) (2. Baskı). İstanbul: Derin.
• Güngör, N. (2015). Pasif İzleyiciden Aktif Üretici İzleyiciye İletişim Bilimlerinin Serüveni ya da Yeni Bir Paradigmanın Ayak Sesleri. F. Aydoğan (Ed.) İletişim Çalışmaları. (s.15-26) İstanbul: Derin Yayınları.
• Hall, S. (2003). Kodlama, Kodaçımlama. B. Çoban ve Z. Özarslan (Ed.), (Çev: B. Çoban) Söylem ve İdeoloji Mitoloji, Din, İdeoloji. (s.309-326) İstanbul: Su Yayınları.
• Karadaş, N. (2018). Çemberin Ucu Filmi Üzerine Bir Alımlama Çalışması. Sosyal Bilimler Dergisi (Sobider) / The Journal of Social Science 32, 232-242.
• Kartarı, A. (2017). Nitel Düşünce ve Etnografi: Etnografik Yönteme Düşünsel Bir Yaklaşım. Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi: Moment Dergi. 4(1).207-220.
• Kaya, M. D. (2005). The Midnight Express Phenomenon: The International Reception of the film Midnight Express. İstanbul: The Isis Pres.
• Kemper, T. (2003). Received Visdom: Three Reception Studies, Jump Cut. 46. https://www.ejumpcut.org/archive/jc46.2003/kemper.staiger/index.html (Erişim Tarihi: 1 Mayıs 2019).
• Kılıç, I. Ö. (2018). Seyirci Deneyiminde Film Tercihini Etkileyen Motivasyonlar ve Filmlerin Alımlanması: Recep İvedik Örneği. TRT Akademi. 3 (5), 322-343.
• Kırel, S. (2010). Kültürel Çalışmalar ve Sinema. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi.
• Kuhn, A. (2010). I Wanted Life to be Romantic, and I Wanted to be Thin Girls Growing Up with Cinema in the 1930s., V. Callahan (Ed.). Reclaiming the Archive: Feminism and Film History. (s.58-73) Michigan: Wayne State University Press.
• Kuhn, A. (2002). An Everyday Magic: Cinema and Cultural Memory. London, New York: I.B. Tauris.
• Maigret, É (2014) Medya ve İletişim Sosyolojisi. (4. Baskı) (Çev. H. Yücel). İstanbul: İletişim.
• Mayne, J (2002) Cinema and Spectatorship. London: Routledge.
• Mutlu, E. (2005). Globalleşme, Popüler Kültür ve Medya. (1. Baskı). Ankara: Ütopya.
• Oğuz, H. Ş. (2014). Stuart Hall …* Tarihten Geçenler. Moment Dergi, 1(1), 125-136.
• Özsoy, A. (2011). Sinema, Yeni Seyir Deneyimleri ve Çocuk İzleyici. TRT Akademi. 2(4). 356-374.
• Karabağ Sarı, Ç. (2013). 12 Eylül Filmleri ve Üniversite Gençliği: Politik Söylemler Bağlamında 12 Eylül Filmlerinin Alımlanması. Sinecine, 4(2), 9-39.
• Karabağ Sarı, Ç. (2012). 12 Eylül Filmlerinin Üniversiteli Gençler Tarafından Alımlanması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Özön, N. (1985). Sinema Uygulayımı-Sanatı Tarihi. İstanbul: Hil Yayınları.
• Stacey, J. (1994) Star Gazing: Holywood Cinema and Female Spectatoship. Routledge, London and NY.
• Staiger, J. (2000). Perverse Spectators: The Practices of Film Reception. New York: New York University Press.
• Şeker, T (2009). 5N1K Programının Alımlama Analizi. Selçuk İletişim. 5 (4). 105-117.
• Şeker, T. ve Tiryaki, S. (2013). Savaş Fotoğrafçısı Filminin Alımlama Analizi’ Global Media Journal, Yayın No: 4167024, 196-212.
• Uybadın, A. (2016). Ev Kadınlarının Sanat Filmlerini Anlamlandırma Süreci Üzerine bir Alımlama Çalışması: Hayat Var Örneği. Sinecine, 7(2), 123-147.
• Yaylagül, L. (2014). Kitle İletişim Kuramları Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar. (6. Baskı). Ankara: Dipnot.
• Yıldırım, A. Şimşek H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (7. Baskı) Ankara: Seçkin.
• Yüksel, A. ve Demir, B. (2014). 2000 Kuşağı’nın Sinema Filmleri İzleme Pratikleri, Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırma Dergisi (EJOIR), 2, Özel Sayı. 31-54.