Görme Biçimleri ve Video Anlatı

Yıl 2020, Özel Sayı (2) Mayıs 2020, 345 - 369, 29.05.2016

Tarık Aylan

https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.674337

Öz

Bu metinde, Rene Descartes, Brauch Spinoza ve Gotfried Wilhelm Leibniz’in kavramlarıyla erken modern dönemde insanın sahip olduğu bakış kavramı belirginleştirilmeye çalışılmıştır. Bu filozoflardan kısa bir süre sonra bakışın mekanik yönünü ve düşüncenin yasalarını formülleştirmeye çalışan düşünürlerin çalışmaları ifade edilmiştir. Temsili imajdan farklı ve insan gözünden bağımsız olarak teknik imaj üretebilen fotoğraf makinasının icadından sonra insan bakış açısı zenginleşmiş ve yeni görme biçimleri kazanmıştır. Bu çalışmada insanın teknik imaj üreten fotoğraf makinası, sinema ve video gibi aparatları kullanarak daha farklı görüş açılarına sahip olacağı ve düşünebileceği ifade edilmiştir.
Hareketli görüntüyü kaydedebilen sinema sesin de katılımıyla kendine özgü bir anlatı oluşturabilmiştir. Sinemadan yaklaşık 70 yıl sonra ortaya çıkan ve sinemanın anlatısını da taklit edebilen video aygıtı zamanımızda birçok alanda kullanılmakla birlikte kendine özgü bir anlatı oluşturmuştur. Bu çalışmada, videonun sanat ve bilimdeki kullanımları ile öznelliğe yakın oluşu tanımlanmış ve görme biçimlerine sağlayabileceği yeniliklerin potansiyeli belirginleştirilmiştir. Teknik imaj üreten video ile görüp, bu aygıtla daha farklı düşünebileceğimiz iddia edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Görme Biçimleri, Bakış, Video Anlatı, Video

Kaynakça

• -Baker, Ulus (2011a). Beyin Ekran. İstanbul: Birikim Yayınları.
• -Baker, Ulus (2010). Kanaatlerden İmajlara: Duygular Sosyolojisine Doğru. İstanbul: Birikim Yayınları.
• -Baker, Ulus (2011b). Yüzeybilim- Fragmanlar. İstanbul: Birikim Yayınları.
• -Bazin, Andre (2000). Sinema Nedir, İstanbul: İzdüşüm Yayınları.
• -Berger, John (1999). Görme Biçimleri, İstanbul: Metis Yayınları.
• -Crary, Jonathan (2010). Gözlemcinin Teknikleri: On Dokuzuncu Yüzyılda Görme ve Modernite, İstanbul: Metis Yayınları.
• -Colebrook, Claire (2004). Gilles Deleuze. Ankara: Kitle Yayıncılık.
• -Copleston, Frederick (1997). Descartes, İstanbul: İdea Yayınevi.
• -Deleuze, Gilles (1986). Gilles Deleuze’le Konuşma. Beyin Ekrandır: Sinema’da Felsefe Üstüne, Nisan Kitap 07 - Sinema Özel Sayı.
• -Deleuze, Gilles (2003). İki Konferans, İstanbul: Norgunk Yayıncılık.
• -Deleuze, Gilles (2006a). Kıvrım - Leibniz ve Barok, Ankara: Bağlam Yayıncılık.
• -Descartes, Rene (1985). The Philosophical Writings of Descartes, Cambridge: Cambridge University Press,
• -Descartes, Rene (1996). Söylem - Kurallar - Meditasyonlar, İstanbul: İdea Yayınevi.
• -Doğan, Hülya (2013). Antropolojinin Görseli Yeniden ve Yeniden Keşfi: Görsel Antropoloji, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Gazi Üniversitesi- İletişim Fakültesi - Süreli Elektronik Dergi
• -Elwes, Catherine (2005). Video art: A Guided Tour, London: I.B. Tauris.
• -Fails, V. Elanor (1988). Teaching Sociological Theory Through Video: The Development of an Experimental Strategy, 28.07.2014 tarihinde http://www.jstor.org sitesi: /stable/1317527?origin=JSTOR-pdf adresinden alındı.
• -Feuer, Jane (1983). Canlı Yayın Kavramı: İdeoloji Olarak Ontoloji, Levend Kılıç içinde, Video Sanatı (s. 76-77), İstanbul, Hil Yayın.
• -Flusser, Vilem (2009). Bir Fotoğraf Felsefesine Doğru, İstanbul: Hayalbaz Kitap.
• -Frampton, Daniel (2013). Filmozofi, İstanbul: Metis.
• -Freund, Gisele (2008). Fotoğraf ve Toplum, İstanbul: Sel Yayıncılık.
• -Goodman, Jane E. (2005). Berber Culture on the World Stage: From Village to Video, USA: Indiana University Press.
• -Gönen, Metin (2004). Paradoksal Sanat Sinema, İstanbul: Es Yayınları.
• -Grimshaw, A. & Ravetz, A. (Ed.). (2005). Visualizing Antropology, USA: New Media Intelect.
• -Heath, Christian (2004). Qualitative Research, London: Sage Publications.
• -Jay, Martin (1994). Downcast Eye, London: University California Press.
• -Knoblauch, H., Schnettler, B., Raab, J. & Soeffner, H. G. (2006). Video Analysis – Methodolgy and Methods, Peter Lang, Frankfurt am Main.
• -Krauss, Rosalind (1986). Video: Narsizm Estetiği. Levend Kılıç içinde, Video Sanatı (s. 120), İstanbul, Hil Yayın.
• -Kovacs, Andras Balint (2010). Modernizmi Seyretmek, Ankara: De Ki.
• -Lester, Paul Martin (2000). Visual Communication, USA: Wadsworth.
• -Marshall, Stuart (1979). Video: Teknoloji ve Uygulama, Levend Kılıç içinde, Video Sanatı (s.34), İstanbul, Hil Yayın.
• -Moran, M. James (2002). There Is No Place Like Home Video, USA: University of Minesota Press.
• -Orr, John (1997). Sinema ve Modernlik, Ankara: Ark Yayınevi.
• -Ranciere, Jacques (2008). Görüntülerin Yazgısı, İstanbul: Versus Kitap.
• -Ross, David (1986). Gerçeklik ya da Sonuçlar: Amerikan Televizyonu ve Video Sanatı. Levend Kılıç içinde, Video Sanatı (s.90-91), İstanbul, Hil Yayın.
• -Spinoza, Benedictus Baruch (2006). Etika, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları,
• -Sooryamoorthy, Radhamany (2007). Making Research Film in Sociology, 03.07.2014 tarihinde http://iss.sagepub.com/ sitesi adresinden alındı.
• -Turim, Maureen (1983). Video Sanatı: Bir Gelecek Kuramı. Levend Kılıç içinde, Video Sanatı (s. 106), İstanbul, Hil Yayın.
• -Wintson, Brian (1987). Brunelleschi İçin Bir Ayna. Levend Kılıç içinde, Video Sanatı (s. 65-66), İstanbul, Hil