Yaratıcı Kadın Öznenin Çerçevesi: Alev Almış Bir Genç Kızın Portresi

Year 2021, Volume: 6 Issue: 11 - Özel Sayı (3) 2021, 515 - 536, 09.10.2021

Yüksel Doğan

https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.860986

Cited By: 1

Abstract

Feminist sinema anlayışı ekseninde değerlendirilebilecek filmlerin giderek artışı feminist hareketin gelişimiyle paralel olarak ilerlemektedir. 1970’li yıllardaki feminist hareketin; dil, kültür gibi alanlarda sorguladığı yapıların eleştirel analizi 80’li ve 90’lı yıllarda yaratıcı kadın öznenin birçok alanda kendi çerçevesini ve yöntemini oluşturmasını sağlar. Bu süreç sinema alanında da kadın yönetmenlerin farklı anlatı kalıpları yaratmasının da önünü açmıştır. Kadın yönetmenlerin kendi anlatı kalıplarıyla sinema tarihini çeşitlendiren yaratıcı eserlerinin; yaratıcı kadın özne konumu açısından eleştirel bir analizinin yapılması bu çerçevede önem arz etmektedir. Bu çalışmada Mikhail Bakhtin’in diyaloji, çok dillilik, çokseslilik, karnaval, zaman uzam (kronotop) gibi kavramlarının feminist kuramla kesişen noktaları çerçevesinde Céline Sciamma’nın yönettiği Portrait De La Jeune Fille En Feu (Alev Almış Bir Genç Kızın Portresi, 2019) adlı filmin analizi yapılacaktır. Bu kapsamda öncelikle sanat alanında yaratıcı kadın öznenin konumu, temsili tartışılacak, ardından filmin toplumsal cinsiyet eksenindeki çelişkilerin eleştirel çerçevesinin altı çizilerek, yerine oluşturulmak istenen perspektifin ana hatları ele alınacaktır. Oluşturulmaya çalışılan yeni perspektifin analizinde Bakhtin’in vurguladığı kavramlar yol gösterici olacaktır. Alev Almış Bir Genç Kızın Portresi filmi metin analizi yöntemiyle değerlendirilerek yaratıcı kadın öznenin çerçevesi ve oluşumu tartışmaya açılacaktır

Keywords

Kadın özne, feminist kuram, diyaloji, çok dilli, karnavalsı

References

• Belting, H. (2017). Floransa ve Bağdat: Doğu’da ve Batı’da Bakışın Tarihi. Z. Aksu Yılmazer (Çev.) İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları
• Butler, J. (2014). Cinsiyet Belası. B. Ertür (Çev.) İstanbul: Metis Yayınları
• Direk, Z. (2014). Judith Butler: Toplumsal Cinsiyet ve Bedenin Maddeleşmesi. Z. Direk (Der.). Cogito: Cinsiyetli Olmak (s. 67-84) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
• Donovan, J. (2014). Feminist Teori. A. Bora, M. Ağduk Gevrek, F. Sayılan (Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları
• Durudoğan, H. (2014). Unes Femmes: Kristeva, Psikanaliz ve Kadın. Z. Direk (Der.). Cogito: Cinsiyetli Olmak (s. 51-66) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
• Eagleton, T. (2014) Edebiyat Kuramı. T. Birkan (Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Erkal, O. (2017). 18. Yüzyılda Pastel Portreler ve Bir Portre Ressamı: Rosalba Carriera. KSBD, Sonbahar Y.9, C.9, Kadın Özel Sayısı. s:205-223
• Firestone, S. (1993). Cinselliğin Diyalektiği. Y. Salman (Çev.) İstanbul: Payel Yayınları
• Heikinen, D. (1994). Is Bakhtin a Feminist or Just Another Dead White Male? A Celebration of Feminist Possibilities in Manuel Puig's Kiss of the Spider Woman. A Dialogue of Voices (p.114-127) Minneapolis: University of Minnesota Press
• Hohne, K. Ve Wussow, H. (1994). Introduction. A Dialogue of Voices (p.8-24) Minneapolis: University of Minnesota Press
• Irigaray, L. (2006). Ben, Sen, Biz. S. Büyükdüvenci, N. Tutal (Çev.) Ankara: İmge Yayınları
• Irzık, S. (2001). Mikhail Bakhtin: Karnavaldan Romana. İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Lefebvre, H. (2014). Mekanın Üretimi. I. Ergüden (Çev.) İstanbul: Sel Yayınları
• Madran, C.Y. (2012). Modern İngiliz Romanında Mikhail Bakhtin. İstanbul: Gündoğan Yayınları
• Morton S. (2003). Gayatri Chakravorty Spivak (Routledge Critical Thinkers). London&New York: Routledge Taylor&Francis Group
• Mulvey, L. (1975). Visual Pleasure and Narrative Cinema. Screen, No:16/3:1-7
• Smelik, A. (2006). Feminist Sinema ve Film Teorisi. D. Koç (Çev.) İstanbul: Agora Yayınevi
• Uçar İlbuğa, E. (2018). Yeşim Ustaoğlu Sinemasında Kadın Karakterlerin Özgürlük Arayışları. Selçuk İletişim Dergisi, Sayı:11 (2):292-320
• Usta, F. (2020). Alev Almış Bir Genç Kızın Portresi: Bakmak ve Hatırlamak. Yeni Film Dergisi. Sayı:49:60-62
• W. Scott, J. (2010). Toplumsal Cinsiyet: Faydalı Bir Tarihsel Analiz Kategorisi. Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar Dergisi. Sayı.12:112-138