RCE Teacher in the Teaching of Challenging Subjects: An Example of the Subject of Death

Year 2022, , 274 - 310, 15.12.2022

Vahdeddin Şimşek , Cemal Tosun

https://doi.org/10.35415/sirnakifd.1181130

Abstract

The phenomenon of death is one of the issues that most individuals, children, young or adults are curious about. The subject of death sometimes has to be explained or answered by its content in the Religious Culture and Ethic courses with the questions they ask within the framework of the curiosity questions of the students. Students have "challenging" questions about death. In this context, this study was conducted in order to reveal the opinions of the teachers of REC courses about the reasons why the students are curious about death in the RCE courses, the reasons for presenting the subject of death in the lessons, the approaches adopted by the teachers when presenting the subject of death, the teaching methods-techniques, the problems experienced by the teachers in the teaching of the theme of death and how the death education on an appropriate pedagogical basis affects the children. This is the case study pattern in this study, which adopted a qualitative research method, and a semi-structured interview form was used as a data collection tool in this direction. Within the scope of the research, a group of samples was selected for purposes and 21 RCE teachers working in different types of schools in Ankara and Kırıkkale provinces and districts participated in the research. The findings were gathered under two themes titled " What Do Teachers Have Difficulty in Explaining the Subject of Death and How Do They Overcome the Difficulty of Explaining the Subject of Death". According to the RCE courses teachers who participated in the research, the subject of death is one of the natural topics of RCE courses. According to teachers, there is a natural relationship between religion and death, and this relationship is also built by the student. It is not an easy situation to present/explain the factual or conceptual relationship in question on a pedagogical basis in the RCE courses of the nature of both concepts. It is quite challenging to be able to explain the subject of death to children in and out of RCE courses. The research findings revealed that RCE teachers had difficulties in terms of "not being fully flexible when presenting the subject of death, not being able to explain it in accordance with the level of the student, not being able to concretize the subject, not being able to give clear answers that children expect and want, not being able to correct the superstitious information obtained from the family or environment, not knowing how to approach children who are in the process of grief, etc. To them, RCE teachers therefore, need to have some competencies to be able to explain the subject of death to children. Some of these competencies and skills are; a) specific content knowledge: Quranic verses and hadiths related to death, b) pedagogy knowledge: teaching methods-techniques appropriate to the level of the students, c) psychology knowledge, communication and empathy skills. It has been revealed that teachers should not use death as a means of intimidation explaining the subject of death in lessons but should emphasize that Allah is very forgiving and they should adopt a soft / constructive attitude when talking on the subject. In this context, it is understood that teachers need in-service training at the point of teaching other "difficult" subjects, especially the subject of death, and that general knowledge, general ability, field competencies and pedagogical knowledge (special teaching methods) training should be provided in the teacher training processes.

Keywords

Religious Education, Death Education, Teaching Challenging Subjects, Religious Culture and Ethic, Religious Culture and Ethic Teacher.

Zor Konuların Öğretiminde DKAB Öğretmeni: Ölüm Konusu Örneği

Abstract

Ölüm olgusu çocuk, genç veya yetişkin çoğu bireyin merak ettiği konulardan birisidir. Ölüm, bazen işlenen bir konu gereği olarak bazen de öğrencilerin yönelttikleri sorular çerçevesinde Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) derslerinde gündeme gelebilmektedir. Öğrencilerin ölüme dair “zor soruları” bulunmaktadır. Bu çalışmada DKAB derslerinde öğrencilerin ölümle ilgili merak edip sordukları hususları, öğretmenlerin ölüm konusunu işlerken benimsedikleri yaklaşımlarını, kullandıkları öğretim yöntem ve yöntem-tekniklerini, ölüm temasının öğretiminde öğretmenlerin yaşadıkları problemleri ve uygun bir pedagojik zeminde yapılan ölüm eğitimin çocukları nasıl etkilediğini DKAB öğretmenlerinin görüşleri çerçevesinde ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Söz konusu amaçtan hareketle araştırmada; DKAB öğretmenleri ölüm konusunu anlatırken veya konuya yönelik öğrenci sorularına cevap verirken zorlandıkları noktalar nelerdir?; DKAB öğretmenleri söz konusu zorlukların üstesinden nasıl gelmektedirler? şeklinde iki temel soruya cevap aranmaktadır. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği bu çalışmada durum çalışması deseni tercih edilmiştir. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Çalışma grubu belirlenmesinde amaçlı seçme tekniği kullanılmıştır. Araştırmaya Ankara ve Kırıkkale ili ve ilçelerinde farklı okul türlerinde görev yapan 21 DKAB öğretmeni katılmıştır. Elde edilen bulgular, tüme varım yöntemiyle metin analizine tabi tutulmuştur. Analiz sonucunda ortaya çıkan kodlar DKAB Öğretmenlerinin Ölüm Konusunu Anlatımında Zorlandıkları Noktalar ve Ölümün Öğretime Konu Edilmesi Zorluğunun Üstesinden Gelme başlıklı iki tema altında toplanmıştır. Araştırmaya katılan DKAB öğretmenlerine göre ölüm konusu DKAB derslerinin doğal konularının içerinde yer almaktadır. Öğretmenlere göre din ve ölüm arasında doğal bir ilişki vardır ve bu ilişkiyi öğrenciler de kurmaktadır. Söz konusu olgusal veya kavramsal ilişkiyi, DKAB derslerinde işlemek kolay bir durum değildir. DKAB derslerinde ve ders dışında çocuklara ölüm konusunu anlatabilmek öğretmenler açısından oldukça zorlayıcı bir durumdur. Araştırma bulguları DKAB öğretmenlerinin; “ölüm konusunu sunarken tam anlamıyla esnek olamama, öğrencinin seviyesine uygun anlatamama, konuyu somutlaştıramama, çocukların beklediği ve istediği net cevapları verememe, aile veya çevreden edinilen hurafe bilgileri düzeltememe, yas sürecinde olan çocuklara nasıl yaklaşılacağını bilememe vb.” noktalarda zorluk yaşadıklarını ortaya koymuştur. Öğretmenlere göre ölüm konusunu çocuklara anlatabilmek ya da çocukların ölüme dair zor sorularına cevap verebilmek için bazı yetkinliklere ve yeterliliklere sahip olmaları gerekmektedir. Bunlar: a) alan bilgisi: konuyla ilişkili ayet ve hadis, din bilimleri ve felsefe bilgisi, b) pedagoji bilgisi: öğrencilerin seviyesine uygun öğretim yöntem-teknikleri, psikoloji alanı bilgisi, iletişim ve empati kurabilme becerileri ve c) genel kültür, genel yetenek şeklinde özetlenebilir. Ölüm konusu anlatılırken ölümün bir korkutma aracı olarak kullanılmaması aksine Allah’ın çokça bağışlayıcı olduğuna vurgu yapılması ve yumuşak / yapıcı bir tutum benimsenmesi gerektiği ortaya çıkmıştır. Bu çerçevede ölüm konusu başta olmak üzere diğer “zor” konuların öğretimi noktasında DKAB öğretmenlerinin hizmet içi eğitime ihtiyaç duydukları ve öğretmen yetiştirme süreçlerinde bu konuların öğretimine dair genel kültür, yetenek bilgisi, alan yeterlilikleri ve pedagoji bilgisi (özel öğretim yöntemleri) eğitimi verilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Keywords

Din Eğitimi, Ölüm Eğitimi, Zor Konuların Öğretimi, DKAB Dersleri, DKAB Öğretmeni

References

• Akyürek, Süleyman. “İmam-Hatip Lisesi Meslek Dersi İle Din Kültürü Ve Ahlâk Bilgisi Dersi Öğretmenlerinin Eğitim-Öğretim Yeterliklerine İlişkin Algıları”. Değerler Eğitimi Dergisi 10/23 (2012), 7-47.
• Aydın, Muhammet Şevki. Din Dersi Öğretmenlerinin Pedagojik Formasyonları. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları No:95, 1996.
• Gündoğdu, Yusuf Bahri. İlköğretim Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Öğrenci Başarısını Değerlendirme Yeterlikleri (İstanbul Örneği). (İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2011).
• Işıkdoğan, Davut. İlköğretim Din Kültürü Ve Ahlâk Bilgisi Öğretmenliği Bölümü Mezunu Öğretmenlerin Yeterlikleri. (Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2006).
• Korkmaz, Mehmet. “Din Dersi Öğretmenlerinin Bir Öğretim Materyali Olarak Filmleri Kullanma Durumları”. Bilimname XXXIII/ (2017), 35-66.
• Köylü, Mustafa, Din Eğitiminde Çağdaş Konular, İstanbul: Dem Yayınları, 2014.
• Köylü, Mustafa. “Ölüm Olayının Çocuklar Üzerine Etkisi ve “Ölüm Eğitimi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 17/17(2004), 95-120.
• Kübler-Ross, Elizabet. There is Life after Death in Death and Dying. Ed. David L. Bender - Richard Hagen, Minnesota: Greenhaven Press. 1980.
• Leviton, Dan. “Thescope of death education”. Death Education. 1/1(1977), 41-56.
• Şimşek, Vahdeddin. DKAB Öğretmenlerine Göre Din Derslerinde Ölüm Eğitimi. (Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi Ankara 2021).
• Tanhan, Fuat -Arı İnci, Figen. Ölüm Eğitimi, Ankara: Pegem Akademi Yay., 2009.
• Tatar, S. Recep. Hurafeler: Doğum Yaşam Ölüm Üzerine. İstanbul: Su Yayınları. 2016
• Turan, E. Zehra. "Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmen Yeterlikleri: Veli Beklentileri". Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), 17 / 2 (Aralık 2017), 185-204.
• Uçar, Recep. İlköğretim Okulları II. Kademedeki Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi Yeterlikleri (Kayseri İl Merkezi Örneği). (Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2004).
• Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemi. Ankara: Seçkin Yay. 6.basım. 2006.
• Yıldız, Murat. “Dindarlık ve Ölüm Kaygısı: Tasavvufi Yaklaşım ve Günümüz Üniversite Öğrencileri”. Journal of Religious Culture. 43(2001), 1-7.
• Yin, Robert K. Case Study Research: Desing and Methods. Los Angelos: Sage Publications. 5th edition, 2014.