Tasvir;
eski, yeni tüm edebi metinlerin temelinde yer alan en önemli sanatsal yöndür.
Öyle ki suret ve biçimsiz tek bir edebi metin bulunmaz, biçimsel özellikler
barındırmayan hiçbir kaside ve şiir türüne rastlanmaz. Dahası kimileri nezdinde
kaside suretle özdeş hale gelmiş ve şiir tasvirin bir türü olarak kabul
edilmiştir. Suret; çağlar boyunca edebi metinlerde bulunan yapısal bir
niteliktir. Sanatsal tasvirin estetik ahengi, akıl ve kalbi birlikte
etkilemekte, muhatap kitleye anlamla beraber bilhassa duyguları da
hissettirmektedir. Kur’an çeşitli konuları ele alış tarzında bu sanatsal türe
sıklıkla yer vermektedir. Üstüne üstlük icaz seviyesine ulaşmış bir kitap
olarak Kur’an’ın kullandığı yöntemlerin temel karakteri, bu yöntem olmuştur.
Kur’an’daki kıtal ayetlerinin konuyla önemli bağlantısı doğal olarak burada
yatmaktadır. Nitekim kıtal, insanların duygu durumları ve sahip oldukları
neredeyse her şeyle yakından ilgilidir. Ayrıca kıtal, Müslümanların kendi
dışındaki ve kendi aralarındaki ilişkilerin düzenlenmesinde kilit rol
oynamaktadır. Bu nedenle Kur’an metninde bu içerikteki ayetler büyük bir yekûn
tutmaktadır. Belagat bilimlerinin başında yer alan Beyan İlmi için bu ayetlerin
düzenleniş tarzı ve bağlamları büyük önem arz etmektedir. Bu araştırma; kıtal
ayetleri hakkında beyani suretin açımlamasını ve tahlilini yapmayı amaç
edinmektedir. Bu doğrultuda anılan ayetlerin estetik biçimleri, teşekkül
yöntemleri incelenecektir. Tasvir yönteminin Kur’ân’daki önemi vurgulanacaktır.
Bu meyanda çalışmanın dört saç ayağı bulunmaktadır. 1. Teşbih, 2. İstiare, 3.
Kinaye, 4. Tıbak, Mukabele.
Without a doubt, imagery is considered one of
the most important technical tools in shaping literary texts in both the old
and modern times. We cannot possibly imagine a literary text without images or
enjoy a poem without its exaggerated images or even resorting to the techniques
of figurative language and imagery. For some poets, a poem becomes a mere image
and poetry is considered as a branch of visualization. Thus, Image is the
stable thing in literary texts throughout ages. For the aesthetics of
figurative representation which capture the mind and heart of readers, and for
its ability to transfer the meaning while touching the feelings of the
recipients, Quran has used the figurative language in its core subjects to the
extent that it became a distinctive feature of its style- one that can be
considered a miracle. War verses are specifically important in the Quran due to their important
meanings. The great of value of their subject directly affect people’s lives,
souls and properties, as well as organizes the relations between Muslims and
each other as well as between Muslims and non-Muslims. For these reasons, they
occupied a large area in the Quranic text. Rhetoric and figurative speeches
especially played a significant role in shaping and structuring them. This study aims at demonstrating
and analyzing the war verses and their aesthetic qualities, their shaping
factors, and asserting their value in the Quran. The study is structured in an
introduction and five chapters as follows: 1. The concept of the image, its
value and shapes. 2. Similes 3. Metaphor 4. Metonymy 5. Antithesis and
opposites.
إنَّ التَّصوِيرَ هُو أهَمُّ
الأَدَوَاتِ الفَنِيَّةِ في تَشكِيلِ النُّصُوصِ الأدَبِيَّةِ- قَدِيمًا
وحَدِيثًا- فلا يُمكِنُ أن نَتَصَوَّرَ نَصًّا أَدَبِيًّا من غَيرِ صُورَةٍ، أو
نَستَسِيغَ قَصِيدَةً من دُونِ أن تَتَمَاهى في الصُّورَةِ، أو تَأخُذَ من
آلِيَاتِ التَّصوِيرِ بِطَرَفٍ، حَتَّى صَارتِ القَصِيدَةُ عِندَ البعضِ صُورَةً، وصارَ
الشِّعرُ جِنسًا مِنَ التَّصوِيرِ. فالصُّورةُ هي الشَّيءُ الثَّابِتُ في النُّصُوصِ
الأدبيَّةِ عبرَ العُصُورِ، ولِجَمَالِيَّاتِ التَّصوِيرِ الفنِّيِّ التي أَثَرٌ
في العقلِ والقلبِ معا، وقُدْرَةٌ على نَقلِ المعنى معَ التَّأثِيرِ في
المتَلَقِّينَ، اعتَمَدَ عليه القرآنُ في جُلِّ مَوضُوعَاتِهِ حَتَّى صَارَ
الملمَحَ الأسلُوبِيَّ الأسَاسِيَّ في النَّصِّ القرآنِيِّ الذي بَلَغَ حَدَّ
الإعجَازِ.
إنَّ لآياتِ القتالِ في القرآنِ
أَهمِّيَّةً تَنبُعُ من طبيعةِ الموضوعِ، وتأثيرِهِ على أرواحِ النَّاسِ
وممتلكاتِهم، وتنظيمِ العلاقةِ والمعاملةِ بين المسلمينَ وغيرِهِم، وبين المسلمين
بعضِهم ببعض؛ لذلكَ شغلت هذه الآياتُ مِساحةً كبيرةً من النَّصِّ القرآنيِّ، وكان
لِعلومِ البلاغةِ وعلى رأسها علم البيان دورٌ كبيرٌ في تشكيلِها وصِياغِتِها.
تَهدُفُ هَذِهِ الدِّرَاسَةُ إلى
بَيَانِ وتَحلِيلِ الصُّورةِ البَيَانِيَّةِ في آيَاتِ القِتَالِ، والكَشفِ عن
جَمَالِيَّاتِها، وطُرُقِ تَشكِيلِها، وتَأكِيدِ أَهَمِّيَّةِ التَّصويرِ في
القرآنِ؛ فجَاءتِ هذه الدِّرَاسَةُ في مُقَدِّمَةٍ و خمسة مَبَاحِثَ، هي: ١- مفهوم
الصورة وأهميتها وتشكيلها. 2- التَّشبِيه 3- الاستِعَارَةُ. 4- الكِنَايَةُ. 5-
الطِّبَاقُ والمقَابَلَةُ.
Primary Language | Arabic |
---|---|
Subjects | Religious Studies |
Journal Section | RESEARCH ARTICLES |
Authors | |
Publication Date | June 15, 2020 |
Submission Date | March 6, 2020 |
Acceptance Date | April 18, 2020 |
Published in Issue | Year 2020 |
Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.