The Spatial and Cultural Configuration of the Family in the Context of the Islamic City: The Case of Pervari

Year 2025, Issue: 37, 204 - 225, 15.10.2025

Ahmet Gülderen , Berfin Göksoy Sevinçli

https://doi.org/10.35415/sirnakifd.1689581

Abstract

The research examines the impact of the Islamic city concept on the spatial and cultural identity of families in the Pervari district. An Islamic city is not merely a settlement consisting of buildings; it is a living form that protects privacy, fosters social solidarity, and inscribes spiritual values into space. In the study that sought to answer the question “How does the Islamic city concept in Pervari affect the spatial and cultural positioning of the family?”, a qualitative method was adopted. Semi-structured interviews conducted with 17 participants were evaluated using the descriptive analysis technique. The importance of this research is to reveal that the Islamic city concept is not only a historical model, but also a vibrant structure in terms of today’s family structure and social organization. In the face of the transformative effects of modernization and globalization, scientifically documenting local experiences aimed at preserving spatial order and social structure will contribute to the relatively limited literature on the sustainability of the Islamic city and the family. The findings show that mosque-centered settlement patterns, courtyard houses, and common social areas both protect family privacy and strengthen social ties. However, this traditional structure has gradually eroded under the influence of modernization and globalization, resulting in a visible increase in individualization, spatial alienation, and cultural fragmentation. Giving more importance to local culture and family values in spatial planning will strengthen social solidarity. In this respect, the study also prepares the groundwork for new discussions on integrating traditional family-centered urban textures into modern urban planning.

Keywords

Islamic History , Islamic City , Family , Modernism , Globalization , Pervari , Descriptive Analysis

İslam Şehri Anlayışı Bağlamında Ailenin Mekânsal ve Kültürel Konumlanışı: Pervari Örneği

Abstract

Araştırma, İslam şehir anlayışının ailenin mekânsal ve kültürel kimliği üzerindeki etkilerini Pervari ilçesi örneğinde incelemektedir. İslam şehri, yalnızca binalardan oluşan bir yerleşim yeri değil; mahremiyeti koruyan, toplumsal dayanışmayı destekleyen ve manevi değerleri mekâna nakşeden bir yaşam formudur. “Pervari’de İslam şehri anlayışı ailenin mekânsal ve kültürel konumlanışı üzerinde nasıl bir etki oluşturmaktadır?” sorusuna yanıt aranan çalışmada nitel yöntem benimsenmiş; 17 katılımcıyla gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeler betimsel analiz tekniğiyle değerlendirilmiştir. Bu araştırmanın önemi, İslam şehir anlayışının sadece tarihsel bir model değil, günümüz aile yapısı ve toplumsal örgütlenmesi açısından da canlı bir yapı olduğunun ortaya koyulmasıdır. Modernleşme ve küreselleşmenin dönüştürücü etkileri karşısında, mekânsal düzenin ve sosyal yapının korunmasına yönelik yerel tecrübelerin bilimsel olarak belgelenmesi, literatürü sınırlı olan İslam şehri ve ailenin sürdürülebilirliği konusuna katkı sunacaktır. Bulgular, cami merkezli yerleşim düzeni, avlulu evler ve ortak sosyal alanların hem aile mahremiyetini koruduğunu hem de toplumsal bağları güçlendirdiğini göstermektedir. Ancak bu geleneksel yapı, modernleşme ve küreselleşmenin etkisiyle giderek aşınmış, bireyselleşme, mekânsal yabancılaşma ve kültürel parçalanmada gözle görülür bir artış yaşanmıştır. Mekân planlamasında yerel kültüre ve aile değerlerine daha fazla önem verilmesi, toplumsal dayanışmayı güçlendirecektir. Çalışma bu yönüyle aile merkezli geleneksel şehir dokularının modern kent planlamasına entegre edilmesine dair yeni tartışmalara da zemin hazırlamaktadır.

Keywords

İslam Tarihi , İslam Şehri , Aile , Modernizm , Küreselleşme , Pervari , Betimsel Analiz.

References

• Al, Kuni-H. Refaat. “Explanation of Urban Resilience Criteria in an Islamic City”, International Journal of Urban Management and Energy Sustainability, 5/1 (2023), 55–70.
• AlSayyad, Nezar. Cities and Caliphs: On the genesis of Arab Muslim Urbanism, Greenwood Press, 1991.
• Bahrami, Farshad, -Mohammad Atashinbar, “Urban Transformation of Hamedan City in the Pahlavi Period with Emphasis on “Piercing” Axis”, Bagh-e Nazar, 17/94 (2020), 23–38.
• Belge, Rauf. "Çıkmaz sokakların oluşumu: İslam ve batı şehirlerinin mukayesesi", Mukaddime 14/2 (2023): 199-226.
• Bozkurt, Nebi –Küçükaşcı, Mustafa Sabri. "Medine". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2003.
• Braun, Virginia -Victoria Clarke. “Using Thematic Analysis in Psychology”. Qualitative Research in Psychology 3 (2006): 77-101.
• Cansever, Turgut. Kenti Düşünmek. İstanbul: İz Yayıncılık, 1996.
• Creswell, John W. Research Design: Qualitative, Quantitative and Mixed Methods Approaches. 4th edition. Thousand Oaks, CA: Sage, 2014.
• Dini, Ariani Mohammad, et al. "Principle of Privacy in Islamic Architectural Design Context: A Systematic Literature Review". Int. J. Acad. Res. Business Soc. Sci 13 (2023).
• Fard, Hamideh Abarghouei - Seyed Amir Mansouri. “Reviewing the Constituent Components of the Spatial Organization of Iranian City after Islam in the 9th–14th AH Travelogues”. Manzar, The Scientific Journal of Landscape 13/55 (2021): 20–29.
• Guest, Greg, Arwen Bunce - Laura Johnson. “How Many Interviews Are Enough? An Experiment with Data Saturation and Variability”. Field Methods 18/1 (2006): 59-82.
• Güvenç, Bozkurt. Türk Kimliği: Türk Tarihinin Kültür Kaynakları. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2003.
• Hammad, Ahmed, Mengbi Li, and Zora Vrcelj. “Reinterpreting Privacy and Community: Social and Spatial Transformations from Traditional Arabian Neighbourhoods to Contemporary Gated Communities.” Buildings 15.7 (2025): 1111.
• Hillenbrand, Robert. Islamic Architecture: Form, Function, and Meaning. New York: Columbia University Press, 1994.
• Iturriaga, Rodríguez Marta. “Asimilando el legado nazarí. La evolución de la mirada al paisaje granadino a través de las obras reales en la Alhambra y el Generalife (siglos XV–XVI)”. Cuadernos de Arte de la Universidad de Granada 51 (2020): 221–240.
• İzutsu, Toshihiko. Kur’an’da Dinî ve Ahlâkî Kavramlar. Translated by. Kürşat Atalar. İstanbul: Pınar Yayınları, 2024.
• Kalın, İbrahim. Barbar, Modern, Medenî: Medeniyet Üzerine Eleştirel Bir İnceleme. İstanbul: İnsan Yayınları, 2020.
• Lantschner, Patrick. “Intractable Cities: Urbanism in the Islamic Sphere of the Later Medieval Mediterranean World”. Al-Masāq 36/3 (2024): 211–234.
• Lesoon, Carla. Knowledge and the City: Redefining Islamic Urbanism. Doctoral Thesis, Massachusetts Institute of Technology, 2024.
• Mardani, Seyedeh Zahra. “The Classification of Thinkers’ Views in the Field of Studies of Islamic City”. The Monthly Scientific Journal of Bagh-e Nazar 12/35 (2015): 65–74.
• Manan, Abdul, Muhazar Muhazar, Rahmad Syahputra, & Cut Intan Salasiyah. “Banda Aceh as a Civilized City Model: A Theory and Reality Study”. Jurnal Ilmiah Peuradeun 8/3 (2020): 549–564.
• Naqizadeh, Shahab o-din - Javad Sadegh Saberi. “Reflecting to Explanation of Islamic City’s Authentic Concept”. Journal of Civil Engineering and Urbanism 4/4 (2014): 378–381.
• Naranjo, Pedro Miguel. “Calatrava la Vieja (Carrión de Calatrava, Ciudad Real) en las postrimerías de la Edad del Bronce (ca. 1200-800 aC)”. Vínculos de Historia 9 (2020): 161-180.
• Navruz, Mücahit. “A Historical Perspective Through the Lens of the Islamic City Theory: Konya Example”. Kent Akademisi 17/6 (2024): 2404–2424.
• Pakseresht, Sahar - Manel Bassols. “From the So-Called Islamic City to the Contemporary Urban Morphology: The Historic Core of Kermanshah City in Iran as a Case Study”. 24th ISUF International Conference Proceedings, Cilt 27, Valencia, 2020.
• Salama, Ashraf. M. “Urban Traditions in the Contemporary Lived Space of Cities in the Arabian Peninsula”. Traditional Dwellings and Settlements Review 26/2 (2015), 7–22.
• Saliba, Robert. Urban Design in the Arab World: Reconceptualizing Boundaries. Abingdon: Routledge.
• Serjeant, Robert. Bertram. İslam Şehri. Translated by. Elif Topçugil, İstanbul: İz Yayıncılık, (1993).
• Sevinçli- Göksoy, Berfin. Türkiye’de İslam Şehirlerinin Şehircilik Anlayışı ve Dönüşümü: Doğu ve Güneydoğu Anadolu Örnekleri. PhD Thesis, Necmettin Erbakan University Institute of Social Sciences, 2022.
• Zayyad, Sabeen - Brian R. Sinclair. “Culture, Context + Environmental Design: Reconsidering Vernacular in Modern Islamic Urbanism”. Urban Design in the Arab World: Re-conceptualizing Boundaries. Ed. Robert Saliba. Abingdon: Routledge, 2017. 337-352.
• Zeghlache, Hamza. “Impact on the Islamic City of Tunisia with the Coming of the European System of Urban Regulation”. International Transaction Journal Of Engineering Management & Applied Sciences & Technologies, 8/2 (2017), 99-113.