“Doğurmamak Bir Erdem midir?” Antinatalizme İslam Kelamı Açısından Teolojik Bir Eleştiri

Year 2025, Issue: 37, 6 - 22, 15.10.2025

Fikrullah Çakmak , Aynur Önal

https://doi.org/10.35415/sirnakifd.1708192

Abstract

Bu çalışma, modern çağda çocuk sahibi olma fikrine yöneltilen başlıca felsefî ve ahlâkî itirazlardan biri olan antinatalizmi incelemektedir. Doğumun rıza dışı bir eylem olduğu ve acıya yol açtığı iddiası etrafında şekillenen antinatalist argüman, insanlığın varlığını, aile kurumunu ve ahlâkî sorumluluk kavramını sorgulayarak bu çalışmanın merkezî problemini oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı, antinatalizmin düşünsel temellerini analiz etmek, bu yaklaşımı eleştirel biçimde değerlendirmek ve özellikle kelâm disiplini çerçevesinde İslam düşüncesine dayalı bir teolojik cevap sunmaktır. Analiz sürecine felsefî ve sosyo-etik perspektifler de dâhil edilmekle birlikte, kavramsal tutarlılığı sağlamak için teolojik eleştiri yöntemsel olarak İslam geleneğiyle sınırlandırılmıştır. Bu bağlamda antinatalizm yalnızca bireysel bir etik tutum olarak değil, aynı zamanda modern bireyselleşme süreçleri, anlam kaybı ve toplumsal parçalanma ile ilişkili olarak ele alınmaktadır. Antinatalizmi etik, felsefî ve dinî boyutlarıyla birlikte ele alan çalışmalar oldukça sınırlıdır. Bu çalışma, söz konusu boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır. Araştırma, betimleyici analiz ve eleştirel analiz yöntemine dayanmaktadır. Güncel antinatalist metinler, klasik teolojik görüşler ve modern teolojik yaklaşımlar karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Çalışma, antinatalizmin çağdaş anlam krizleri, yabancılaşma ve ahlâkî çöküşün felsefî bir semptomu olarak anlaşılabileceğini ortaya koymaktadır. Ayrıca İslam düşüncesinin, doğumu rahmet, aileyi sorumluluk ve hayatı anlamlı bir yolculuk olarak yeniden yorumlayan alternatif bir çerçeve sunabileceğini ileri sürmektedir.

Keywords

Kelam , Aile , Çocuk , Antinatalizm , Doğum

“Is Not Giving Birth a Virtue?” A Theological Critique of Antinatalism from the Perspective of Islamic Theology

Abstract

This study examines antinatalism, one of the foremost philosophical and ethical objections to the idea of having children in the modern age. The antinatalist argument, which centers on the claim that birth is a non-consensual act that causes suffering, challenges the very existence of humanity, the institution of family, and the concept of moral responsibility, forming the central problem of this study. The aim of the study is to analyze the intellectual foundations of antinatalism, critically evaluate this approach, and offer a theological response based on Islamic thought, particularly the discipline of kalām. While philosophical and socio-ethical perspectives are included in the analysis, theological criticism is methodologically limited to the Islamic tradition in order to ensure conceptual consistency. In this context, antinatalism is discussed not only as an individual ethical stance but also in relation to modern processes of individualization, loss of meaning, and social fragmentation. Studies that address the ethical, philosophical, and religious aspects of antinatalism together are quite limited. This study aims to fill this gap. The research is based on descriptive analysis and critical analysis methodology. Contemporary antinatalist texts, classical theological views, and modern theological approaches are evaluated comparatively. The study demonstrates that antinatalism can be understood as a philosophical symptom of contemporary crises of meaning, alienation, and moral decline. It argues that Islamic thought can offer an alternative framework that reinterprets birth as mercy, family as responsibility, and life as a meaningful journey.

Keywords

Kalam , Family , Child , Antinatalism , Birth

References

• Arslan, Uğur. “Osmanlı İmparatorluğu’nda ve Hindistan’da Kurulan Türk Devletlerinde Kanunname ve Zevâbitler”. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları 26 (2017), 7-22.
• Akbaş, Arif. ‘Türkiye Toplumunda Evlilik ve Aile: Sosyolojik-Psikolojik Perspektiften Yakın İlişkiler’. NOSYON: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi 13 (30 June 2024), 131–153.
• Belshaw, Christopher. ‘A New Argument for Anti-Natalism’. South African Journal of Philosophy 31/1 (1 January 2012), 117–127.
• Benatar, David. Keşke Hiç Olmasaydık Var Olmanın Kötülüğü. trans. Cansu Özge Özmen. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 3., 2023.
• Brown, Faith L. - Keefer, Lucas A. ‘Anti-Natalism from an Evolutionary Psychological Perspective’. Evolutionary Psychological Science 6/3 (1 September 2020), 283–291.
• Erol, Pelin Önder - Zor, Alperen. ‘Doğum Karşıtı Düşünce Akımlarının Sosyal Medyadaki Yansımaları: Reddit Örneği’. HUMANITAS - Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 10/20 (15 October 2022), 267–286.
• Felsefe Parrhesia [@Fparrhesia]. ‘Antinatalizm (doğum karşıtlığı) hakkında olumlu ya da olumsuz ne düşünüyorsunuz?’ Tweet. Twitter, 29 May 2025. https://x.com/Fparrhesia/status/1928037167785206161
• Foy Scalf (ed.). Book of the Dead: Becoming God in Ancient Egypt. Chicago: The Oriental Institute of the University of Chicago, 2017.
• Frankl, Viktor E. İnsanın Anlam Arayışı. ed. Cem Mumcu. trans. Selçuk Budak. İstanbul: Okuyan Us, 22nd Ed., 2015.
• Ghazālī, Abū Ḥāmid Muḥammad ibn Muḥammad al-. Al-Iqtisād Fī al-Iʿtiqād. Beirut: n.p., 2004.
• Giraud, Théophile de. L’art de Guillotiner Les Procréateurs: Manifeste Anti-Nataliste. Le Mort-Qui-Trompe, 2006.
• Glare, Peter Geoffrey William (ed.). Oxford Latin Dictionary. Oxford: Oxford University Press, 1968.
• Gürbüz, Şule. Coşkuyla Ölmek. İstanbul: İletişim Yayınları, 2021.
• Gürbüz, Şule. Kıyamet Emeklisi. İstanbul: İletişim Yayınları, 2022.
• Kur’ân-ı Kerîm Meâli. trans. Halil Altuntaş, Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2009.
• Harrison, Gerald K. ‘Antinatalism and Moral Particularism’. Essays in Philosophy 20/1 (2019), 1–23.
• Hereth, Blake - Ferrucci, Anthony and. ‘Here’s Not Looking at You, Kid: A New Defence of Anti-Natalism’. South African Journal of Philosophy 40/1 (2 January 2021), 14–33.
• Ibn Ḫallikān, Abū ’l-ʿAbbās Aḥmad b. Muḥammad b. Ibrāhīm b. Abī Bekr b. Ḫallikān al-Irbilī. Wafiyāt Al-Aʿyān Wa Anbāu Abnāi al-Zamān. critical ed. Iḥsān ʿAbbās. 7 Volume. Beyrut: Dâru Ṣâdır, 1391.
• James Daly. ‘“Oedipus Coloneus”: Sophocles’ “Threpteria” to Athens. I’. Quaderni Urbinati Di Cultura Classica 22/1 (1986).
• Jurjani, Sayyid Sharif. Sharh Al-Mawāqif: Mawāqif Commentary. ed. İbrahim Halil Üçer. trans. Ömer Türker. İstanbul: T.C. Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2nd Ed., 2021.
• Kādî Abdülcebbâr b. Ahmed. Şerhu’l-Usûli’l-Hamse Mu’teziele’nin Beş İlkesi. trans. İlyas Çelebi. 2 Volume. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başksnlığı Yayınları, 2013.
• Karataş, Zeki. ‘Sosyal Bilim Araştırmalarında Paradigma Değişimi: Nitel Yaklaşımın Yükselişi’. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi 1/1 (29 June 2017), 68–86.
• Ken Coates. Anti Natalism Rejectionist Philosophy From Buddhism To Benatar Ken Coates, 2014. http://archive.org/details/antinatalismrejectionistphilosophyfrombuddhismtobenatarkencoates
• Kıroğlu, Melike. ‘Ailedeki Değer Kavramının Farklı Kuşaklardaki Anlamı Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma’. APJEC - Academic Platform Journal of Education and Change 7/1 (30 June 2024), 85–108.
• Kroner, Richard. ‘What Is Really Real?’ The Review of Metaphysics 7/3 (1954), 351–362.
• Levinas, Emmanuel. Totality and Infinity: An Essay on Exteriority. trans. Alphonso Lingis. Pittsburgh: Duquesne University Press, 1969.
• Masahiro Morioka. ‘What Is Antinatalism? Definition, History, and Categories’. The Review of Life Studies 12 (May 2021), 1–39.
• Māturīdī, Abū Manṣūr al-. The Book of Monotheism (Kitāb al-Tawḥīd). trans. Bekir Topaloğlu. Istanbul: Türkiye Diyanet Foundation Publications, 2002.
• The Sutta Nipāta: A Poetic Translation. trans. Laurence Khantipalo Mills. Melbourne: SuttaCentral, 2015.
• Ranston, H. ‘Ecclesiastes and Theognis’. The American Journal of Semitic Languages and Literatures 34/2 (1918), 99–122.
• Şah, Umut. ‘Eleştirel Söylem Analizi: Temel Yaklaşımlar’. Kültür Araştırmaları Dergisi 7 (15 December 2020), 210–231. https://doi.org/10.46250/kulturder.819362
• Sapio, Luca Lo. ‘Antinatalist Procreationism and Humanity’s Cosmic Significance’. Journal of Ethics and Emerging Technologies 34/1 (30 June 2024), 1–11.
• Sayım, Huzeyfe. ‘Zerdüştîlik’de Kozmogoni ve Yaratılış’. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1/16 (1 June 2004), 91–101.
• Skirbekk, Vegard et al. ‘Is Buddhism the low fertility religion of Asia?’ Demographic Research 32 (6 January 2015), 1–28.
• Sophokles. Oidipus Kolonos’ta. trans. Ari Çokona. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1st Ed., 2016.
• Taş, Mehmet Ali. ‘Acının Dönüştürücü Gücünün Yaşamın Anlamına Etkisi’. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 23/2 (19 December 2022), 403–414.
• Tosun, Nihat - Aydemir, Hasan. ‘Aile Hayatında Bir Sorun Olarak Kadının Nüşûz’ü / Muting As A Problem At Family Life’. Gelecek Vizyonlar Dergisi 5/2 (5 December 2021), 40–51. https://doi.org/10.29345/futvis.152
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). Doğum İstatistikleri 2023. Accessed 20 May 2025. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Dogum-Istatistikleri-2023-53708
• ‘Antinatalism | Facebook’. Accessed 23 May 2025. https://www.facebook.com/groups/antinatalism/about/
• ‘Antinatalism | Facebook’. Accessed 26 May 2025. https://www.facebook.com/groups/antinatalism/about/
• X (formerly Twitter). ‘Antinatalizm Ⓥ ⥀̶TR (@anti_natalizm) / X’. 22 April 2025. Accessed 22 May 2025. https://x.com/anti_natalizm
• ‘Instagram’. Accessed 22 May 2025. https://www.instagram.com/antinatalizm_turkiye/
• Kutsal Kitap: Tevrat, Zebur, İncil. İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi- Yeni Yaşam Yayınları, 3rd Ed., 2003.
• YouTube. ‘Uygarlık Yolu’. Accessed 22 May 2025. https://www.youtube.com/channel/UCXJ56RmzCUEGIo_OecFIHHw
• ‘VHEMT’. Accessed 22 May 2025. https://www.vhemt.org/