“Kocatepe Spirit”: An Evaluation on the Psycho-Social Power Factor in Winning the Great Offensive and the Field Battle of the Commander-in-Chief

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 100. YILINDA BÜYÜK TAARRUZ ÖZEL SAYISI, 97 - 112, 30.08.2022

Gürsoy Şahin

https://doi.org/10.30692/sisad.1116045

Öz

The purpose of the study was to examine the moral and motivation levels of the Turkish nation, the Turkish army, and the Turkish Grand National Assembly during the Great Offensive and the Field Battle of the Commander-in-Chief. Undoubtedly, the Turkish nation’s levels of moral and motivation were also among the determining factors as much as the military and political ones in winning the Turkish War of Independence. It is necessary to express that the Turkish nation acted in dedication consciousness, the Turkish army fought with a heightened spirit, and the Turkish Grand National Assembly carried out the duty with a great sense of responsibility in this struggle. It is a requirement to look at the meaning of the relevant expressions of Mustafa Kemal Atatürk to understand the levels of moral and motivation of the period. In this respect, in this study, it was tried to reflect the spirit of the Turkish nation by giving particular importance to views and ideas about the Great Offensive and Great Victory expressed by Atatürk both in the Turkish Grand National Assembly and on various occasions. The main sources of the study were the Great Speech (Nutuk), periodicals, The Official Records of Grand National Assembly of Turkey, speech and statements of Atatürk, and notes and telegraphs of Atatürk.

Anahtar Kelimeler

The Great Offensive, Moral, Motivation, War of Independence, Psycho-Social Power

“KOCATEPE RUHU”: BÜYÜK TAARRUZ VE BAŞKOMUTAN MEYDAN MUHAREBESİ’NİN KAZANILMASINDA PSİKO-SOSYAL GÜÇ FAKTÖRÜ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Öz

Çalışmanın amacı Büyük Taarruz ve Başkomutan Meydan Muharebesi sırasında Türk milletinin, Türk askerinin ve TBMM’nin moral ve motivasyon düzeylerini irdelemektir. Türk İstiklal Harbinin kazanılmasında askeri ve siyasi etkenler kadar hiç şüphesiz Türk milletinin moral ve motivasyon düzeyi de belirleyici unsurlardandı. Bu mücadele içerisinde Türk milletinin fedakarlık bilinci içerisinde hareket ettiğini, Türk askerinin coşmuş bir ruhla savaştığını ve TBMM’nin de büyük bir sorumluluk bilinciyle görev yaptığını ifade etmek gerekmektedir. Mustafa Kemal Atatürk’ün konu ile ilgili sözlerindeki manaya bakmak, dönemin moral ve motivasyon düzeyini anlamak için bir gerekliliktir. Bu bakımdan araştırmada; Atatürk’ün Büyük Taarruz ve Büyük Zaferle ilgili gerek TBMM’de gerekse çeşitli vesilelerle dile getirdiği görüş ve düşünceleri ön planda tutularak Türk milletinin içinde bulunduğu ruh hali yansıtılmaya çalışıldı. Araştırmanın temel kaynaklarını Nutuk, süreli yayınlar, TBMM Zabıt Cerideleri, Atatürk’ün söylev ve demeçleri ile Atatürk’ün tamim ve telgrafları oluşturdu.

Anahtar Kelimeler

Büyük Taarruz, Moral, Motivasyon, Milli Mücadele, Psiko-sosyal Güç

Kaynakça

• Altay, F. (1970). Görüp Geçirdiklerim 10 Yıl Savaş (1912-1922) ve Sonrası, İstanbul: İnsel Yay.
• Altıntaş, A. (2010). “Büyük Taarruz’un Askeri Hazırlıkları ”, Atatürk ve Büyük Taarruz Kahramanlarına Armağan, Editör: Gürsoy Şahin, Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayını, s. 41-77.
• Aralof, S. İ. (2010). Bir Sovyet Diplomatının Türkiye Hatıraları 1922-1923, Çev. Hasan Âli Ediz, 2. Baskı, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayını.
• Arıburnu, K. (1998). Atatürk’ten Anılar, (İbrahim Necmi Dilmen), Ankara: İnkılap Kitabevi Yay.
• Arıkan, Z. (1996). “Büyük Taarruz Öncesi Türkiye’nin Durumu”, X. Millî Egemenlik Sempozyumu, “Büyük Taarruz ve Sonuçları, Ankara: TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları.
• Atatürk, M. K. (2004). Nutuk, 1919-1927, (yay.haz. Zeynep Korkmaz), Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yay.
• Atatürk’ün SD (1997). Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, T.B.M. Meclisinde ve C.H.P. Kurultaylarında (1919-1038), C. I-III, 5. baskı, Ankara: TİTE Yay.
• Atatürk’ün Sözlerinde (2013). Atatürk’ün Sözlerinde Asker ve Askerlik Mesleği, Ankara: Genelkurmay ATASE Daire Başkanlığı Yayınları.
• Atatürk’ün TTB (1991). Atatürk’ün Tamim, Telgraf ve Beyannameleri, C. IV, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yay.
• Ayışığı, M. (1992). “30 Ağustos Zaferi ve İstanbul’daki Yankıları”, Tarih ve Toplum, C. 18, S. 105, s. 132-146.
• Başkumandanımızdan Meclise, (1338) “Başkumandanımızdan Meclise”, Hakimiyet-i Milliye, 3. Sene, Nr. 592, (29 Ağustos 1922), s. 1.
• Belen, F. (1999). Büyük Türk Zaferi (Afyon’dan İzmir’e Kadar), İstanbul?: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık.
• Borak, S. (1972). “Büyük Zaferin Cephe Gerisi”, Büyük Zafer’in 50. Yıldönümüne Armağan, İstanbul: Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Yayınları.
• Eraslan, C. (2008). “Atatürk’ün Büyük Taarruz Değerlendirmeleri”, AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 86. Yılında Kocatepe-Büyük Taarruz Özel Sayısı, C. X, S. 2, (Ağustos), s. 15-27.
• Gazilerimizin Şehrimize Vürudu (1338). “Dahili Haberler, Gazilerimizin Şehrimize Vürudu”, Babalık, 29 Ağustos 1338/1922, Nr. 977, s. 2.
• Genç, R. (1996). “Büyük Taarruzun Gerçekleşen Hedefleri”, X. Millî Egemenlik Sempozyumu, “Büyük Taarruz ve Sonuçları, Ankara: TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları.
• Göyünç, N. (1987). Atatürk ve Millî Mücadele, 2. Baskı, Konya: Damla Matbaacılık.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (1981). Atatürk, Bir Tahlil Denemesi, İstanbul: Birikim Yay.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (t-y). Atatürk, Remzi Kitavevi Yay.
• Kili, S. (2008). “86. Yıldönümünde Kocatepe-Büyük Taarruz ve Atatürk: Bir Değerlendirme”, AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 86. Yılında Kocatepe-Büyük Taarruz Özel Sayısı, C. X, S. 2, (Ağustos), s. 1-14.
• Kocatürk, U. (1999). Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayını.
• Kurnaz Şahin, F. (2014a), Osmanlıdan Cumhuriyet’e Harp Malûllerinin Sosyoekonomik ve Sağlık Durumları (1877-1939), Ankara: Genelkurmay Başkanlığı ATASE Başkanlığı Yay.
• Kurnaz Şahin, F. (2014b), “Büyük Taarruz Sırasında Sıhhi Hizmetler”, Büyük Taarruzun 90. Yılında Milli Mücadele ve Zafer Yolu, 02-04 Ekim 2012/Uşak, C. II, (yay.haz. Arzu Güvenç - Murat Saygın), Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yay., s. 1251-1261.
• Meclisden Başkumandanımıza (1338). “Meclisden Başkumandanımıza”, Hakimiyet-i Milliye, 3. Sene, Nr. 592, (29 Ağustos 1922), s. 1.
• Mecruh Gazilerimiz (1338) “Dahili Haberler, Mecruh Gazilerimiz”, Hâkimiyet-i Milliye, 4 Eylül 1338/1922, Nr. 598, s. 2.
• Millî Mücadelede, (2020). Millî Mücadelede TBMM’ye Anadolu’dan Çekilen Telgraflar, yay.haz. Haluk Selvi - Bülent Cırık, 2. Baskı, Ankara: TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları.
• Müjdeci, M. (2014). “Hakimiyet-i Milliye Gazetesinde Büyük Taarruz”, Turkish Studies, Vol. 9/1, Winter, s. 387-408.
• Ortak, Ş. (2008). “Büyük Taarruzun TBMM’deki Yansımaları”, AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 86. Yılında Kocatepe-Büyük Taarruz Özel Sayısı, C. X, S. 2, (Ağustos), s. 65-97.
• Ortak, Ş. ve Gazel, A. A. (2008). “Büyük Taarruz ve Sonrasında Yapılan Savaşlarda Başarı Gösterenlerin Ödüllendirilmesi”, AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 86. Yılında Kocatepe-Büyük Taarruz Özel Sayısı, C. X, S. 2, (Ağustos), s. 161-243.
• Özkurt, F. (2013). Mustafa Kemal (Atatürk) Döneminde İcra Edilen Askeri Manevra ve Tatbikatlar (1909-1938), Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Şahin, G. (2008). “Son Yıllarda Canlılık Kazanan Kocatepe Zafer Yürüyüşü ve Önemi”, AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 86. Yılında Kocatepe-Büyük Taarruz Özel Sayısı, C. X, S. 2, (Ağustos), s. 263-278.
• Şahin, G. (2010). “Kocatepe Ruhu” Büyük Zaferin Kazanılmasındaki Psikolojik Faktörler”, Atatürk ve Büyük Taarruz Kahramanlarına Armağan, Editör: Gürsoy Şahin, Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayını, s. 227-247.
• Sarısaman, S. (2008). “Büyük Taarruz’un Türk Basınındaki Yansımaları”, AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 86. Yılında Kocatepe-Büyük Taarruz Özel Sayısı, C. X, S. 2, (Ağustos), s. 28-52.
• Sarısaman, S. ve Üçüncü, U. (2016). “Arşiv Belgelerine Göre Büyük Taarruz”, Tarih Okulu Dergisi (TOD), Yıl 9, Sayı XXV, (Mart), s. 269-310.
• Tansel, S. (1991). Mondros’tan Mudanya’ya Kadar, C. IV, İstanbul: MEB Yayını.
• TBMM Gizli Celse Zabıtları (TBMM GCZ), (1985). TBMM Gizli Celse Zabıtları, C. 3, (6 Mart 1338(1922)-27 Şubat 1338(1923)), Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayını.
• TBMM Zabıt Ceridesi (TBMM ZC), Devre 1, C. 28, İçtima Senesi 4, Birinci İçtima, 1.3.1339.
• TBMM ZC, Devre I, C. 22, İçtima Senesi 3, Doksan Altıncı İçtima, 4.9.1338.
• TBMM ZC, Devre I, C. 22, İçtima Senesi 3, Doksan Beşinci İçtima, 2.9.1338.
• TBMM ZC, Devre I, C. 22, İçtima Senesi 3, Doksan Dokuzuncu İçtima, 9.9.1338.
• TBMM ZC, Devre I, C. 22, İçtima Senesi 3, Doksan İkinci İçtima, 28.8.1338.
• TBMM ZC, Devre I, C. 22, İçtima Senesi 3, Doksan Sekizinci İçtima, 7.9.1338.
• TBMM ZC, Devre I, C. 22, İçtima Senesi 3, Doksan Üçüncü İçtima, 30.8.1338.
• TBMM ZC, Devre I, C. 22, İçtima Senesi 3, Yüzüncü İçtima, 11.9.1338.
• TBMM ZC, Devre I, C. 23, İçtima Senesi 3, Yüz On İkinci İçtima, 4.10.1338.
• TBMM ZC, Devre I, C. 23, İçtima Senesi 3, Yüz Sekizinci İçtima, 25.9.1338.
• TBMM ZC, Devre I, C. 23, İçtima Senesi 3, Yüz Yedinci İçtima, 23.09.1338.
• Türkmen, Z. (2004). “Mustafa Kemal Paşa’nın Büyük Taarruz Öncesinde Süvari Kolordusunu Denetlemesi ve Ilgın Manevralarında Süvari Kolordusu”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C. XX, S. 58, (Mart), s.203-230.
• Türkmen, Z. (2010). “Büyük Taarruz Harekâtı”, Atatürk ve Büyük Taarruz Kahramanlarına Armağan, Editör: Gürsoy Şahin, Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayını, s. 79-148.
• Üçüncü, U. (2012). Türk Kamuoyunda Büyük Taarruz, Ankara: Altınpost Yay.
• Üçüncü, U. (2018). “Büyük Taarruz Zaferinin Ortadoğu’da Yansımaları”, Tarih Okulu Dergisi (TOD), Yıl 11, Sayı XXXVII, (Aralık), s.703-721.