An Examination On Nezihe Muhiddin And The Women's People's Party In The Context Of Women's Political Participation During The Early Republican Period

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılı Özel Sayısı, 155 - 163, 29.10.2023

Gökmen Kantar

https://doi.org/10.30692/sisad.1355454

Öz

The fact that women have political rights in terms of equal citizenship started to happen only in the 20th century. Women's rights defenders in societies fought a war to win their rights through protests and actions. Turkish woman also got these rights with the steps taken under the leadership of Gazi Mustafa Kemal Atatürk after the declaration of the Republic. However, with the influence of the feminist movement that started in Europe before, although the education of women has been made so that they can contribute to society in the social and economic sense, no steps have been taken towards the acquisition of political rights. National sovereignty as the engagement of the country will be taken mainly in the administration of the United Nations Assembly after the establishment of the democratic environment of Turkey, which saw the formation of Nezihe Muhiddin accepted from the pioneers of feminism in Turkey, She was the first woman to take steps to ensure that women have the right to choose and be elected. Nezihe Muhiddin, who founded the People's Frigate of Women without being declared even the Republic, was prevented from this attempt for various reasons, regime change, post-war period, Although women are delayed in reaching their political rights, it has been one of our Turkish women who have been important and important in this sense in our history.

Anahtar Kelimeler

Early Republican Period, Women, Nezihe Muhiddin, Women, Gazi Mustafa Kemal Atatürk.

ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİNDE KADININ SİYASAL KATILIMI BAĞLAMINDA NEZİHE MUHİDDİN VE KADINLAR HALK FIRKASI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz

Kadınların eşit vatandaşlık açısından siyasal haklara kavuşması 20. yüzyılda ancak gerçekleşmeye başlamıştır. Toplumlardaki kadın hakları savunucuları protesto ve eylemlerle haklarını kazanma savaşı vermiştir. Türk kadını da bu haklara, Cumhuriyetin ilanından sonra Gazi Mustafa Kemal Atatürk öncülüğünde atılan adımlarla kavuşmuştur. Fakat daha öncesinde de Avrupa’da başlayan feminist hareketin etkisiyle kadınların eğitimi, sosyal ve ekonomik anlamda topluma katkı sağlayabilmeleri için çalışmalarda bulunulsa da, siyasal hakların kazanılmasına yönelik herhangi bir adım atılmamıştır. Milli egemenliğin ülke yönetiminde esas olarak alınacağının nişanesi olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin kurulmasının ardından demokratik ortamın oluştuğunu gören, Türkiye’de feminizmin öncülerinden kabul edilen Nezihe Muhiddin, kadınların seçme ve seçilme hakkına ulaşması için adım atan ilk kadın olmuştur. Kadınlar Halk Fırkası’nı Cumhuriyet dahi ilan edilmeden kuran Nezihe Muhiddin’in, rejim değişikliği, savaş sonrası dönem çeşitli sebeplerle bu girişimi engellenip, kadınların siyasal haklarına ulaşması gecikse de tarihimizde bu anlamda önemli ve dikkat çekilmesi gereken Türk kadınlarımızdan biri olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Erken Cumhuriyet Dönemi, Türk Siyasal Yaşamında Kadın Katılımı, Nezihe Muhiddin, Kadınlar Halk Fırkası, Gazi Mustafa Kemal Atatürk

Kaynakça

• ALACI, B. (2016). Atatürk Dönemi Cumhuriyet Halk Partisi Kurultayında, Nizamnamelerinde ve Programlarında Kadın Algısı, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (3), s. 222.
• ÇADIR, M. (2011). Kadının Siyasal Yaşama Katılımında Siyasi Parti Kadın Kollarının Rolü (TBMM’de Grubu Bulunan Partiler Bağlamında Ankara İli Örneği). Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.
• ÇİÇEK, A. & SELÇUK A. vd. (2015). Modernleşme Sürecinde Kadın: Osmanlı Dönemi Üzerine Bir İnceleme, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (9), s. 269-284.
• KURNAZ, Ş. (2012). Balkan Savaşlarında Kadınlarımız. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• MUHİDDİN, N. (1923). Türk Kadınının Hakkı, Vakit, 4 Haziran 1923.
• MUHİDDİN, N. (1931). Türk Kadını. İstanbul: İstanbul Numune Matbaası.
• ÖZKAY, N. (2017). Nezihe Muhiddin ve Türk Kadın Yolu Dergisi, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi.
• ÖZTÜRK, Z. A. (2012). Uluslararası Siyasette ve Karar Alma Mekanizmalarında Kadın. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 3 (1), s.1-33.
• TOPRAK, Z. (2014). Türkiye’de Kadın Özgürlüğü ve Feminizm (1908-1935). İstanbul: İstanbul Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• YÜCEER, S. (2008). Demokrasi Yolunda Önemli Bir Aşama: Türk Kadınına Siyasal Haklarının Tanınması. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (14), s.131-151.
• ZİHNİOĞLU, Y. (2013). Kadınsız İnkılap Nezihe Muhiddin, Kadınlar Halk Fırkası, Kadın Birliği. İstanbul: Metis Yayınları.