Sosyolojik Düşüncede Sosyal Sermaye Tartışmaları: Pierre Bourdieu ve James Samuel Coleman Bağlamında Karşılaştırmalı Bir Analiz

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 2, 127 - 149, 13.01.2016

Emrullah Türk

Öz

Sosyal sermaye kavramı, modernleşmeyle birlikte başlayan aşırı bireyselliğe karşı tepkiyi ifade etmek adına 20 yy. sonlarından bu yana adını akademik çalışmalarda sıkça duyuran bir kavramdır. Toplumsal alanda ilişki, bağlantı ve ağların birey ve toplum için önemini vurgulama noktasında sosyal sermaye kavramına atıfta bulunulmaktadır. Sosyal sermayenin varlığının bireysel başarı, mutluluk ve sağlık gibi noktalarda olumlu etkilerinin yanında toplumsal anlamda da güven, iyi yönetim, yardımlaşma ve sivil toplum katılımları sağlaması noktasında da önemi vurgulanmaktadır. Ayrıca sosyal sermayenin bir kısım akademik çevrelerce ekonomik kalkınmada gizli bir işleve sahip olduğu da ayrıca vurgulanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, sosyolojik düşüncenin ve sosyolojik analizin enstrümanları arasında önemli bir yer tutan sosyal sermaye nosyonunun James Samuel Coleman ve Pierre Bourdieu’de büründüğü anlam kodlarını karşılaştırmalı bir düzlemde analiz etmektir. Başka bir ifadeyle, toplumsal eşitsizlikler ve elitlerin iktidarına katkısı yönüyle sosyal sermayenin Bourdieu’de kazandığı anlam çerçevesiyle; avantaj ve dezavantaj vurguları ile okullardaki akademik başarılar üzerindeki etkisini merkeze alan Coleman’cı çizgiyi mukayese etmektir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Sermaye, J.S. Coleman, Pierre Bourdieu

Debates on Social Capital in Sociological Thought: Pierre Bourdieu and J.S. Coleman in a Comparative Perspective

Öz

The concept of social capital is a widespread concept in academic studies since the late twentieth century to express the reaction against extreme individualism of modernization process. Social capital is generally referred in emphasizing the importance of relation, connection, network in social sphere. We emphasize the positive effects of having social capital such as individual success, happiness and health as well as social trust, good management, solidarity and civil society participation. Furhetmore, it is emphasized that social capital is understood as a latent force serving economic development by some academic settings. The concept of social capital is an important instrument of sociological thought and sociological analysis. The aim of this study is to compare the connotations of the concept of social capital in J.S. Coleman and in P. Bourdieu. In other words, we try to compare the meaning of social capital in Bourdieu in terms of its contribution to social inequalities and the power of elites; to Colemanian approach highlights the impact of social capital on academic success with its advantages and disadvantages. 

Anahtar Kelimeler

Social Capital, J.S. Coleman, Pierre Bourdieu

Kaynakça

• Aydemir, M.Ali (2011). Sosyal Sermaye, Konya: Çizgi Yayınları.
• Bourdieu, Pierre (1995). Pratik Nedenler, çev.: Hülya Tufan, İstan- bul: Kesit Yayınları.
• Bourdieu, Pierre (2010). “Sermaye Biçimleri”, Sosyal Sermaye – Kuram, Uygulama, Eleştri –. M.Murat Şahin ve A.Zeki Ünal (Der). İstanbul: Değişim Yayınları.
• Bourdieu, Pierre; Passeron, Jean-Claude (2014) Varisler: Öğrenciler ve Kültür, Levent Ülsaldı, Aslı Sümer (çev.). Ankara: Heretik Yayınları.
• Coleman, James S. (2010). “Beşeri Sermayenin Yaratımında Sos- yal Sermaye”, Sosyal Sermaye – Kuram, Uygulama, Eleştri –. M.Murat Şahin ve A.Zeki Ünal (Der). İstanbul: Değişim Ya- yınları.
• Devamoğlu, Sevil (2008). “Sosyal Sermaye Kuramı Açısından Türkiye’de Demokrasi Kültürü Üzerine Bir Değerlendirme” Ya- yımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Denizli.
• Field, John (2008). Sosyal Sermaye, çev.: Bahar Bilgen ve Bayram Şen, 2. Baskı, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Fine, Ben (2010). “Sosyal Sermaye”, Sosyal Sermaye – Kuram, Uygu- lama, Eleştri –. M.Murat Şahin ve A.Zeki Ünal (Der). İstanbul: Değişim Yayınları.
• Fine, Ben (2011). Sosyal Sermaye Sosyal Bilime Karşı/ Bin Yılın Eşiğin- de Ekonomi Politik ve Sosyal Bilimler, çev.: Ayşegül Kars, İstan- bul: Yordam Kitap.
• Fukuyama, Francis (2005). Güven, çev.: Ahmet Buğdaycı, 3. Baskı, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Fukuyama, Francis (2009). Büyük Çözülme, çev.: Hasan Kaya, İs- tanbul: Profil Yayınları.
• Fukuyama, Francis (2010), “Sosyal Sermaye ve Sivil Toplum”. Sos- yal Sermaye – Kuram, Uygulama, Eleştri –. M.Murat Şahin ve A.Zeki Ünal (Der). İstanbul: Değişim Yayınları.
• Gillies, Valve, Rosalin, Edwards, (2006) “A Qualitative Analysis of Parenting and Social Capital: Comparing the Work of Coleman and Bourdieu”, Qualitative Sociology Review, Vol II, Issue 2, ss. 42-60.
• Özdemir, Aytül Ayşe (2007). “Sosyal Ağ Özellikleri Bakış Açısıyla Sosyal Sermaye Ve Bilgi Yaratma İlişkisi: Akademisyenler Üze- rinde Yapılan Bir Alan Araştırması”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Yönetim Organizasyon Anabilim Dalı, Anadolu Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Putnam, Robert D. (1993) “The Prosperous Community -Social Capi- tal and Public Life”. American Prospect (13): 35-42.
• Putnam, Robert D. (2000). Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community, Simon & Schuster.
• Putnam, Robert D.(2010), “ Tek Başına Bowling: Amerika’nın Azalan Sosyal Sermaye’si”. Sosyal Sermaye – Kuram, Uygula- ma, Eleştri –. M.Murat Şahin ve A.Zeki Ünal (Der). İstanbul: Değişim Yayınları.
• Rützer, George (1996). Sociological Theory, McGraw Hill, New York.
• Şan, Mustafa Kemal (2007). “Sosyal Bilimlerde Yıldızı Yükselen Yeni Bir Kavram : Sosyal Sermaye ve Türkiye”, Sosyoloji Ya- zıları I, Sakarya Üniversitesi Bölümü Ortak Çalışması, Der.: Mustafa Kemal Şan, s. 282-323. İstanbul: Kızılelma Yayınları.
• Şan, Mustafa Kemal ve Şimşek, Rıdvan (2011). “Sosyal Sermaye Kavramı’nın Tarihsel ve Sosyolojik Arka Planı”, Akademik İncele- meler Dergisi. VI/1, s. 88-110.
• Tecim, Erhan (2011). Sosyal Güven. İstanbul: Çizgi Yayınları.
• Tocqueville, Alexis de (1962), Amerika’da Demokrasi, çev.: Taner Ti- mur, İstanbul: Türk Siyasî İlimler Derneği Yayınları.