Film Uyarlamalarında Esere Sadakatin Olabilirliği ve Bir Yönetmen Michael Haneke

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 18, 126 - 137, 27.06.2023

Alper Keleş

https://doi.org/10.25306/skad.1288952

Öz

Bu çalışmada edebiyattan sinemaya film uyarlamalarında eserin içeriğinin mi, yoksa bunun bir yönetmen tarafından yorumlanışı mı izlenmektedir sorusuna bir cevap aranmakta, film anlatımı ile edebi anlatımın sınırları, bu medyalara özgü anlatım tekniklerinin iki medyadaki yansımaları, izleyici ve okur düzleminde anlatısal özelliklerin ne denli etkili olduğu ve izleyiciye film sonunda ayrılan yorumlama alanının ne derece sağlandığı araştırılmaktadır. Çalışmada kullanılan nitel yöntem, medyalararasılık kuramlarında vurgulandığı gibi sinema ve edebiyat biliminin kavramlarının yardımıyla iki alanda da ortak bir araştırma alanı oluşturularak belirlenmektedir. İki medyanın alanlarına özgü kavramlarıyla yapılmış olan bu makalede uyarlama filmlerde edebiyat metnini aramanın ne denli uygun bir yaklaşım olduğunu Michael Haneke’nin Franz Kafka’nın uyarlaması olan Şato örneğiyle açıklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

medyalararasılık, film uyarlamaları, medya değişimi

The Possibility of Fidelity in Adaptations: The Case of Director Michael Haneke

Öz

This study seeks an answer to the question of whether the content of the novel or the interpretation of the novel content by a director is followed in film adaptations, how clear the boundaries of film narrative and literary narrative are, the reflections of the narrative techniques specific to these media in the two media, how effective the narrative features are at the level of the audience and the reader, and to what extent the audience is provided with the interpretation space allocated at the end of the films. The methodology used is determined by creating a common research area in both fields with the help of the concepts of cinema and literature, as emphasized in the theories of intermediality. This article, consisting of ideas specific to the fields of the two media, explains how searching for the literary text in adaptation films is an appropriate approach with the example of Michael Haneke's adaptation of Franz Kafka's The Castle.

Anahtar Kelimeler

Intermediality, film adaptations, media change

Kaynakça

• Alt, P. (2009). Kafka und der Film. Über kinematographisches Erzählen, C.H. Beck Verlag, München, Hanns Zischler
• Binder, H. (1990). Kafka-Kommentar zu den Romanen, Winkler Verlag.
• Canetti, E. (2000). Öbür Dava, Kafka’nın Felice’ye Mektupları Üzerine. K. Şipal, (Trans.). Cem Yayınevi.
• Cieutat, M., & Rouyer, P. (2014). Haneke, Haneke’yi Anlatıyor. S. İdemen, (Trans.). Everest
• Fraas, C., & Barczok A. (2006). Intermedialität - Transmedialität. Weblogs İm Öffentlichen Diskurs, İn: Androutsopoulos, Jannis/Runkehl, Jens/Schlobinski, Peter/Siever,Torsten (Ed.): Neuere Entwicklungen in der Internetforschung. Reihe Germanistische Linguistik, (186-187).
• Genette, G. (1982). Figures of Literary Discourse. Columbia University Press. Columbia Yayınları.
• Giddens, A. (1990). The Consequences of Modernity. Standford University Press.
• Gülşen, E. (2011). Sinemanın Hakikati, Külliyat Yayınları.
• Kafka, F. (1982). Das Schloss. M. Pasley, & S. F. Verlag., (Eds.).
• Kayaoğlu, E. (2009). Edebiyat Biliminde Yeni Bir Yaklaşım: Medyalararasılık. Selenge Yayınları.
• Monaco, J. (2013). Bir Film Nasıl Okunur? Sinema Dili, Tarihi ve Kuramı. E. Yılmaz, (Trans.). Oğlak Yayıncılık.
• Paech, J. (1998). Intermedialität Mediales Differenzial und Transformative Figurationen, in: Intermedialität. J. Helbig, & E. S. Verlag, (Eds.).
• Poppe, S. (2007). Visualität in Literatur und Film, Eine Medienkomparatistische Untersuchung Moderner Erzähltexte Und İhrer Verfilmungen, (Palaestra 327), Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen
• Walser, M. (1961). Beschreibung einer Form. Versuch über Kafka. Suhrkamp Taschenbuch.