Düzeltme: NECİL KAZIM AKSES’İN ‘ŞAN VE PİYANO İÇİN 6 POEM’ ŞARKI DİZİSİNDE YER ALAN “ANLATAMIYORUM” ADLI ESERİNİN ŞAN TEKNİĞİ VE ŞAN EŞLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Sayı: 11, 82 - 103, 20.07.2020

Asude Nil Nihan Turnagöl

Öz

Necil Kazım Akses’in 1964 yılında basılan “Portreler I - Şan ve Piyano için 6 Poem” adlı şarkı dizisi, Türk Şan repertuvarında önemli bir yer tutmaktadır. Dizi içinden seçilen eserler, konser repertuvarlarında sıklıkla yer almaktadır. Bu araştırmanın temel amacı, dizi içinde yer alan “Anlatamıyorum “adlı eserin şan tekniği ve şan eşliği açısından müzikalite ve yorumlamaya dair özelliklerinin ortaya konmasıdır. Araştırma betimsel modelde tarama araştırması olarak kurgulanmış olup, veriler, eserin şancılar ve piyanistler açısından incelenmesi sonucu, içerik analizi ile elde edilmiştir. Elde edilen bulgular çerçevesinde söz konusu eserde; Akses’in, Orhan Veli’nin ruhuyla özdeşleşerek ortaya koyduğu kompozisyon, şiirin müzik diline yansıması olarak kabul edilebilir. Solist için, şan tekniği ile ilgili önerilerin yanı sıra, prozodisinin ve dolayısı ile duygusal vurgusunun düzgün olabilmesi için bestecinin öngördüklerinin dışına çıkmamasının, yorum açısından belirleyici olduğu sonucuna varılmıştır. Bununla birlikte eşlik eden piyanistin de, solistin sahip olduğu ruh halini özümseyip, kendisini takip ederken uygun renk ve tınılardan oluşmuş bir fonla desteklemesi, rubatolar sırasında temposal uyumun hassasiyeti gibi önem arz eden özellikler içerdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Necil Kazım Akses, Şan Tekniği, Şan Eşliği, Piyano Eğitimi, Orhan Veli

Düzeltme: AN ANALYSIS OF NECİL KAZIM AKSES'S "ANLATAMIYORUM" IN THE SONG CYCLE "ŞAN VE PİYANO İÇİN 6 POEM" IN TERMS OF SINGING TECHNIQUE AND PIANO ACCOMPANIMENT

Öz

Necil Kazım Akses's song series "Portreler I - Şan ve Piyano için 6 Poem ", published in 1964, has an essential place in the Turkish Voice repertoire. The works selected from the series are frequently involved in concert repertoires. The primary purpose of this research is to reveal the characteristics of the work titled "Anlatamıyorum" in terms of singing technique and piano accompaniment for musicality and performing. The research was designed with the descriptive review model, and the data was obtained through content analysis by analyzing the work in terms of the singers and pianists. Within the framework of the findings, in the mentioned work, Akses' composition, created by identifying with Orhan Veli's spirit, can be regarded as the reflection of poetry in the language of music. It was concluded that, besides the recommendations concerning singing technique, the fact that the prosody and accordingly the emotional emphasis of the soloist should not go beyond the composer's predictions is decisive in terms of performing. However, it has been determined that the accompanying pianist also holds essential features such as internalizing the mood of the soloist and supporting him/her with a background created by proper tone colors and timbre while following the soloist and the sensitivity of temporal harmony during the rubato.

Anahtar Kelimeler

Necil Kazım Akses, Singing Technique, Piano Accompaniment, Piano Education, Orhan Veli

Kaynakça

• Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Bakanlıklararası Tayin Dair Başkanlığı, 243-9-16/1. Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Bakanlıklararası Tayin Dair Başkanlığı, 243-9-16/2.
• Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Bakanlıklararası Tayin Dair Başkanlığı, 367-39-14/5.
• Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Bakanlıklararası Tayin Dair Başkanlığı, 367-39-14/6.
• Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Bakanlıklararası Tayin Dair Başkanlığı, 367-39-14/7.
• Akses, Necil Kazım (1967), Portreler I. Bölüm Şan ve Piyano için 6 Poem 1964, Devlet Konservatuarı yayınları No. 30, Ankara.
• Apaydınlı, Köksal (2017), “Türk Beşleri ve Türkiye’deki Çok Sesli Koro Eğitimine Katkıları”, ERPA International Congresses on Education 2017, 18-21 Mayıs 2017, Budapeşte, ss. 255-265.
• Aybulus, Şeniz (2019), “Necil Kazım Akses’in Besteci ve Eğitimci Kimliği ile Birinci ve Dördüncü Yaylı Çalgılar Dörtlüsü Üzerine İnceleme”, Balkan Müzik ve Sanat Dergisi, C. 1, S. 2, Ekim, ss. 63-76.
• Aydıner, Mehtap (2009), Türk Beşlerinin Eserlerinde Gelenekli Müziklerimize İlişkin Unsurların Kullanımları ve Bu Unsurların Kullanımları Ekseninde İki Örnek Piyano Eserinin Analizi, Atatürk Dil Ve Tarih Yüksek Kurumu, Ankara.
• Çalgan, Görkem (2007), Necil Kazım Akses’in Yaşamöyküsü ile “Viyola Konçertosu’nun Müzikal ve Teknik Analizi” Diğer Türk Bestecilerinin Viyola İçin Yazılmış Eserlerine Yönelik Bir Değerlendirme, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Sanatta Yeterlik Çalışması Sanat Eseri Raporu, Bursa.
• Doğan, Özlem, Caferova, Afak (2015), “Necil Kazım Akses’in Minyatürler isimli Solo Piyano Eserinde İzlenimcilik Etkisi”, E-Journal of New World Sciences Academy, ss. 46-74, Erişim Tarihi: 1. 05. 2020, http://dx.doi.org/10.12739/NWSA.2015.10.1.D0164
• Dolgun, Aysim (2008), Necil Kâzım Akses’in Birinci Yaylı Çalgılar Dörtlüsü’nün Polimodal ve Politonal Açılardan İncelenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Basılmamış Sanatta Yeterlik Tezi, İzmir.
• İlyasoğlu, Evin (1998a), Çağdaş Türk Bestecileri, Pan Yayınları, İstanbul.
• İlyasoğlu, Evin (1998b), Necil Kazım Akses Minyatür'den Destana Bir Yolculuk, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Karabiber, Onur (2016), “Necil Kazım Akses’in Allegro Feroce Adlı Yapıtında Makamsal Öğeler, Akor Yapıları ve Biçim”, İdil, C. 6, S. 28, ss. 31-44.
• Küpana, M. Nevra (2014), “Determination Of The Conformity Of The Work Miniatures By Necil Kazım Akses With The Objectives Of The 2nd Grade Piano Course Of Music Teaching Bachelor’s Degree Program”, Procedia- Social and Behavioral Sciences, S. 141, ss. 951 – 960. Say, Ahmet (2000), Müzik Tarihi, Say Yayınları, Ankara.
• Selanik, Cavidan (2010), Müzik Sanatının Tarihsel Serüveni, Doruk Yayınları, İstanbul.
• Şenel, Onur (2006), Ferit Tüzün’ün Çağdaş Türk Besteciliği İçin Önemi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.