İZLENİMCİLİK, İZLENİMCİ MÜZİK VE ORKESTRASYON ÖZELLİKLERİ

Yıl 2021, Sayı: 12, 21 - 49, 29.01.2021

Bekir Kurdaş

Öz

Bir sanat akımı olarak İzlenimcilik kendini ilk olarak resim alanında göstermiştir. Kısaca, dış dünyadan edinilen izlenimleri yansıtmayı amaç edinen ve akıl yerine hissiyata önem veren bir sanat hareketi olmuştur. 1870 Fransa-Prusya Harbinden sonra Fransa’da ortaya çıkan bu akımda özellikle Edouart Manet (1832-1883), Claude Monet (1840-1926), Edgar Degas (1834-1917) ve Georges Seurat (1859-1891) gibi Fransız ressamların eserleri büyük etkiler yaratmıştır. Müzik sanatında ise İzlenimcilik, 19. yüzyıl sonlarında bir terim olarak kullanılmaya başlamış, Fransa’da yoğunlaşarak 20. yüzyıl ortalarına kadar etkisini sürdürebilmiştir. Bu dönemde bestecilerin yapmış oldukları çalışmalarda gelenekselliğin aksine, birtakım değişik yeni tınılar, efektler, diziler, ritimler, renkler vb. arayıp kullandıkları bilinmektedir. Kendi duygularını, düşüncelerini ve dünyayı kavrayışlarını bu doğrultuda tamamen bireysel bir hissiyat ile eserlerine yansıtmaya çalıştıkları görülür. Özellikle orkestrasyon tekniklerini yarattıkları kompozisyon ile aynı önemde değerlendirip, farklı, egzotik, gizemli ve yeni olanı yakalayıp ortaya çıkartma arayışında etkin ve verimli bir şekilde uygulamışlardır. Orkestra içerisinde kullanılan her bir çalgıyı değişik renk, tını ve efekt gibi unsurları elde etmek için görevi, teknik kapasitesi, önceliği her ne olursa olsun tek-solo veya farklı gruplar halinde ayrıntılı ve ustaca kullanmışlardır. Bu çalışmada bahsi geçen İzlenimci sanat akımı ve müziğin ana hatları ile İzlenimci orkestrasyon özellikleri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İzlenimcilik, İzlenimci Müzik, İzlenimci Orkestrasyon

IMPRESSIONISM, IMPRESSIONIST MUSIC AND ORCHESTRATION FEATURES

Öz

As an art movement, Impressionism first manifested itself in the field of painting. In short, it has been an art movement that aims to reflect impressions acquired from the outside world and cares about feeling instead of reason. In this current, which emerged in France after the Franco-Prussian War of 1870, especially the works of French painters such as Edouart Manet (1832-1883), Claude Monet (1840-1926), Edger Degas (1834-1917) and Georges Seurat (1859-1891) had great influences. Impressionism in the art of music, began to be used as a term at the end of the 19th century, concentrated in France in the 20th century. It was able to maintain its influence until the middle of the century. It is known that, composers in this period searched for and used some new sounds, effects, sequences, rhythms, colors, etc. on the contrary to the traditionalism in their works. It is seen that they try to project their own feelings, thoughts and understanding of the world into their works with a completely individual feeling in this direction. In particular, they evaluated orchestration techniques with the same importance as the composition they created and applied them effectively and efficiently in their quest to capture and reveal what is different, exotic, mysterious and new. Each instrument in the orchestra has different color, timbre, and effects task to achieve elements such as technical capacity, priority, regardless of single-detailed and skillfully used solo or in different groups. In this study, the main lines of Impressionist art movement and music and the features of Impressionist orchestration were examined.

Anahtar Kelimeler

Impressionism, Impressionist Music, Impressionist Orchestration

Kaynakça

• Adler, S. (1989). The Study Of Orchestration Second Edition. New York: W.W. Norton and Company.
• Aktüze, İ. (2003). Müziği Anlamak-Ansiklopedik Müzik Sözlüğü. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Austın, W.W. (1966). Music in the 20th Century. New York: Vail-Ballou Press.
• Aydın, Y. (2003). Türk Beşleri. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Birkan, Ü. (Kasım 2000). Dinleyicinin Kitabı. İstanbul: Borusan Kültür ve Sanat Merkezi.
• Choi, H. (Ağustos 2012). Correcting The Record: A Comparison Of Vladimir Ashkenazy’s Urtext- Based Edition Of Pictures At An Exhibition With Orchestration By Ravel And Stokowski. University Of North Texas, Texas.
• Fenmen, M. (1997). Müzikçinin Elkitabı. Ankara: Müzik Anslikopedisi Yayınları.
• Gazimihal, M.R. (1961). Musiki Sözlüğü. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Hourticq, L. ve Toprak, B. (1967). Sanat Şaheserleri. İstanbul: Güzel Sanatlar Akademisi Yayınları.
• İlyasoğlu, E. (1989). Yirmi Beş Türk Bestecisi. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• İlyasoğlu, E. (1996). Zaman İçinde Müzik. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• İpşiroğlu, N., İpşiroğlu, M. (1978). Sanatta Devrim. İstanbul: Ada Yayınları.
• Kabacalı A., Özçelik T., Berkman B. (1991). Sanat Ansiklopedisi. İstanbul: Milliyet Basımevi.
• Kennan, K.W. (1970). The Technique Of Orchestration. New Jersey: Prentice-Hall, İnc. Gabeaud, A. (1940). Musiki Tarihi (Çev: M.R. KÖSEMİHAL). İstanbul: Nümune Matbaası.
• Kütahyalı, Ö. (1981). Çağdaş Müzik Tarihi. Ankara: Varol Matbaası.
• Mimaroğlu, İ. K. (1961). Musiki Tarihi: Varlık Matbaası.
• Moran, A. (1968). Büyük Sanatçılar. İstanbul: Yedigün Matbaası.
• Muller, J.E. (1972). Modern Sanat (Çev: M. TOPRAK). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Petrov, G. (1979). Olaylar İçinde Büyük Sanatçılar ve Üstün Yapıtları (Çev: H.A. AYTUNA). İstanbul: İnkılap ve Aka Basımevi.
• Say, A. (2000). Müzik Tarihi. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Say, A. (Nisan 2001). Müziğin Kitabı. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Say, A. (Eylül 2005). Müzik Ansiklopedisi Cilt 1. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Selanik, C. (1996). Müzik Sanatının Tarihsel Serüveni. Ankara: Doruk Yayımcılık.
• Saydam, A. (1982). Dünyaca Ünlü Müzisyenler de Çocuktu. Ankara: Doğuş Matbaası.
• Sevsay, E. (2015). Orkestrasyon. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Thomas, D.L., Thomas, H. (1968). Ünlü Bestecilerin Hayat Hikayeleri. İstanbul: Doğan Kardeş Matbaacılık. Turani, A. (1992). Dünya Sanat Tarihi. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Tüzün, B. (2011). Partitür Bilgisi ve Okuma Tekniği. Ankara: Önder Matbaacılık Ltd. Şti.
• Valentin, E. (1975). Büyük Bestecilerden Küçük Portreler (Çev: E. ZUCKMAYER). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.