Amaç: 1 Nisan
2015-31 Mart 2017tarihleri arasında Düzce İlindeki hava ölçüm
istasyonundan elde edilen PM10 ve SO2 verileriyle hava kalitesini değerlendirmek ve son iki yılın 24 saatlik
PM10 ortalamalarını karşılaştırmaktır.
Gereç ve
Yöntem: Düzce İlinin 1 Nisan 2015-31 Mart 2017tarihleri arasındaki hava
kalitesi ölçüm değerleri T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığının web sitesinden
elde edilerek incelenmiştir.
Bulgular: Bu çalışmada 24 saatlik
ortalama PM10 düzeyi: 91.56 ±78.0
μg/m3, SO2 düzeyi;
8.81±6.8 μg/m3 olarak
saptanmıştır. PM10 ölçümleri incelenen tarihler arasında yıllara göre
değerlendirildiğinde en yüksek PM10 değeri 2017 yılına (107.3171.2 μg/m3),
aylara göre karşılaştırıldığında ise en yüksek aralık ayına (187.93±110.6 μg/m3) aitti. En düşük PM10 değeri
ortalaması 2015 yılında (85.0273 μg/m3)
ve haziran ayına (43.68±13.6
μg/m3) aitti. PM10 için sağlıksız seviyeyi aşan gün sayısı 2016-2017
kış sezonunda bir önceki sezona göre daha azdı.
Sonuç:Düzce’de PM10 için sağlıksız seviyeyi aşan gün sayısı 2016-2017 kış
sezonunda bir önceki kış sezonuna göre azalmıştır. Bununla birlikte Düzce için
hava kirleticisi olarak PM10 önemini korumaktadır.
1. World Health Organization, Health topics, Air pollution. http://www.who.int/topics/air_pollution/en/ (Erişim tarihi: 12.06.2017)
2. Gulliver J, Hoogh K. Environmental exposure assessment: modelling air pollution concentrations. In: Detels R, Gulliford M, Karim QA, Tan CC ( eds), Oxford Textbook of Global Public Health, Sixth Edition, Volume: 2, Section 7, Oxford University Press 2015 UK. p. 857
3) World Health Organization, Programes, Quantifying environmental health impacts, Environmental burden of disease: Country profiles for the year 2004 http://www.who.int/quantifying_ehimpacts/countryprofiles/en/ (Erişim tarihi: 12.06.2017)
4. Analysis of estimates of the environmental attributable fraction, by disease. In:Prüss-Üstün A, Corvalán C. Preventing Disease Through Healthy Environments, Towards an estimate of The Environmental Burden of Disease. Section:5, p:32.
5. World Health Organization, Media Center, Ambient (Outdoor) air Quality And Health http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs313/en/ (Erişim tarihi: 12.06.2017)
6. World Health Organization, Media Center, Household Air Pollution and Health http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs292/en/ (Erişim tarihi: 06.06.2017)
7. Mage D, Ozolins G , Peterson P, Webster A, Orthoferj R, Vandeweerds V, Gwynnet M. Urban Air Pollutıon in Megacities of the World. Atmospheric Environment 1996; 5 (30): 681-686
8. Chen CJ. Environmental health issues in public health. In: Detels R, Gulliford M, Karim QA, Tan CC ( eds), Oxford Textbook of Global Public Health, Sixth Edition, Volume: 2, Section 7, Oxford University Press 2015 UK. p. 825
9. Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/06/20080606-6.htm (Erişim tarihi:06.09.2017)
10. T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Hava İzleme İstasyonları Web Sitesi, Bilgi, Hava, Hava Kalitesi İndeksi. http://www.havaizleme.gov.tr/Default.ltr.aspx (Erişim tarihi: 06.06.2017)
11. T.C Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Çevre Sağlığı Daire Başkanlığı, Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri, Partiküler madde. http://cevresagligi.thsk.saglik.gov.tr/bilgi-dokumanlar/halk-sagligina-yonelik/992-hava-kirlili%C4%9Fi-ve-sa%C4%9Fl%C4%B1k-etkileri.html (Erişim Tarihi:30.10.2017)
12. Hava Kalitesi İndeksi, Tablo 2: Ulusal Hava Kalitesi İndeksi Kesme Noktaları, http://www.havaizleme.gov.tr/hava.html (Erişim tarihi 16.09.2017)
13. Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği, Ek-1 Limit değerler, hedef değerler, uzun vadeli hedefler, değerlendirme eşikleri, bilgilendirme ve uyarı eşikleri. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/06/20080606-6.htm (Erişim tarihi: 06.09.2017)
14. Akdur R. Çevre Sağlığı. In: Akdur R. Çöl M, Işık A, İdil A. Durmuşoğlu M. Tunçbilek A. Halk Sağlığı Kitabı. Antıp Yayınları. Ankara 1998. s:265
15. T.C. Düzce Valiliği, İlimiz, Tarihi ve Coğrafi Yapısı (http://www.duzce.gov.tr/tarihi-ve-cografi-yapisi)
16. T.C. İçişleri Bakanlığı, Düzce Valiliği İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü, İlçelere göre İl / İlçe merkezi ve belde / köy nüfusu - 2016 (http://www.duzcenufus.gov.tr/kurumlar/duzcenufus.gov.tr/nufus/dosya-belge/2016nufusverileri.pdf)
17. Düzce Ticaret ve Sanayii Odası, Düzce Hakkında, Sanayi ve Ticaret. (http://www.duzcetso.org.tr/tr/genel/sayfalar/12-11-2014-duzce-hakkinda)
18. T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, OSB Bilgi sitesi, Düzce İlinde Bulunan Organize Sanayi Bölgeleri.(https://osbbs.sanayi.gov.tr/citydetails.aspx?dataID=271).
20. Pala K, Karababa A.O, Çağlayan Ç vd. Türkiye’de Hava Kirliliği: Kara Rapor, Ankara 2016.
21. Mayda A.S, Yılmaz M. Düzce Hava Kalitesi İzleme İstasyonu 2007-2011 Yılları Arası Verilerinin Değerlendirilmesi. TAF Prevent Medicine Bultein 2013; 12(1): 11-18.
22. Bolu F, Zoroğlu G, Mayda A.S. Düzce Hava Kalitesi İzleme İstasyonu 2014 yılı Verilerinin Saatlik, Günlük ve Mevsimsel Değişimlerinin İncelenmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2015;14(5): 387-393.
23. Raaschou-Nielsen O, Andersen Z J, Beelen R etc, Air Pollution And Lung Cancer Incidence in 17 European Cohorts: Prospective Analyses From The European Study Of Cohorts For Air Pollution Effects. Lancet Oncol 2013; 14: 813–822
24. Büyükşehirlerde Hava Kalitesi Yönetiminin Geliştirilmesi Projesi (IKONAİR), Konya İçin Hava Kalitesi Değerlendirme Raporu (2007-2010), Mart 2012.
25. T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Hava İzleme İstasyonları Web Sitesi, Raporlar, İstasyon raporu, Düzce. http://www.havaizleme.gov.tr/Default.ltr.aspx (Erişim tarihi: 06.06.2017)
26. Koç Y, Karagöz N, Söylemez Seven A. Hava Kirliliğinin Sivas Gögüs Hastalıkları Hastanesi’ne Yatışlar Üzerine Etkisi, Kartal Eğitim Araştırma Tıp Dergisi 2002; 13(2): 75-78.
27. İskender S, Bolu F, Yılmaz M, Mayda AS. Düzce Hava Kalitesi İzleme İstasyonu 1 Ekim 2011-31 Mart 2015 Tarihleri Arasındaki Verilerinin İncelenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2016; 6(3): 161-167
28. Menteşe S, Can Yarımtepe C. Çanakkale İli Hava Kalitesinin Kirlilik Türlerine Göre Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Hava Kirliliği Araştırmaları Dergisi 2012; 1(2): 66 – 74
29. Yıldız A, Çay Y, Özer F. Karabük İlindeki Hava Kirliliğinin Doğal Gaz Kullanımı İle Değişimi. Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi 2012; 1(4): 497-506.
30. European Environment Agency, Air quality in Europe -2016 report. 2016; No:28.
31. Pala K, Karababa A.O, Çağlayan Ç vd. Türkiye’de Hava Kirliliği: Kara Rapor, Ankara 2016.
32. Doğan F, Kitapçıoğlu G. İzmir İlinde Hava Kirliliğinin Yıllar İtibariyle Karşılaştırılması Ege Tıp Dergisi 2007; 46(3): 129-133.
Year 2017,
Volume: 7 Issue: 4, 176 - 183, 04.01.2018
1. World Health Organization, Health topics, Air pollution. http://www.who.int/topics/air_pollution/en/ (Erişim tarihi: 12.06.2017)
2. Gulliver J, Hoogh K. Environmental exposure assessment: modelling air pollution concentrations. In: Detels R, Gulliford M, Karim QA, Tan CC ( eds), Oxford Textbook of Global Public Health, Sixth Edition, Volume: 2, Section 7, Oxford University Press 2015 UK. p. 857
3) World Health Organization, Programes, Quantifying environmental health impacts, Environmental burden of disease: Country profiles for the year 2004 http://www.who.int/quantifying_ehimpacts/countryprofiles/en/ (Erişim tarihi: 12.06.2017)
4. Analysis of estimates of the environmental attributable fraction, by disease. In:Prüss-Üstün A, Corvalán C. Preventing Disease Through Healthy Environments, Towards an estimate of The Environmental Burden of Disease. Section:5, p:32.
5. World Health Organization, Media Center, Ambient (Outdoor) air Quality And Health http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs313/en/ (Erişim tarihi: 12.06.2017)
6. World Health Organization, Media Center, Household Air Pollution and Health http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs292/en/ (Erişim tarihi: 06.06.2017)
7. Mage D, Ozolins G , Peterson P, Webster A, Orthoferj R, Vandeweerds V, Gwynnet M. Urban Air Pollutıon in Megacities of the World. Atmospheric Environment 1996; 5 (30): 681-686
8. Chen CJ. Environmental health issues in public health. In: Detels R, Gulliford M, Karim QA, Tan CC ( eds), Oxford Textbook of Global Public Health, Sixth Edition, Volume: 2, Section 7, Oxford University Press 2015 UK. p. 825
9. Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/06/20080606-6.htm (Erişim tarihi:06.09.2017)
10. T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Hava İzleme İstasyonları Web Sitesi, Bilgi, Hava, Hava Kalitesi İndeksi. http://www.havaizleme.gov.tr/Default.ltr.aspx (Erişim tarihi: 06.06.2017)
11. T.C Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Çevre Sağlığı Daire Başkanlığı, Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri, Partiküler madde. http://cevresagligi.thsk.saglik.gov.tr/bilgi-dokumanlar/halk-sagligina-yonelik/992-hava-kirlili%C4%9Fi-ve-sa%C4%9Fl%C4%B1k-etkileri.html (Erişim Tarihi:30.10.2017)
12. Hava Kalitesi İndeksi, Tablo 2: Ulusal Hava Kalitesi İndeksi Kesme Noktaları, http://www.havaizleme.gov.tr/hava.html (Erişim tarihi 16.09.2017)
13. Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği, Ek-1 Limit değerler, hedef değerler, uzun vadeli hedefler, değerlendirme eşikleri, bilgilendirme ve uyarı eşikleri. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/06/20080606-6.htm (Erişim tarihi: 06.09.2017)
14. Akdur R. Çevre Sağlığı. In: Akdur R. Çöl M, Işık A, İdil A. Durmuşoğlu M. Tunçbilek A. Halk Sağlığı Kitabı. Antıp Yayınları. Ankara 1998. s:265
15. T.C. Düzce Valiliği, İlimiz, Tarihi ve Coğrafi Yapısı (http://www.duzce.gov.tr/tarihi-ve-cografi-yapisi)
16. T.C. İçişleri Bakanlığı, Düzce Valiliği İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü, İlçelere göre İl / İlçe merkezi ve belde / köy nüfusu - 2016 (http://www.duzcenufus.gov.tr/kurumlar/duzcenufus.gov.tr/nufus/dosya-belge/2016nufusverileri.pdf)
17. Düzce Ticaret ve Sanayii Odası, Düzce Hakkında, Sanayi ve Ticaret. (http://www.duzcetso.org.tr/tr/genel/sayfalar/12-11-2014-duzce-hakkinda)
18. T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, OSB Bilgi sitesi, Düzce İlinde Bulunan Organize Sanayi Bölgeleri.(https://osbbs.sanayi.gov.tr/citydetails.aspx?dataID=271).
20. Pala K, Karababa A.O, Çağlayan Ç vd. Türkiye’de Hava Kirliliği: Kara Rapor, Ankara 2016.
21. Mayda A.S, Yılmaz M. Düzce Hava Kalitesi İzleme İstasyonu 2007-2011 Yılları Arası Verilerinin Değerlendirilmesi. TAF Prevent Medicine Bultein 2013; 12(1): 11-18.
22. Bolu F, Zoroğlu G, Mayda A.S. Düzce Hava Kalitesi İzleme İstasyonu 2014 yılı Verilerinin Saatlik, Günlük ve Mevsimsel Değişimlerinin İncelenmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2015;14(5): 387-393.
23. Raaschou-Nielsen O, Andersen Z J, Beelen R etc, Air Pollution And Lung Cancer Incidence in 17 European Cohorts: Prospective Analyses From The European Study Of Cohorts For Air Pollution Effects. Lancet Oncol 2013; 14: 813–822
24. Büyükşehirlerde Hava Kalitesi Yönetiminin Geliştirilmesi Projesi (IKONAİR), Konya İçin Hava Kalitesi Değerlendirme Raporu (2007-2010), Mart 2012.
25. T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Hava İzleme İstasyonları Web Sitesi, Raporlar, İstasyon raporu, Düzce. http://www.havaizleme.gov.tr/Default.ltr.aspx (Erişim tarihi: 06.06.2017)
26. Koç Y, Karagöz N, Söylemez Seven A. Hava Kirliliğinin Sivas Gögüs Hastalıkları Hastanesi’ne Yatışlar Üzerine Etkisi, Kartal Eğitim Araştırma Tıp Dergisi 2002; 13(2): 75-78.
27. İskender S, Bolu F, Yılmaz M, Mayda AS. Düzce Hava Kalitesi İzleme İstasyonu 1 Ekim 2011-31 Mart 2015 Tarihleri Arasındaki Verilerinin İncelenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2016; 6(3): 161-167
28. Menteşe S, Can Yarımtepe C. Çanakkale İli Hava Kalitesinin Kirlilik Türlerine Göre Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Hava Kirliliği Araştırmaları Dergisi 2012; 1(2): 66 – 74
29. Yıldız A, Çay Y, Özer F. Karabük İlindeki Hava Kirliliğinin Doğal Gaz Kullanımı İle Değişimi. Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi 2012; 1(4): 497-506.
30. European Environment Agency, Air quality in Europe -2016 report. 2016; No:28.
31. Pala K, Karababa A.O, Çağlayan Ç vd. Türkiye’de Hava Kirliliği: Kara Rapor, Ankara 2016.
32. Doğan F, Kitapçıoğlu G. İzmir İlinde Hava Kirliliğinin Yıllar İtibariyle Karşılaştırılması Ege Tıp Dergisi 2007; 46(3): 129-133.
Erdem SS, Mayda AS. Düzce Hava Kalitesi İzleme İstasyonu 1 Nisan 2015-31 Mart 2017 Tarihleri Arasındaki Verilerinin İncelenmesi. Sakarya Tıp Dergisi. January 2018;7(4):176-183. doi:10.31832/smj.348734