OSMANLI DEVLETİ'NİN İSKÂN POLİTİKASI VE TANZİMAT İLKELERİNİN KONAR-GÖÇER AHÂLİ ÜZERİNDE TATBİKİ

Year 2020, , 5 - 13, 02.01.2020

Ahmet Şamil Gürer

https://doi.org/10.33537/sobild.2020.11.1.1

Abstract

Konar-göçer ahalinin yerleşik hayata geçirilmesi, diğer bir
deyişle iskânı meselesi Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan
yıkılışına kadar sürekli gündeminde kalmış olan bir
meseledir. İlk planlı iskân politikaları kuruluş ve gelişme
dönemlerinde özellikle Balkanlar'da gerçekleştirilen
fetihleri desteklemek amacıyla uygulanmıştır. 1683 Viyana
yenilgisini müteakiben Devlet, güvenliği sağlamak, vergi
gelirlerini artırmak ve boş arazileri tarıma açmak için
Anadolu'daki bazı konar-göçer aşiretleri Anadolu ve
Suriye'nin kuzeyinde yerleşik hayata geçirmeye çalışmıştır.
19. yüzyılda da devam eden iskân çalışmaları Tanzimat
döneminde daha kapsamlı ve planlı bir şekilde
gerçekleştirilmiştir. Bu dönemdeki iskân çalışmalarını
prensipleri Gülhâne Hatt-ı Hümayûnu ile belirlenen genel
reform programının, vergi, asayiş ve askerlik ve merkezi
otoritenin tesisi gibi hususlarının bir parçası olarak görmek
gerekir. Diğer bir deyişle, bu dönemde Orta Anadolu ve
Güney Doğu Akdeniz'de gerçekleştirilen iskânlar genel
reform programının konar-göçer ahali üzerindeki tatbiki
olarak değerlendirilmelidir.

Keywords

İskân, yerleşik hayat, konar-göçer, osmanlı imparatorluğu

References

• Abadan, Y. (1940). Tanzimat Fermanı’nın Tahlili. In Tanzimat (Vol. I, pp. 31-58). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.