Çevresel biyoetik açısından ön bildirimli kabul sistemi

Year 2013, Volume: 4 Issue: 2, 51 - 71, 02.07.2013

Nesrin Çobanoğlu , Ertan Öztürk

https://doi.org/10.1501/sbeder_0000000059

Abstract

Bu makalede, tehlikeli kimyasalların ve pestisitlerin (bitki koruma ürünlerinin) uluslararası
ticaretindeki etik tartışma ve özellikle pestisite bağlı zehirlenmeler başta olmak üzere bu tür
kimyasalların insan sağlığı ve çevreye verdikleri zararlar incelenmektedir. Bu konulara paralel olarak,
gelişmiş veya gelişmekte olan ülke olsun olmasın tehlikeli kimyasalların ve pestisitlerin tüm dünya
halklarının bir sorunu olduğu da masaya yatırılmaktadır. Bu tür kimyasalların insan sağlığı ve çevreye
olan olumsuz etkileri 1960’ların sonuna doğru insanlık tarafından fark edilmiş ancak yıllar boyu bu
probleme yönelik yeteri kadar adım atılmamıştı. Bu ve buna benzer problemler, gelişmiş ve
gelişmekte olan ülkeler arasındaki tehlikeli kimyasalların ticareti konusu ile ilgili olarak 1980’lerin
sonunda küresel bir önlem alınmasına vesile olmuştur. “Pestisitlerin Dağıtımı ve Kullanımına ilişkin
Uluslararası Etik Kuralları” (kısaca; Etik Kurallar) ve “Kimyasalların Uluslararası Ticaretinde Bilgi
Alışverişi için Tadil Edilmiş Londra Rehberi” (kısaca; Londra Rehberi) bu soruna yönelik geliştirilmiş
iki önemli ancak gönüllü uygulama olarak önümüze çıkmaktadır. İlk olarak Etik Kurallar ve Londra
Rehberi’nde, daha sonradan ise taraf olan ülkeler için bağlayıcı bir doküman olan Rotterdam
Sözleşmesi’ne konu olan Ön Bildirimli Kabul sisteminin tarihçesine, işleyişine ile güçlü ve zayıf
yönlerine de bu makalede yer verilmektedir

Keywords

Çevresel biyoetik, çevre etiği, tehlikeli kimyasallar ve pestisitler, ön bildirimli kabul sistemi

References

• ATSDR. (2004). ToxFAQs for Aldrin/Dieldrin. Agency for Toxic Substances & Disease Registry, U.S. Dep't of Health & Human Services. at http:// www.atsdr.cdc.gov/tfactsl.html (last visited Apr. 5, 2004).