A REVIEW OF RESEARCH ON SPEAKING SKILLS IN THE CONTEXT OF TEACHING TURKISH AS A FOREIGN LANGUAGE

Year 2025, Volume: 16 Issue: 2, 215 - 229, 30.07.2025

Aslihan Kucukavsar , Hanife Sena Şahin

Abstract

Various studies in Teaching Turkish as a Foreign Language address receptive and productive language skills. In this research, postgraduate theses and published articles focusing on speaking skills will be examined. The aim of this study is to provide a descriptive overview of the completed research in the field of Turkish language education in terms of research areas, methodologies, and their distribution over the years. The study will likely be a resource for future research by supporting literature reviews and topic selection processes. Additionally, by identifying existing problems and shortcomings in the current body of scientific work, the study aims to contribute to the development of more qualified and comprehensive research in the field.
The research is a descriptive study designed in the form of a survey model. The study sample consists of theses accessed through the Council of Higher Education (YÖK) Thesis Center and studies found via Google Scholar. The studies included in the research were analyzed in terms of thesis type, university, year, institute, department, research design, and topics using frequency and percentage distributions.
According to the findings, the highest number of thesis studies was conducted in 2021 and 2024, while the review of articles revealed that most were published in 2021. It was observed that the majority of the theses were prepared at the master's level, whereas the number of doctoral dissertations was relatively lower. Most theses were designed as experimental studies (f=6), while most articles followed a descriptive design (f=19).
It was found that mixed methods were more commonly preferred in theses, while qualitative methods were more frequently used in articles. Additionally, it was observed that research designs were not clearly and comprehensively described, and limited attention was given to the validity and reliability processes of the data collection tools. Moreover, it was determined that the sample groups in the studies mainly consisted of students, negatively affecting the findings' generalizability.

Keywords

Turkish as a foreign language , Speaking skills , Graduate theses , Articles

YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE EĞİTİMİ ALANINDA KONUŞMA BECERİSİNE YÖNELİK YAPILAN ÇALIŞMALARIN İNCELENMESİ

Abstract

Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi alanında anlama ve anlatma becerilerini ele alan çalışmalar vardır. Bu araştırmada, konuşma becerisine ilişkin yapılan lisansüstü tezler ve yayınlanan makaleler incelenecektir. Bu çalışmayla Türkçe alanında tamamlanmış olan çalışmaların; araştırma alanları, yöntemleri, yıllara göre dağılımı açısından durumun betimlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmayla bu alanda yapılacak yeni çalışmalar için alanyazın taraması ve konu seçimi aşamalarına yönelik kaynak oluşturulması, ayrıca bilimsel çalışmalardaki sorunlar ve eksik yönler belirlenerek alanda daha nitelikli çalışmaların oluşturulmasına katkı sağlanacağı düşünülmektedir. Araştırma, tarama deseninde betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tez tarama sayfasından ulaşılabilen tezler ve Google akademik üzerinden ulaşılan çalışmalar oluşturmaktadır. Araştırmaya dahil edilen çalışmalar; tez türü, üniversite, yıl, enstitü, ana bilim dalı, araştırma deseni ve konuları bakımdan frekans, yüzde dağılımları yapılarak incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, tez çalışmalarının en yoğun şekilde 2021 ve 2024 yıllarında yapıldığı, makalelere ilişkin veriler incelendiğinde ise en fazla çalışmanın 2021 yılında yayımlandığı belirlenmiştir. Tezlerin büyük çoğunluğunun yüksek lisans düzeyinde hazırlandığı, doktora çalışmalarının sayıca daha az olduğu görülmektedir. Tezlerin daha çok deneysel f(6), makalelerin ise betimsel f(19) olarak desenlendiği belirlenmiştir. Tezlerde karma yöntem daha çok yeğlenirken makalelerde ise nitel yöntemden yararlanılmıştır. Araştırma desenlerinin yeterince açık ve ayrıntılı bir şekilde tanımlanmadığı, veri toplama araçlarının geçerlilik ve güvenilirlik süreçlerine ise sınırlı düzeyde yer verildiği görülmektedir. Ayrıca, çalışmalarda kullanılan örneklem gruplarının çoğunlukla yalnızca öğrencilerden oluştuğu, bu durumun da elde edilen bulguların genellenebilirliğini olumsuz etkilediği belirlenmiştir.

Keywords

Yabancı dil olarak Türkçe , Konuşma becerisi , Tezler , Makaleler

Ethical Statement

Bu çalışma etik kurul gerektirmemektedir.

References

• Akbulut, B. (2021). Yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan okuma metinlerinin Türkçenin sesletimi edinimine etkisi (Bosna Hersek örneği) [Yüksek lisans tezi, Bartın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü].
• Baştuğ, S. (2024). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde konuşma becerisi geliştirmeye yönelik B1-B2 seviyesine uygun drama metni kullanımı: Kısa oyun metni oluşturma [Yüksek lisans tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Demirel, S. (2024). Yabancılara Türkçe öğretiminde metin odaklı yaklaşımla hazırlanan materyallerin üretimsel dil becerilerine etkisi [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü].
• Kardaş, D. M. (2021). Yabancılara Türkçe öğretiminde geribildirimin dört temel dil becerisinin geliştirilmesine etkisi [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü].
• Mahmudi, S. S. (2024). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde konuşma sürecinde kendini düzeltme [Yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü].
• Sayar, A. H. (2024). Yabancılara Türkçe öğretiminde temel (A1-A2) seviye diyalog metinlerinin oluşturulması [Yüksek lisans tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Seyhan, B. (2021). İletişim oyunlarının yabancılara Türkçe öğretiminde konuşma becerisine etkisi [Yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Taşköprü, G. (2024). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde konuşmanın değerlendirilmesi için puanlama anahtarı önerisi: A1-A2 düzeyi [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü].
• Toraman Ünal, E. (2020). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde ders kitaplarında kullanılan sesletim yöntem ve uygulamaları [Yüksek lisans tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Yusufoğlu, S. (2025). Ters yüz sınıf modeli ile yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde konuşma becerisinin geliştirilmesi [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü].
• 2.İncelenen Makaleler Ameen, H. M., & Uslu Üstten, A. (2021). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde konuşma kaygısı üzerine bir inceleme. Uluslararası Türkoloji Araştırmaları ve İncelemeleri Dergisi, 6(1), 18–26.
• Aktaş, E., & Karakuş, S. (2023). Voki uygulamasının Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin konuşma motivasyonlarına ve konuşma öz yeterlik algılarına etkisi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 11(3), 1–28. https://doi.org/10.29228/ijlet.71480
• Al-sharabi, T. A. T., & Al-sharabı, S. (2023). Yemenli öğrencilerin Türkçe öğretiminde anlatmaya yönelik dil becerilerinde karşılaştıkları sorunlar. Uluslararası Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Dergisi, 6(1), 101–114.
• Auelbekova, S. E., Akça, H., & Erdoğan, M. (2021). Yabancılara Türkçe öğretiminde konuşma becerisi kazandırmada çevrimiçi derslerin kullanımı. SDU Bulletin: Pedagogy and Teaching Methods, 2021(3/56), 14–22. https://doi.org/10.47344/sdu20bulletin.v56i3.595
• Avcı, M., & Topçuoğlu Ünal, F. (2021). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde iletişimsel yöntemin öğrencilerin konuşma tutum ve başarılarına etkisi (Somali örneği). International Journal of Languages’ Education and Teaching, 9(4), 119–129. https://doi.org/10.29228/ijlet.54100
• Ayrancı, B., Yiğit Karazeybek, P., & Aydemir, M. (2023). Yabancılara Türkçe öğretiminde yaratıcı drama yönteminin Türkçe temel dil becerilerine etkisinin incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, (93), 46–67. https://doi.org/10.17753/sosekev.1228837
• Barcın, S. (2021). Kırgızlara Türkiye Türkçesi öğretiminde temel ve orta düzeyde konuşma becerisinin incelenmesi. International Journal of Language Academy, 9(2), 367–375. https://doi.org/10.29228/ijla.51377 Bayrakdar, E., & Maltepe, S. (2021). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde akran değerlendirmenin konuşma becerisine etkisi. Aydın Tömer Dil Dergisi, 6(1), 1–23.
• Duman, D. (2022). Yabancılara Türkçe öğretiminde anlatma becerisinde süreç değerlendirme üzerine bir inceleme. Uluslararası Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Dergisi, 5(2), 124–140.
• Gani, B. N., & Kuruoğlu, G. (2023). Suriyeli çocukların konuşma becerilerindeki söz dizimsel hataların dil bilimsel çözümlemesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (55), 46–59. https://doi.org/10.53444/deubefd.1164017
• Göçer, A., & Karadağ, B. F. (2023). Türkçenin ikinci dil olarak öğretiminde dil ötesi ögelerle desteklenerek hazırlanan monologların konuşma becerisinin gelişiminde kullanılması. Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 1–24.
• Günaydın, Y. (2021). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin konuşma becerileri üzerine bir inceleme: Duygusal yön analizi. ASOS International Journal, 9(116), 329–341. https://doi.org/10.29228/ASOS.50661
• Günaydın, Y., & Arıcı, A. F. (2020). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde etkileşimli okumanın konuşma becerisine etkisi. EKEV Akademi Dergisi, (83), 673–696.
• İnal, E. (2020). Yabancı dil öğretiminde konuşma becerisinin geliştirilmesi ve ölçme değerlendirme süreçlerine yönelik düşünceler: Öğretici yeterlikleri. Aydın Tömer Dil Dergisi, 5(2), 189–204.
• İnal, E. (2021). Yabancı/ikinci dil öğretiminde konuşma becerilerinin geliştirilmesine yönelik farklı bir uygulama alanı: Dublaj. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö10), 118–126.
• Kalı, G., Özkaya, P. G., & Coşkun, M. (2021). Türkçe öğretmenlerinin iki dilli ortaokul öğrencilerinin Türkçe konuşma becerilerine yönelik görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 50(230), 195–220. https://doi.org/10.37669/milliegitim.678342
• Karadağ, B. F., & Akyurt, M. (2023). İkinci dil öğretiminde konuşma dilinin yeri: Öğreticiler ne düşünüyor? Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (12), 951–970. https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1341757
• Karadağ, B. F., & Dincer, M. (2022). Türkçenin ikinci dil olarak öğretiminde telaffuz becerisi açısından karaokenin kullanılması. Aydın Tömer Dil Dergisi, 7(1), 91–116.
• Karadağ, B. F., & Göçer, A. (2022). Türkçenin ikinci dil olarak öğretiminde konuşma becerisinin görev temelli öğretim yöntemi ile geliştirilmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 469–482. https://doi.org/10.17556/erziefd.1092264
• Kardaş, D. (2020). Yabancılara Türkçe öğretiminde konuşma ve yazma becerilerinin karşılaştırılması: Suriyeli öğrencilere yönelik bir uygulama. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 8(1), 71–84. https://doi.org/10.29228/ijlet.41656
• Kocayanak, D. (2021). Yabancı dil olarak Türkçe ders kitaplarında yer alan konuşma becerisi etkinliklerinin karşılaştırılması. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 4(Özel Sayı), 123–139. https://doi.org/10.47948/efad.911870
• Kocayanak, D. (2024). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanındaki konuşma eğitimiyle ilgili lisansüstü tezler üzerine bir inceleme. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 9(1), 522–540. https://doi.org/10.32321/cutad.1451915
• Kurtoğlu, F. S., & Alkan Serin, G. (2025). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin konuşma ve yazma becerilerine yönelik algılarının metaforlar yoluyla incelenmesi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 60(1), 316–332.https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.25.02.2603
• Saat, H., Kanmaz, F. E., & Kılıçaslan, S. (2024). Yabancılara Türkçe öğretiminde işlevsel dil bilgisinin dört temel dil becerisiyle ilişkisi. Uluslararası Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Dergisi, 7(1), 209–235.
• Sönmez, E. N., & Özden, M. (2024). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin iletişim stratejilerini kullanma düzeylerinin konuşma kaygısına etkisi. Aydın Tömer Dil Dergisi, 9(1), 71–105.
• Suroğlu Sofu, M., & Demirkol, R. (2024). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin konuşma becerilerinin değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(3), 1847–1866. https://doi.org/10.17152/gefad.1463436
• Türkben, T., & Öncü Yiğit, K. (2023). Ters-yüz sınıf modeli ile desteklenmiş iletişimsel yaklaşımın Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin konuşma becerilerine etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 28–50. https://doi.org/10.17860/mersinefd.1139033
• Uluçay, M. (2024). Diksiyon eğitiminin yabancı dil olarak Türkçe öğrenen Boşnak öğrencilerin prozodik konuşma becerileri üzerindeki etkisi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (40), 13–32. https://doi.org/10.29000/rumelide.1502172
• Uzun, Y. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde konuşma yanlışları: Bosna-Hersek örneği. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 8(3), 207–220. https://doi.org/10.29228/ijlet.41478
• Yaman, Y., & Arslan, M. (2023). Yabancı dil olarak Türkçe konuşma becerisinin geliştirilmesinde öğrenme özerkliği bağlamında etkinlik yaklaşımı. Social Sciences Studies Journal (SSSJ), 9(110), 6611–6619. https://doi.org/10.29228/sssj.69241
• Yavuz, G., & Okur, A. (2021). Yabancılara Türkçe öğretiminde eğitsel oyunların konuşma becerisindeki rolü. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö10), 251–264. https://doi.org/10.29000/rumelide.1011405
• Yıldırım, N. (2025). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin konuşma kusurlarının eğitmen görüşleriyle belirlenmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, (17), 237–256. https://doi.org/10.47994/usbad.1621109