Yat Limanı İşletmelerinde Rekabet Stratejileri; Türkiye’deki Uygulamalar

Yıl 2016, Cilt: 13 Sayı: 1, - , 16.03.2016

Figen Sevinç Tülay Güzel

Öz

Dünyada yat turizmine ilginin artması, yat limanlarına yönelik yatırımların ön plana çıkmasını sağlamıştır. Dolayısıyla dünyada ve Türkiye’de yat limanı işletmelerinin sayısı ve sundukları hizmetlerin nitelikleri değişerek işletmeler arasındaki rekabet her geçen gün artmıştır. Günümüz koşullarında yat limanı işletmelerinin varlıklarını sürdürebilmeleri ve rekabet üstünlüğü sağlayabilmeleri, işletmelerin başarılı rekabet stratejileri uygulamalarına bağlıdır. Bu nedenle çalışmanın amacı, Türkiye’de faaliyet gösteren yat limanı işletmelerinin uyguladıkları rekabet stratejilerinin belirlenmesidir. 42 adet yat limanı işletmesine yapılan anket çalışması sonucunda elde edilen verilere göre, işletmelerin en fazla farklılaştırma stratejisi uyguladıkları belirlenmiştir. Ayrıca işletmelerin belirli özellikleri ile uyguladıkları farklılaştırma stratejileri arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir.

 

Anahtar Kelimeler: Yat limanı işletmeleri, rekabet, rekabet stratejileri,

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Acquaah, A. ve Ardekani, M. Y. (2008), ‘Does the implementation of a combination competitive strategy yield incremental performance benefits? A new perspective from a transition economy in Sub-Saharan Africa’ Journal of Business Research, 61, ss. 346–354.
• Agyapong, A. (2013), ‘Business Strategies And Competitive Advantage of Family Hotel Businesses In Ghana: The Role Of Strategic Leadership’ The Journal of Applied Business Research, 29 (2), ss. 531-544.
• Akbolat, M. ve Işık, O. (2012), ‘Hastanelerde Rekabet Stratejileri ve Performans’ Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (1), ss. 401-424.
• Akgündüz, Y. (2007), Otel İşletmelerinin Uyguladıkları Rekabet Stratejileri: İstanbul’da Faaliyet Gösteren 5 Yıldızlı Otel İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Akgündüz, Y. ve Akdağ, G. (2010), ‘Oligopol Piyasada Faaliyet Gösteren Otel İşletmelerinin Uyguladıkları Rekabet Stratejileri: Kuşadası’nda Faaliyet Gösteren 4 ve 5 Yıldızlı Oteller Üzerinde Bir İnceleme’ V. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, 27–30 Mayıs 2010, Nevşehir ss. 504-515.
• Alayoğlu, N. (2010), ‘Rekabet Üstünlüğü Sağlamada İnsan Kaynakları ve Rekabet Stratejileri Uyumunun Önemi’ İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (17) ss. 27-49.
• Arlı, E. (2012), ‘Yat Limanı İşletmeciliğinde Algılanan Hizmet Kalitesi Faktörlerinin Tekrar Tercih Etme Niyeti, Tavsiye Etme Niyeti ve Genel Memnuniyet Düzeyi Üzerindeki Etkisi’ Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 23 (1), ss. 19-32.
• Atlay Işık, D. (2010), Yat Turizminde Holistik Pazarlama ve Türkiye İçin Farklılaştırma Stratejileri, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Autry, P. ve Thomas, D. (1986). Competitive strategy in the hospital industry [elektronik versiyon]. Health Care Management Review, 11 (7), ss. 7-14.
• Aziri, B. ve Nedelea, A. (2013), ‘Business Strategies In Tourism’ Ecoforum, 1(2) ss. 1-11.
• Bahar, O. ve Kozak, M. (2012), Turizm ve Rekabet, 1. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Bal, Y. (2011), Rekabet Stratejilerinin İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarına Etkisi, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Balcı, S. S. (2011), Marinalarda Teknik ve Operasyonel Yönetim: Bilişim Sistemlerinin Geliştirilmesi Üzerine Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Bektaş, Ç. (1995), ‘Turizmde Kıyı Betonlaşmasına Alternatif: Yat Turizmi’ Ekoloji Çevre Dergisi, 15, ss. 30-33.
• Bordean, O. N., Borza, A. I., Nistor R. L. ve Mitra, C. S. (2010), ‘The Use of Michael Porter’s Generic Strategies in the Romanian Hotel Industry’ International Journal of Trade, Economics and Finance, 1 (2), ss. 173-178.
• Camgöz, A. (2010), ‘Marina İşletmeciliği ve Yönetimi’
• http://tr.scribd.com/doc/28355120/marina-işletmeciliği-ve-yonetimi (12.08.2015).
• Coşar, B. ve Nas, S. (2014), ‘Deniz Turizminde Yat Limanı Tercihini Etkileyen Faktörlerin Tespiti: Çeşme Bölgesi Yat Limanları Üzerine Bir Çalışma’ İçinde G. Aktaş ve O. Atik (Editörler) 2. Ulusal Deniz Turizmi Sempozyumu Bildiri Kitabı: 28 Şubat 2014 ss. 63-80, İzmir.
• Coşar, Y. (2008), ‘Otel İşletmelerinde Rekabet Üstünlüğünü Etkileyen Faktörler: Yöneticiler Üzerine Bir Araştırma’ Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 19 (1), ss. 45-56.
• David, F. R. (2001), Strategic Management Concepts & Cases, 8. Baskı, New Jersey: Prentice Hall Inc.
• Deniz Turizmi Birliği (2013), ‘Deniz Çevresini Koruma ve Deniz Turizmi Faaliyetleri 2013’ içinde 11. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Şurası 5-7 Eylül 2013.
• Dess, G. G. ve Davis, P. S. (1984), ‘Porter's (1980) Generic Strategies As Determinants of Strategic Group Membership and Organisational Performance’ Academy of Management Journal, 27 (3), ss. 467–488.
• Donald W. A.(1984), ‘Marinas: A Working Guide To Their Development and Design’ 3. Baskı, New York: Nichols Publishing Company.
• Douglas, S. P. ve Rhee, D. K. (1989), ‘Examining generic competitive strategy types in US and European markets’ Journal of International Business Studies, 20 (3), ss. 437–463.
• Eriş, E. D. (2007), ‘Uluslararası Pazarlarda Türk Marinalarının Çekiciliği ve Pazarlama Stratejileri’ Ege Akademik Bakış / Ege Academic Review 7 (1), ss. 37–55.
• Evans, N., Campbell, D. ve Stonehouse, G.(2003), Strategic Management for Travel and Tourism, 1. Baskı, Oxford: Butterworth-Heinemann Inc.
• ICOMIA, International Council of Marine Industry Associations (2007), www.icomia.com (10.08.2015).
• IMI, İnternational Marina Institute (2000), Financial Operational Benchmark Study for Marina Operators, Nokomis, ss.16.
• Ioncica, M., Tala, M., Brindusoiu, C. ve Ioncica, D. (2007), ‘The Factors of Competitiveness in The Hospitality Industry and The Competitive Strategy of Firms’ Annals of the University of Oradea, Economic Science Series, 17 (2), ss. 212-218.
• Kamaşak, R. (2010), ‘Jenerik Rekabet Stratejilerinin İşletme Karlılığı ve Pazar Performansına Etkisi’ İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi-Yönetim, 21 (65) ss. 47-64.
• Kanıbir, H. (2004), ‘Yeni Bir Rekabet Gücü Kaynağı Olarak Entelektüel Sermaye ve Organizasyonel Performansa Yansımaları’ Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 1 (3), ss. 77-85.
• Kaya, İ. ve Narin, M. (2008), ‘Yat Turizmi’ İçinde N. Hacıoğlu ve C. Avcıkurt (Editörler) Turistik Ürün Çeşitlendirmesi, ss. 365-384 Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kılınç, İ., Öncü, M. A. ve Taşgit, T. E. (2009), ‘A Study On The Competition Strategies Implemented In The Airline Companies In Turkey’ Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11 (19), ss.173-185.
• Kısacık, S. (2005), Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin İzledikleri Rekabet Stratejileri; Adana’daki Kobiler Üzerinde Bir Çalışma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Kocabıçak, H. Y. (1996), Kuşadası’nda Yat Turizminin Bölgenin Ekonomik Ve Turistik Gelişmesine Katkısı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Olgaç, S. (2001), Türkiye’deki Yat Limanlarından Elde Edilen Gelirlerin Türkiye Turizmine Katkısı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Oral, Z. ve Uluğ, Ç. (2007), ‘Türkiye’deki Yatçıların Yat Bağlama Yeri Seçimine Yaklaşımı’ İçinde Y. Arısoy (Editör) 6. Ulusal Kıyı Mühendisliği Sempozyumu Bildiri Kitabı, 25-28 Ekim 2007 ss. 135-140, İzmir: Emka.
• Özdemir, S.S. (2014), ‘Kongre ve Toplantı Otellerinin Rekabet Stratejileri: İzmir Örneği’ İçinde M. Kozak ve E. Günlü (Editörler) VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi Bildiri Kitabı: 04-05 Nisan 2014 ss. 473-486, Kuşadası, Aydın.
• Özer Sarı. F. (2012), ‘In-Depth Analysis of Marinas’ International Journal of Social Sciences And Humanity Studies, 4 (2), ss. 199-205.
• Özer Sarı, F.(2013), Marina İşletmeciliği 1. Baskı, Ankara: Nobel Yayıncılık
• Özkan, Ö. (2008), Türkiye’de Marinaların Kamusal Kullanıma Etkileri ve Öneriler, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Pertusa-Ortega E.M., Molina-Azorin J.F. ve Claver-Cortes E. (2012). Characteristics of Organizational Structure Relating to Hybrid Competitive Strategy: Implications For Performance [elektronik versiyon]. Journal of Business Research, 65, 993–1002.
• Porter, M. E. (1980). Competitive Strategy Techniques for Analyzing Industries and Competitors 1. Baskı, New York: Free Press Simon & Schuster Inc.
• Resmi Gazete, Yat Turizmi Yönetmeliği Tarih: 4.08.1983 Sayı: 18125
• Resmi Gazete, Deniz Turizmi Yönetmeliği Tarih: 24.07.2009 Sayı: 27298.
• Ronald. E. S. (1996), ‘Marinas and Their Revenue Centers’ http://www.icomia.org/library/library_seacrh.asp.1-6 (11.08.2015).
• Santos-Vijande M.L., Lopez-Sanchez J.A. ve Trespalacios J.A. (2012). How Organizational Learning Affects A Firm's Flexibility, Competitive Strategy, And Performance Strategy [elektronik versiyon] Journal of Business Research 65, 1079–1089.
• Sezer, İ. (2010), ‘Turistik Fonksiyonları ve Yat Turizmine Etkileri Açısından Didim Yat Limanı (D-Marin Didim)’ Doğu Coğrafya Dergisi, 28, s.103-124.
• Sumer, K. ve Bayraktar, C. A. (2012), ‘Business Strategies and Gaps in Porter’s Typology: A Literature Review’ Journal of Management Research 4 (3), ss. 100-119.
• Şemieoğlu, O. (2006), Kuşadası, Bodrum ve Pire (Yunanistan) Yat Limanlarının Turizm Coğrafyası Açısından Karşılaştırılması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2015), ‘Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’ http://yigm.kulturturizm.gov.tr/ (10.08.2015).
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2014), ‘2013 Yılı Yat İstatistikleri’, http://yigm.kulturturizm.gov.tr/TR,9863/yat-istatistikleri.html (10.08.2014).
• T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, 2013 Denizcilik Raporu
• T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Stratejik Plan (2014-2018)
• Türkay, O. ve Pırnar, İ. (2010), ‘Enformasyon Elde Etme ve Yaymanın Jenerik Stratejiler İtibariyle Farklılaşması: Konaklama İşletmeleri Üzerine Ampirik Bir Araştırma’ Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (1), ss. 216-232.
• TYHA, The Yacht Harbour Association (2015) , ‘TYHA Membership Benefits’,
• http://www.whichmarina.com/International.asp?Int_ID=15&SAS=International&SLS=2&MappingOption= (10.08.2015).
• TYHA, The Yacht Habour Association, (2007), A Code of Practice for Design, Consruction and Operation of Coastal and İnland Marinas&Yacht Harbours, Kent, UK, [elektronik versiyon]. s.8.
• Uğurlu, İ., Kişisel Görüşme, ‘’Türkiye Marina ve Çekek Yeri 2015’' , Deniz Turizmi Birliği Derneği, Genel Sekreter, 2015
• Ülgen, H. ve Mirze, K. (2004), İşletmelerde Stratejik Yönetim, İstanbul: İstanbul Literatür Yayınları.
• Yamin, S., Gunasekaran, A. ve Mavondo, F.T., (1999), ‘Relationship betıveen generic strategies, competitive advantage and organizational performance: an empirical analysis’ Technovation, 19 (8), ss. 507- 518.
• Yılmaz, İ. A. ve Tükeltürk, A. Ş. (2014) ‘Türkiye’nin Yat ve Kruvaziyer Turizm Potansiyelinin Değerlendirilmesi’ İçinde G. Aktaş ve O. Atik (Editörler) 2. Ulusal Deniz Turizmi Sempozyumu Bildiri Kitabı: 28 Şubat 2014 ss. 63-80, İzmir.