Covid-19 Sürecinde Güvenli Hizmet Programı’nda Turistlerin Gelecekteki Otel Seçim Davranışlarının İncelenmesi: Bursa İli Örneği

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 1, 24 - 46, 29.03.2024

Edanur Kılınç , Gülay Bulgan

https://doi.org/10.24010/soid.1294365

Öz

2019 yılında ortaya çıkan Covid-19 virüsü, küresel alanda bir sağlık krizinin yaşanmasına neden olmuştur. Dünya üzerinde yaşanan bu sağlık krizi turizm sektörünü de etkisi alarak olumsuz etkilemiştir. Nitekim yaşanan sağlık krizinin bir fırsat yaratacağı öngörülerek Türkiye’de Güvenli Hizmet Programı geliştirilip, dünya turizminde bir örnek teşkil etmesi sağlanmıştır. Bu araştırmada Covid-19 sürecinde Güvenli Hizmet Sertifikası ve Sosyal Değişim Teorisi temel alınarak Bursa ilini ziyaret eden turistlerin gelecekteki otel seçim davranışlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemi kullanılmış ve veri toplamada anket tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmanın evrenini Bursa’yı ziyaret eden turistler oluşturmaktadır. Araştırmada tesadüfi olmayan kolayda örnekleme yöntemi kullanılmış ve araştırma 430 turist üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerine ait frekans, açımlayıcı faktör, korelasyon ve çoklu regresyon analizlerinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda hijyen kontrolü, self servis teknolojisi, sağlık tedbirleri, stres ve aşı faktörlerinin turistlerin gelecekteki otel seçim davranışlarını olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir. Gerçekleştirilen bu araştırmanın Türkiye’de uygulanan Güvenli Hizmet Programı’na katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Turist, otel seçim davranışı, güvenli turizm, güvenli hizmet programı, Bursa İli.

Etik Beyan

Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal ve Beşerî Bilimler Etik Kurulu’ndan 05.07.2021 tarihinde 109/7 sayılı karar ile izin alınmıştır.

Investigation of Future Hotel Selection Behaviors of Tourists in the Safe Service Program during Covid-19 Process: The Case of Bursa Province

Öz

The Covid-19 virus, which emerged in 2019, caused a global health crisis. This health crisis in the world has also affected the tourism sector negatively. As a matter of fact, anticipating that the health crisis will create an opportunity, the Safe Service Program has been developed in Turkey and it has been ensured that it sets an example in world tourism. In this study, it is aimed to evaluate the future hotel selection behaviors of tourists visiting Bursa based on the Safe Service Certificate and Social Change Theory during the Covid-19 process. Quantitative research method was used in the study and survey technique was used in data collection. The population of the study consists of tourists visiting Bursa. In the study, non-random convenience sampling method was used and the research was carried out on 430 tourists. In the study, frequency, exploratory factor, correlation and multiple regression analyses of quantitative research methods were used. As a result of the research, it has been determined that hygiene control, self-service technology, health measures, stress and vaccination factors positively affect the future hotel selection behaviors of tourists. It is thought that this research will contribute to the Safe Service Program implemented in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Tourist, hotel selection behavior, safe tourism, safe service certification program, Bursa province

Kaynakça

• Aaker, D.A., Kumar, V. ve Day, G.S., (2007). Marketing Research. 9. Baskı, John Wiley & Sons, Danvers.
• Akduru, H. E. (2020). Covid-19 Pandemisinin konaklama sektörü üzerine etkisi: Bodrum/Türkiye’den bir araştırma. Electronic Turkish Studies, 15(8), ss. 3360- 3371.
• Alaeddinoğlu, F., ve Rol, S. (2020). Covid-19 pandemisi ve turizm üzerindeki etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (Salgın Hastalıklar Özel Sayısı), ss. 233-258.
• Al-Badarneh, M. B. H., ve Al-Makhadmeh, A. A. M. (2015). A review of social exchange theory effectiveness in measuring residents' attitudes towards tourism. International Journal of Heritage, Tourism, and Hospitality, 9(2/2), ss. 28-41.
• Alp, G., ve Ünlü, B. Ç. (2019). Turizm ve suç ilişkisinin bibliyometrik haritalama ile incelenmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), ss. 213-228.
• Altunel, M. C. Yerel halkın turizmin gelişmesine verdiği desteği etkileyen faktörlerin sosyal değişim teorisi açısından incelenmesi: Alaçatı Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2009.
• Atadil, H. A., ve Lu, Q. (2021). An investigation of underlying dimensions of customers’ perceptions of a safe hotel in the Covid-19 era: Effects of those perceptions on hotel selection behavior. Journal of Hospitality Marketing & Management, 30(6), ss. 655-672.
• Avcikurt, C. (2009). The mature age market in Europe and its influence on tourism. Tourism Review. ss.141-157.
• Aydın, B., ve Doğan, M. (2020). Yeni koronavirüs (Covid-19) pandemisinin turistik tüketici davranışları ve Türkiye turizmi üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi. Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 6(1), ss.93-115.
• Bojanic, D. C. (1996). Consumer perceptions of price, value and satisfaction in the hotel industry: An exploratory study. Journal of Hospitality & Leisure Marketing, 1(4), ss.5-22.
• Boone, L., Haugh, D., Pain, N., ve Salins, V. (2020). Tackling the fallout from Covid-19. Economics in the Time of Covid-19, 37, ss. 44.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 32(32), ss. 470-483.
• Chan, E. S., ve Lam, D. (2013). Hotel safety and security systems: Bridging the gap between managers and guests. International Journal of Hospitality Management, 32, ss. 202-216.
• Craven, M., Liu, L., Mysore, M., & Wilson, M. (2020). Covid-19: Implications for business. McKinsey & Company, 8. Cropanzano, R., ve Mitchell, M. S. (2005) Social exchange theory: An interdisciplinary review. Journal of management, 31(6), 874-900.
• Cucinotta, D., ve Vanelli, M. (2020). WHO declares Covid-19 a pandemic. Acta bio medica: Atenei parmensis, 91(1), 157.
• Çalış, Y. E., ve Çıtak, N. (2020). Covid-19 salgınının turizm sektörü üzerine olan finansal etkileri. Ida Academia Muhasebe ve Maliye Dergisi, 3(2), ss.110-132.
• Çetin, G., ve Göktepe, S. (2020). Covid-19 pandemisinin tturizm endüstrisi üzerindeki etkileri. Covid-19 Pandemisinin Ekonomik, Toplumsal ve Siyasal Etkileri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, ss. 87-97.
• Çetinkaya, Ö., Yağmur, Ö., ve Altunel, G. K. (2020). Covid-19 sürecinde turistik seyahat risk algısı ve hijyen-güvenlik algısının değerlendirilmesi. Tourism and Recreation, 2(2), ss. 78-83.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. 2. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
• Demir, B., ve Türkmen, S. (2020). Covid-19 salgının oluşturduğu sağlık riski sonrasında türk turistlerin tatil beklentilerinin belirlenmesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), ss. 2456-2471.
• Doğancılı, O. S. (2020). Covid-19 salgını sonrası turizm destekleri. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 2808-2820.
• Doğru, E., ve Koçak, E. (2021). Covid-19 salgınının turistik hizmet sağlayan konaklama işletmelerine etkisi: Fethiye örneği. Doğu Coğrafya Dergisi, 26(45), ss. 106-124.
• Dündar, Y., Silik, C. E., ve Ilgaz, B. (2020). Antalya’da yer alan konaklama tesisleri yöneticilerinin Covid-19 kapsamında alınabilecek tedbirler üzerine görüşleri. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(4), ss. 3776-3794.
• Ergüven, N. S. (2016). Uluslararası hukuk açısından güvenlik kavramının teorik temelleri. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 65(3), ss. 771-836.
• Erkekoğlu, P., Köse, S. B. E., Balcı, A.,ve ve Yirün, A. (2020). Aşı kararsızlığı ve COVID-19’un etkileri. Literatür Eczacılık Bilimleri Dergisi, 9(2), ss. 208-220.
• Feickert, J., Verma, R., Plaschka, G., ve Dev, C. S. (2006). Safeguarding your customers: The guest’s view of hotel security. Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 47(3), 224-244.
• Gözgeç-Mutlu, H. (2021). Covid-19 salgının bir sonucu: Aşı turizmi. Ulusaldan Küresele Kamusal Mal Olarak Sağlık, ss. 127.
• Ghazi, K. M. (2016). Safety and security measures in Egyptian hotels. Journal of Association of Arab Universities for Tourism and Hospitality, 13(1), ss. 165–190. https://doi.org/10.21608/jaauth.2016.49721
• Grand, M. (2016). Forecasting the potential impact viral outbreaks will have on the United States tourism industry. Journal of Tourism and Hospitality Management, 4(1), ss. 1-13.
• Gül, K., Gül, M., ve Saatçi, G. (2018). Konaklama sektöründe hijyen kaynaklı müşteri sağlık riski algısı: Bursa ve Diyarbakır’daki tesislere yönelik kıyaslama. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 15(1), ss. 23-37.
• Hacialioğlu, A., ve Sağlam, M. (2021). Covid-19 pandemi sürecinde tüketici davranışları ve e-ticaretteki değişimler. Medya ve Kültürel Çalışmalar Dergisi, 3(1), ss. 16-29.
• Hoefer, A., Pampaka, D., Wagner, E. R., Herrera, A. A., Alonso, E. G.-R., López-Perea, N., Portero, R. C., Herrera- León, L., Herrera-León, S., ve Gallo, D. N. (2020). Management of a COVID-19 outbreak in a hotel in Tenerife, Spain. International Journal of Infectious Diseases, 96, ss. 384-386.
• Jiang, Y., ve Wen, J. (2020). Effects of Covid-19 on hotel marketing and management: a perspective article. International journal of contemporary hospitality management, 32(8), ss. 2563-2573.
• Kaçar, S. Konaklama işletmelerinde güvenlik iklimi algısı, zorunlu vatandaşlık davranışı ve içsel motivasyon ilişkisi: İstanbul ili örneği. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2002.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. 5. Baskı, Ankara: Asil Yayınları.
• Karakan, H. İ., ve Çolak, O. (2021). Covid-19 pandemisi yeni normal/normalleşme sürecinde şehir otelleri üzerine bir araştırma. Daha İyi Bir Dünya İçin Turizm, ss. 158-173.
• Karaman, S., ve Polat, T. (2020). Turizm ve güvenlik ilişkisi (Doğu ve güneydoğu anadolu bölgelerini ziyaret eden yerli turistlere yönelik araştırma).
• Karamustafa, K., ve Öz, M. (2010). Türkiye’de konaklama işletmelerinin web sitelerinde yer verilen faktörlerin başarımı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), ss. 189-218.
• Kashyap, R., ve Bojanic, D. C. (2000). A structural analysis of value, quality, and price perceptions of business and leisure travelers. Journal of travel research, 39(1), ss. 45-51.
• Kaygısız, N. Ç., ve Altaş, A. (2021). Selfie turizmi ve turizmde selfie kazaları üzerine bir araştırma. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 9(2), ss. 772-790.
• Khubchandani, J., Sharma, S., Price, J. H., Wiblishauser, M. J., Sharma, M., & Webb, F. J. (2021). Covid-19 vaccination hesitancy in the United States: a rapid national assessment. Journal of community health, 46, ss. 270-277.
• Kılıç, B., Aslan, H. ve Gövce, M. (2020 Covid-19 sonrası turistik tüketim tutumu. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 19(COVID-19 Special Issue), ss. 554-570.
• Kiper, V. O., Saraç, Ö., Çolak, O., ve Batman, O. (2020). Covid -19 salgınıyla oluşan krizlerin turizm faaliyetleri üzerindeki etkilerinin turizm akademisyenleri tarafından değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(43), ss.527-551.
• Komenda, E. Wynn Resorts thermal cameras to screen guests, temps 100.4 degrees or higher asked to leave. Reno Gazette Journal. Retrieved (2020, Haziran).
• Kotler. P., ve Keller, K. L., (2012). Marketing Management, 14th ed., Boston: Pearson-Prentice Hall, s. 481.
• Kwun, J. W., ve Oh, H. (2004). Effects of brand, price, and risk on customers' value perceptions and behavioral intentions in the restaurant industry. Journal of Hospitality & Leisure Marketing, 11(1), ss. 31-49.
• Lee, C. C., ve Chen, C. J. (2011). The reaction of elderly Asian tourists to avian influenza and SARS. Tourism Management, 32(6), ss. 1421-1422.
• Marafa, L. M., ve Tung, F. (2004). Changes in participation in leisure and outdoor recreation activities among Hong Kong people during the SARS outbreak. World Leisure Journal, 46(2), ss. 38-47.
• Nazneen, S., Hong, X., ve Ud Din, N. (2020). COVID-19 crises and tourist travel risk perceptions. Available at SSRN 3592321.
• Petrick, J. F. (2004). First timers’ and repeaters’ perceived value. Journal of Travel Research, 43(1), ss. 29-38.
• Pflum, M. (2020). So long, minibar: how the coronavirus will change hotel stays. NBC News, 21, ss. 346-366. Polat, T. Turizm ve güvenlik: İstanbul ilinde bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019.
• Rahimizhian, S., ve Irani, F. (2020). Contactless hospitality in a post-Covid-19 world. International Hospitality Review, 35(2), ss. 293-304.
• Reisinger, Y., ve Mavondo, F. (2006). Cultural differences in travel risk perception. Journal of Travel & Tourism Marketing, 20(1), ss. 13-31.
• Searle, M. S. (2000). Is leisure theory needed for leisure studies. Journal of leisure research, 32(1), ss. 138-142.
• Sorokowski, P., Groyecka, A., Kowal, M., Sorokowska, A., Białek, M., Lebuda, I. ve Karwowski, M. (2020), Can information about pandemics increase negative attitudes toward foreign groups? A case of COVID-19 outbreak. Sustainability, 12(12), ss. 4912.
• Sung, H. J., ve Jeon, H. M. (2020). Untact: Customer’s acceptance intention toward robot barista in coffee shop. Sustainability, 12(20), ss. 8598.
• Sürme, M. (2020). Turizm ve Kovid-19. İksad Yayınevi.
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2020). Covid-19 salgın yönetimi ve çalışma rehberi, bilim kurulu çalışması. https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66393/covid-19-salgin-yonetimi-ve-calisma-rehberi.html (09.08.2020).
• McKay, D., Yang, H., Elhai, J., ve Asmundson, G. J. (2020). Anxiety regarding contracting Covid-19 related to interoceptive anxiety sensations: The moderating role of disgust propensity and sensitivity. Journal of Anxiety Disorders, 73, ss. 102233.
• TGA (2021a). https://www.tga.gov.tr/turkiyenin-guvenli-turizm-programi-hakkinda/ (09.08.2020).
• TGA (2021b). https://www.tga.gov.tr/turkiyenin-guvenli-turizm-programi-hakkinda/ (09.08.2020).
• TGA (2021c). https://tga.gov.tr/guvenli-turizm-programi/ (09.08.2020).
• TÜİK (2022). https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=egitim-kultur-spor-ve-turizm-105&dil=1 (09.03.2023).
• Uğur, G. N. ve Akbıyık, A. (2020). Impacts of COVID-19 on global tourism industry: A cross-regional comparison. Tourism management perspectives, 36, ss. 100744.
• United Nations, (2020). Covid-19 and tourism assessing the economic consequences. United Nations Conference on Trade and Development.
• Wen, J., Kozak, M., Yang, S., ve Liu, F. (2021). Covid -19: potential effects on Chinese citizens’ lifestyle and travel. Tourism Review, 76(1), ss. 74-87.
• WHO (2020a). “About pandemic phases” https://www.euro.who.int/en/health-topics/communicable-diseases/influenza/data-and-statistics/pandemic-influenza/about-pandemic-phases (08.09.2021).
• WHO (2020b). “Konaklama sektöründe COVID-19 yönetimi için operasyonel hususlar, geçici rehberlik”. https://www.who.int/publications/i/item/operational-considerations-for-covid-19-management-in-the- accommodation-sector-interim-guidance (08.09.2021).
• Yamane, T. (2001). Temel Örnekleme Yöntemleri. (Çev: Alptekin Esin, M. Arif Bakır, Celal Aydın, Esen Gürbüzsel). İstanbul: Literatür Yayınları.
• Yanık, A. Yeni medya kullanımındaki akış deneyiminin risk algısı ve online turistik satın alma niyetine etkisi. Doktora Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, 2014.
• Yazıcı Ayyıldız, A. (2020). Business & Management Studies: An International Journal, 8(3), ss. 3328-3358.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yoon, Y., Gursoy, D., ve Chen, J. S. (2001). Validating a tourism development theory with structural equation modeling. Tourism management, 22(4), ss. 363-372.