Turistlerin Algıladığı Marka Evangelizminin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma: Balıkesir – Körfez Bölgesi Örneği

Year 2025, Volume: 22 Issue: 1, 149 - 168, 27.03.2025

Mehmet Oğuzhan İlban , Çağla Topcuoğlu

https://doi.org/10.24010/soid.1574384

Abstract

Çalışmanın amacı; marka evangelizmi oluşumunda marka güveninin etkisini tespit etmek ve marka güvenine yönelik marka iletişimi ve marka şeffaflığının olası etkilerini ortaya koymaktır. Bu araştırma Balıkesir-Körfez bölgesinde faaliyet gösteren konaklama tesislerini ziyaret eden ve en az bir gece konaklama gerçekleştiren yerli turistler bağlamında değerlendirilmeye alınmıştır. Araştırmanın amacını gerçekleştirebilmek adına kolayda örnekleme yönteminden, veri toplama aracı olarak anket formlarından faydalanılmıştır. Araştırmada 333 katılımcının bilgileri, analizlerin gerçekleştirilmesinde kullanılmıştır. Araştırmanın analizleri için, normal dağılım, güvenilirlik, AFA ve regresyon analizlerinden yararlanılmıştır. Araştırmanın sonucunda; marka güveni oluşumunda marka şeffaflığı ve marka iletişiminin olumlu ve anlamlı etkilerinin marka güveninin, marka evangelizminin önemli bir yordayıcısı olduğu bulgulanmıştır.

Keywords

şeffaflık, iletişim, güven, evangelizm

Ethical Statement

Balıkesir Üniversitesi, 22.06.2023,2023/04 sayılı karar.

A Research To Determine Brand Evangelism Perceived By Tourists: Balıkesir – Gulf Region Example

Abstract

The purpose of the study is to determine the effect of brand trust on the formation of brand evangelism and to reveal the possible effects of brand communication and brand transparency on brand trust. This research was evaluated in the context of domestic tourists who visited accommodation facilities operating in the Balıkesir-Körfez region and stayed at least one night. In order to achieve the purpose of the research, the convenience sampling method was used as a data collection tool and survey forms were used. The information provided by 333 participants in the research was used in the analysis. Normal distribution, reliability, EFA and regression analyses were used for the analysis of the research. As a result of the research; The positive and significant effects of brand transparency and brand communication on the formation of brand trust have been found to be an important predictor of brand trust and brand evangelism.

Keywords

Transparency, Communication, Trust, Evangelism

Ethical Statement

Balıkesir Üniversitesi, 22.06.2023,2023/04 sayılı karar.

References

• Ağaoğlu, O. K. (1992), “Yerel Yönetimler ve Turizm: Verimli Bir Turizm Pazarlaması İçin Yerel Yönetimlerin Başvuracakları Plan ve Stratejiler “, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 3 (4), ss. 18-23.
• Akman, G. Özkan, C.ve Hatice, E. (2008), “Strateji Odaklılık ve Firma Stratejilerinin Firma Performansına Etkisinin Analizi “, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7 (13), ss. 93-116.
• Altın, S. ve Süzer, Ö. Ö. (2023), “Genç Tüketicilerde E-Ticaret Sitelerine Yönelik Marka Güveni ve Tüketici-Marka Özdeşleşmesinin Marka Evangelizmi üzerine Etkisi “, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24 (3), ss. 459-468.
• Anggarini, L. (2018), “Understanding Brand Evangelism and the Dimensions Involved in A Consumer Becoming Brand Evangelist “, Sriwijaya International Journal of Dynamic Economics and Business, 2 (1), ss. 63-84.
• Aytaç, M. ve Öngen, B. (2012), “Doğrulayıcı Faktör Analizi ile Yeni Çevresel Paradigma Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi “, İstatistikçiler Dergisi: İstatistik ve Aktüerya, 5 (1), ss. 14-22.
• Azizağaoğlu, A. ve Altunışık, R. (2012), “Postmodernizm, Sembolik Tüketim ve Marka“, Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 4(2), ss. 33-50.
• Balıkçıoğlu, B. ve Oflazoğlu, S. (2015), “Marka Evangelizmi, Benlik-Marka İmajı Uyumu ve Marka Sadakati İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma”, Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 7 (2), ss. 19-21.
• Becerra, Enrique P. ve Badrinarayanan, Vishag. (2013), “The Influence of Brand Trust and Brand Identification on Brand Evangelism”, Journal of Product and Brand Management, 5 (6), ss. 71–383.
• Berkkan, K. (2018), Mesih Krallığı Evangelizm, 1. Baskı, İstanbul: Eftalya.
• Bozkurt, İ. (2014), İletişim Odaklı Pazarlama (Tüketiciden Müşteri Yaratmak), 1. Baskı, İstanbul: MediaCat Kitapları.
• Cengiz, O. (2016), Marka Farkındalığının Marka İmajına ve Marka Güvenine Etkisi Tüketiciler Üzerinde Araştırma. Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Chaudhuri A. Holbrook, M. B. (2001), “The Chain of Effects from Brand Trust and Brand Affects to Brand Performance: The Role of Brand Loyalty”, Journal of Marketing, 65 (6), ss. 81-93.
• Coombs, W. T. (2007), “Protecting Organization Reputations During a Crisis: The Development and Application of Situational Crisis Communication Theory “, Corporate reputation review, 10, ss. 163-176.
• Dam, T. C. (2020). “Influence of Brand Trust, Perceived Value on Brand Preference and Purchas “, Intention. Journal of Asian Finance, Economics and Business (JAFEB), 7 (10), ss. 939-947.
• Dapko, J. L. (2012), Perceived Firm Transparency: Scale and Model Development, University of South Florida.
• Delgado-Ballester, E. ve Munuera-Aleman, J. (2005), “Does Brand Trust Matter to Brand Equity “, Journal of Product and Brand Management, 1 (2), ss. 187-193.
• Doss, S. K. (2014), “Spreading The Good Word: Toward an Understanding of Brand Evangelism “, Journal of Management and Marketing Research. 14 (2), ss. 1-16.
• Douglas, L. ve Connor, R. (2003), “Attitudes to service Quality–The Expectation Gap “, Nutrition and Food Science Management, 33 (4), ss. 165-172.
• Dücan, E. Mustafa, Ş. ve Şentürk, M. (2016), “Ekonomik Büyümeye bir katkı bağlamında Turizm Gelirleri: Bir Panel Veri Uygulaması “, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (2), ss. 1-14.
• Eggers, F. O’Dwyer, M. Kraus, S. Vallaster, C. ve Guldenberg, S. (2013), “The İmpact of Brand Authenticity on Brand Trust and SME Growth: A CEO Perspective “, Journal of World Business, 5 (3), ss. 340-348.
• Elwell, Walter A. (1984), Evangelical Dictionary of Theology. Michigan: Baker Book House Company.
• Erkuş, A. ve Günlü, E. (2009), “İletişim Tarzının ve Sözsüz İletişim Düzeyinin Çalışanların İş Performansına Etkisi: Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma “, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 20 (1), ss. 7-24.
• F. Hair Jr, J. Sarstedt, M. Hopkins, L. ve G. Kuppelwieser, V. (2014), “Partial Least Squares Structural Equation Modeling an Emerging Tool in Business Research “, European business review, 26 (2), ss. 106-121.
• Gegez, E., Hollensen, S. ve Venable, B. T. (2010), “Strengthening The Impact and value of International Marketing Curriculum Outcomes: A Comparative Study of Turkish and Europen Business Students Perceptions of Coursework and Careers”, Academy of Marketing Studies Journal, 14 (1), ss. 11-26.
• George, D. ve Mallery, M. (2001). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference 10.0 update, 3. Baskı, Allyn and Bacon.
• Gürbüz, A. ve Doğan, M. (2013), “Tüketicilerin Markaya Duyduğu Güven ve Marka Bağlılığı İlişkisi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9 (19), ss. 240-242.
• Gürbüz, S. ve Mert, I. S. (2009), “Validity and Reliability Testing of Organizational Justice Scale: An empirical study in a public organization “, Review of Public Administration, 42 (3), ss. 117-139.
• Idrees, Z., Xinping, X., Shafi, K., Hua, L., ve Naeer, A. (2015), “Consumer’s Brand Trust and ıtsllink to Brand Loyalty”, American Journal of Business, Economics and Management, 9 (3), ss. 30-38.
• Igwe, S. R. ve Nwamou, C. C. (2017), “Brand Evangelism Attributes and Lecturers Loyalty of Automobiles in Rivers State”, Covenant Journal of Business and Social Sciences, 8 (2), ss. 45-64.
• Kabadayı, E. T. ve Alan, A. (2012), “Brand Trust and Brand Affect: Their Strategic İmportance on Brand Loyalty “, Journal of Global Strategic Management, 11(6), ss. 81-88.
• Kalaycı, N. (2009), “Yüksek Öğretim Kurumlarında Akademisyenlerin Öğretim Performansını Değerlendirme Sürecinde Kullanılan Yöntemler “, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 60 (60), ss. 625-656.
• Kautonen, T. Aşağı, S. ve Güney, L. (2008), “Yaşlı Girişimciler için Kurumsal Destek: Birleşik Krallık'ta Prime Örneği “, Uluslararası Girişimcilik Davranışı ve Araştırmaları Dergisi, 14 (2), ss. 85-101.
• Keller, K. L., ve Lehmann, D. R. (2006), “Brands and Branding: Research Findings and Future Priorities”, Marketing Science, 25 (6), ss. 740-759.
• Kırmızıbiber, A. ve Yıldız, E. (2021), “Marka Boyutlarının Marka Evangelizmine Etkisi “, The Journal of International Scientific Researches, 6 (3), ss. 299-315.
• Lau, G. T. ve Lee, S. H. (1999), “Consumers Trust in a Brand and the Link to Brand”, Journal of Marketing Focused Management, 10 (3), ss. 342-360.
• Malhotra, N. K. Kim, S. S. ve Agarwal, J. (2004), “Internet Users' Information Privacy Concerns (IUIPC): The Construct, The Scale, and a Causal Model “, Information Systems Research, 15 (4), ss. 336-355.
• Matzler, K. P. Elisabeth, A. Hemetsberger, A. (2007), “Who is Spreading the word? The Positive Influence of Extraversion on Consumer Passion and Evangelism”, Winter Educator’s Conference Proceedings Marketing Theory and Applications, 3 (1), ss. 1-22.
• Mehran, M. M., Kashmiri, T., and Pasha, A. T. (2020), “Effects of Brand Trust, Brand Identification and quality of service on Brand Evangelism: A study of Restaurants in Multan”, Journal of Arable Crops and Marketing, 2 (2), ss. 35-46.
• Morgan, R. M. ve Hunt, S. D. (1994), “The Commitment-Trust Theory of Relationship Marketing “, Journal of Marketing, 58 (3), ss. 20-38.
• Nakip, M. (2006), Pazarlama Araştırmaları, Teknikler ve (SPSS Destekli) Uygulamalar, 2. Baskı, İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
• Özdamar, K. (2016), Eğitim, Sağlık ve Davranış Bilimlerinde Ölçek ve Test geliştirme Yapısal Eşitlik Modellemesi Ibm Spss, Ibm Spss Amos ve Mınıtab Uygulamalı, 1. Baskı, Eskişehir: Nisan Kitabevi.
• Özgener, Ş. ve İraz, R. (2006), “Customer Relationship Management in Small Medium Enterprises: The case of Turkish Tourism Industry”, Tourism Management, 27 (6), ss.1356-1363.
• Riorini, S. V. ve Widayati, C. C. (2015), “Relationship Commitment dan Customer Engagement: Stimulus Serta Konsekwensi Padakonsumen Pengguna Transportasi Darat. Jurnal Ilmiah Manajemen, 5 (3), ss. 36.
• Robert JR, L. Dennis, A. ve Caisy Hung, Y.T. (2009), “Individual Swift Trust and Knowledge-Based Trust in face-to-face and Virtual Team Members “, Journal of Management Information Systems, 1 (2), ss.241-279.
• Rundle-Thiele, S. Bennett, R. ve Dann, S. (2005), “The Successful Preparation and Development of future Marketing Professionals: A recommended methodological framework “, Journal for Advancement of Marketing Education, 7 (2), ss. 27-36.
• Runyan, Rodney, Droge Cornelia ve Jane, S. (2008), “Entrepreneurial Orientation versus Small Business Orientation: What are Their Relationships to Firm Performance?” Journal of Small Business, 46 (4), ss. 567-588.
• Stamper, C. L. ve Masterson, S. S. (2002), “Insider or outsider? How Employee Perceptions of Insider Status Affect Their work Behavior “, Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 23(8), ss. 875-894.
• Süer, S. (2021). Marka Güveni, Marka İmajı ve Marka Değerinin Marka Evangelizmi Üzerindeki Etkisi: E-Ticaret Markaları Üzerine Ampirik Bir Araştırma, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Sweeney, J. C.ve Soutar, G. N. (2001), “Consumer Perceived Value: The development of a multiple item scale “, Journal of Retailing, 77(2), ss. 203-220.
• Şahin, A. (2011), Marka Deneyimi ve İletişiminin Marka Sadakatine Etkisinde Marka İlişki Kalitesinin Rolü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gebze İleri teknoloji Enstitüsü, Kocaeli.
• Tabachnick, B. G. Fidell, L. S. ve Ullman, J. B. (2013), Using Multivariate Statistics, Boston, MA: Pearson.
• Tekin, Ç. M. (2019), Marka İmajının Marka Güvenine Etkisi: İzmir’ de Lojistik Sektörü Örneği. Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Tosun, N. (2010), İletişim Temelli Marka Yönetimi, 3. Baskı, İstanbul: Beta.
• Uztuğ, F. (2003), Markan Kadar Konuş (Marka İletişimi Stratejileri). 2. Baskı İstanbul: MediaCat.
• Uzunkaya, T. (2017), “Marka İletişiminin Marka Güvenine Etkisi, Bilgisayar Markaları üzerine bir Araştırma”, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (2), ss. 33-40.
• Ünalan, M. Yapraklı, T. Ş. ve Keser, E. (2020), “Marka Güveni ve Marka Özdeşleşmesinin Marka Evangelizmi Üzerindeki Etkisi “, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 2 (27), ss. 35-54.
• Yılmaz, A. ve Aykaç, Ö. S. (2018), “Marka İmajının Marka Evangelizmine Etkisinde Marka Güveninin ve Marka Sadakatinin Aracı Rolü “, Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi Araştırmaları Dergisi, 16 (1), ss. 53-75.
• Zeren, D. ve Kalkan, A. (2019), “Marka Mirasının Satın Alma Niyeti, Marka İmajı, Markaya Güven, Marka Sadakati ve Müşteri Tatmini Üzerine Etkisi “, Business & Management Studies: An International Journal, 7(5), ss. 2891-2909.