ÖZNELERİN GÖZÜNDEN VE DİLİNDEN AİLENİN TOPLUMSAL OLARAK İNŞASINA FENOMENOLOJİK BİR YAKLAŞIM

Yıl 2018, Cilt: 21 Sayı: 1, 239 - 268, 27.04.2018

Oğuz Pehlivan

https://doi.org/10.18490/sosars.419066

Cited By: 2

Öz

Öznenin
aile tanımı normlar ya da yasalar ile ifade edilen aile tanımından farklı
olabilmekte; bu durum da ailenin araştırma nesnesi olarak kabulünde bir takım
sıkıntılar yaratabilmektedir. Bu araştırmada, her özne için farklı bir aile
tanımı olabileceği savından hareketle, ailenin temel karakteristiği bireyin
yaşadığı gerçek zaman ve mekânda, bireyin öznelere ve nesnelere verdiği anlam
üzerine inşa ettiğini göstermek hedeflenmiştir.

Araştırmada,
öznelerin zaman, mekân, yapmış oldukları olaylar ve geçmişleriyle olan
ilişkileri temelinde gelişen, derinliklerdeki anlamı sorgulayan, fenomenolojik
bir bakış açısıyla nitel analiz yöntemi kullanılmıştır. Ankara ve İzmir kent ve
kırsalından seçilen kırk altı kişiyle yüz yüze mülakat yapılmıştır.Araştırma
sonucunda özne merkezli ailenin, bireyin akrabalık sistemi içerisinde, kendi dünya
algısı etrafında inşa edildiği; yaş ve medeni durum değişikliklerinin bu sınırların
inşasında rol oynadığı; "senin ailen" ve "benim ailem"
tanımlarının bireylerin, gündelik hayat deneyimleri ile birlikte sosyal inşa
sürecinde "bizim ailemiz" kavramı içerisindeki bireylere dönüştüğü
saptanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Aile, Ailenin Anlamı, Aile Üyeleri, Aile İlişkileri, Akrabalık, Sosyal İnşacılık

Kaynakça

• Allan G. (2008). Flexibility, Friendship and Family, Journal of Social and Personal Relationship, 15(1), 1–16 Baxter, L. A. (2004). Relationships as Dialogues, Journal of Social and Personal Relationships, 11, 1–22 Berger, P.L. ve Luckmann, T. (1991). The Social Construction of Reality, Penguin Books, London Berger, P.L. ve Kellner, H. (1971). Marriage and the Construction of Reality: An Exercise in the Microsociology of Knowledge, B.R. Cosin (Ed.), School and Society: A Sociological Reader, 23-31, Routledge Kegan Paul ve Open University Press, London Bernardes, J. (1985). ‘‘Family Ideology”: Identification and Exploration, Sociological Review, 33 (2), 275-297 Bernardes, J. (1993). Responsibilities in Studying Postmodern Families, Journal of Family Issues, 14, 35-49 Beşpınar, F.U. (2014). Türkiye Aile Yapısı Araştırması Tespitler, Öneriler, Türkiye’de Evlilik, 112-169, Araştırma ve Sosyal Politika Serisi 07, İstanbul Bourdieu, P. (1996). On the Family as a Realized Category, Theory, Culture and Society, 13, 19–26 Burr, V. (2003). Social Constructionism, Routhledge, New York Canatan, K. ve Yıldırım, E. (2013). Aile Sosyolojisi, Açılım Kitap, İstanbul Creswell, J.W. (2015). Nitel Araştırma Yöntemleri, Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni, Siyasal Yayın Dağıtım, Ankara Duben, A. (2002), Kent, Aile ve Tarih, İletişim Yayınları, İstanbul Finch, J. (2007). Displaying Families, Sociology, 41 (2), 165–183 Floyd, K., ve Morman, M. T. (2006). Introduction: On the Breadth of the Family Experience, K. Floyd and M.T. Morman (Ed.), Widening the Family Circle: New Research on Family Communication, 11-16, Sage, Thousand Oaks, CA Galvin, K. M., Brommel, B. J., ve Bylund, C. L. (2004). Family Communication: Cohesion and Change, Pearson, New York Gergen, K. (1999). An Invitation to Social Construction, Sage, London Giddens, A. (2013). Sosyoloji Kısa Fakat Eleştirel Bir Giriş, Siyasal Kitabevi, Ankara Gittins, D. (2011). Aile Sorgulanıyor, Pencere Yayınları, İstanbul Goffman, E. (1959). The Presentation of Self In Everyday Life, Garden City, Anchor, NY Gonzales, S.N. (1965). The Consanguienal Household and Matrifacality, American Anthropologist, 67 Goody, J. (2004). Avrupa’da Aile, Literatür Yayınları, İstanbul Goody, J. (2013). Yazılı ve Sözel Arasındaki Etkileşim Okur-Yazarlık, Aile, Kültür ve Devlet Üzerine İncelemeler, Pinhan Yayıncılık, İstanbul Gubrium, J. F., ve Holstein, J. A. (1990). What is Family?, Mountain View, CA, Mayfield Gubrium, J. F., ve Holstein, J. A. (1993). Family Discourse, Organizational Embeddedness, and Local Enactment, Journal of Family Issues, 14, 66-81 Gutman, H. (1976). The Black Family in Slavery and Freedom, 1750-1925, Basil Blackwell, Oxford Hareven, T. (1982). Family Time and Industrial Time, Cambridge University Press, New York Hicks, S. (2011). Lesbian, Gay and Queer Parenting: Families, Intimacies, Genealogies, Palgrave, Basingstoke Ingoldsby, B.B. (2006). Male Selection and Marriage, Families in Global and Multicultural Perspective, 2, 133-146 Mead, M. (1971). Male and Female, Punguin, Harmondsworth Miles, M.B. ve Huberman, A.M. (1994). Qualitative Data Analysis: A Sourcebook of New Methods (2nd ed.), CA:Sage, Thousand Oaks Morgan, D. (1996). Family Connections: An Introduction to Family Studies, Polity Press, Cambridge, UK Morgan D. (2010). Acquaintances: The Space Between Intimates and Strangers, Open University Press, Maidenhead Özbay, F. (2014). Akrabalık ve Komşuluk İlişkileri, Türkiye Aile Yapısı Araştırması, Tespitler, Öneriler, Türkiye Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Yayınları, Ankara Özyurt, C. (2013). Aile Sosyolojisi, Değişen Aile, Toplum ve Kültür Yapılarında Çocuk Algıları, K. Canatan ve E. Yıldırım (Ed.), Açılım Kitap, İstanbul Pasternak, B., Ember, C. R., ve Ember, M. (1997). Sex, Gender, and Kinship: A Cross-Cultural Perspective, Upper Saddle River, Prentice Hall, NJ Rapp, R. (1980). Family and Class in Contemporary America: Notes Towards an Understanding of Ideology, Science and Society, 42 Rosenblatt, P. C. (1994). Metaphors for the Family, Guilford, New York Sanders, P. (1982). Phenomenology: A New Way of Viewing Organizational Research, Academy of Management Review, 7, 353-360 Sayer, A. (1992). Method in Social Science: A Realist Approach, Routledge, London and New York Steedman, P. (1991). On the Relations Between Seeing, Interpreting and Knowing, F. Steier (Ed.), Research and Reflexivity, 53–61, CA: Sage, Newbury Park Stockard, J. (2002). Marriage in Culture: Practice and Meaning Across Diverse Societies, Harcourt, New York Stone, L. (2000). Kinship and Gender: An Introduction, Boulder, Westview, CO Şahinkaya, R. (1960). Türk Aileleri Hangi Yönlerden Birbirlerine Farklılıklar Gösterirler, Türk Yurdu Mecmuası, 8, 290, 13-15 Wall, K. ve Gouveia R. (2014). Changing Meaning of Family in Personal Relationships, Current Sociology, Vol. 62(3), 352-373 Weeks, J. (2001). Same Sex Intimacies: Families of Choice and Other Life Experiments, Psychology Press, Philadelphia, PA Widmer E.D. and Jallinoja R. (Ed.) (2008). Beyond the Nuclear Family: Families in a Configurational Perspective, Peter Lang, Bern Yasa, İ. (1953). Hasanoğlan Köyü’nün İçtimai-İktisadi Yapısı, Doğuş Matbaası, Ankara Yasa, İ. (1970). Gecekondu Ailesi: Geçiş Halinde Bir Aile Tipolojisi, AÜSBF Dergisi, 25, 9-18