ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN DİVAN EDEBİYATI ALGILARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Year 2015, , 279 - 298, 01.12.2015

Muammer Hardal

https://doi.org/10.21550/sosbilder.269505

Cited By: 2

Abstract

Bir milleti geleceğe taşıyan, onu başka milletlerden ayıran unsurların başında edebiyat gelir. Edebiyat, bir milletin parmak izi gibidir. Divan edebiyatı bizim medeniyetimizin bir ürünüdür ve altı asır varlığını sürdürmüş olan bu edebî dönem, geçmişin tozlu raflarına mahkûm edildiği zaman mazi ile olan irtibatımız zayıflayacak, gelecek nesiller bu büyük mirastan mahrum kalacaktır. Günümüz gençleri, teknolojinin getirdiği yeniliklerle birlikte bazı değerleri eski kabul edip önyargıyla yaklaşabilmekte ve medeniyetimizin önemli kültürel ve edebî değerlerine karşı olumsuz düşüncelere girebilmektedirler. Bu çalışmanın temel amacı, altı asırlık bir geleneğimiz olan Divan edebiyatının ortaöğretim öğrencileri tarafından nasıl algılandığını belirlemektir. Ayrıca günümüzde Divan edebiyatı eğitimi ve karşılaşılan sorunları öğrenci gözüyle değerlendirmek de amaçlarımız arasındadır. Bu amaçlara ulaşabilmek maksadıyla 26 sorudan oluşan bir anket geliştirilmiş ve anket Bursa ilinde faaliyet gösteren dört farklı okul türünde (Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, İmam Hatip Lisesi, Spor Lisesi, Sosyal Bilimler Lisesi) öğrenim gören 164 öğrenciye uygulanmıştır. Toplanan veriler SPSS programında analiz edilerek frekans dağılımları ve yüzdelikleri belirlenmiştir. Çalışma sonunda ulaşılan bulgulara göre, Divan edebiyatı ortaöğretim öğrencileri tarafından önyargıyla yaklaşılan bir edebî dönem olarak görülmektedir. Osmanlı medeniyetini ve dilini yeterince tanımayan öğrenciler Divan edebiyatı ürünlerinden uzak kalmışlardır. Aile eğitim seviyesinin, öğrencilerin kültürel seviyelerinin ve edebiyata ilgi düzeylerinin Divan edebiyatına bakışı etkilediği belirlenmiştir

Keywords

Divan edebiyatı, öğrenci algısı, Bursa, ortaöğretim öğrencileri

A Research On the Perception of High School Students Over Divan Literature

Abstract

Literature is the first component of the things that separate nations from each other and move them to the future. Literature is like a fingerprint of a society. Divan Literature is the product of our culture and this literary period that dwelled six centuries when left in its era, our link to the past will weaken, next generations will not benefit from this marvelous heritage. Youth of today with the technological innovations perceive the literary values as old furthermore they can provide a negative prejudice and behave in a negative attitude towards our literary and cultural values. The main concern of this study is to identify how our 600 year-oldcustom, Divan Literature is perceived. Additionally, evaluating recent Divan Literature education and the problems from students’ aspect is our another goal. To achieve these goals a survey of 26 questions was generated and this survey is conducted with the attendance of 164 students from 4 different types of high schools (Occupational and Technical, Religious Vocational, Sports, Social Sciences) in Bursa. Collected data was analyzed in SPSS software and frequency distributions and percentages were defined. According to the findings that were reached in the end of the study, it is seen that Divan Literature is a literary period that is approached with prejudice. The students, who are not aware of Ottoman civilization and language, stay away from products of Divan Literature. Besides it is identified that family education level, students’ cultural level and their interest levels for literature affect the attitude towards Divan Literature

Keywords

Divan Literature, student perception, Bursa, high school students

References

• AKSİT, A, ve ARSLAN, M. (2014), “Toplum Tarafından Divan Edebiyatının Algılanması Üzerine Bir Araştırma”, Turkish Studies, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/3 p. 133-143.
• AKSOYAK, İ. Hakkı (2009), “Divan Şiirinin Dili İmparatorluk Dilidir”, Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 4/5.
• ATAÇ, N.(1967), Günlerin Getirdiği, Karalama Defteri, İstanbul.
• AYDEMİR, Y. (2006), “Divan Edebiyatı Öğretiminde Karşılaşılan Sıkıntılar ve Zihniyet Problemi", Milli Eğitim Dergisi, S.169, ss.134-141.
• BİLKAN, A. Fuat (2006), “Liselerde Divan Edebiyatı Öğretimi”, Milli Eğitim Dergisi, Yıl 34, Sayı 163, ss. 142-153.
• ÇAN Ş. ve HARDAL M. (2014), “Divan Şiirine Bursa’dan Eleştirel Bir Ses: Mehmed Rıfat Efendi”, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:16, Sayı 27.
• ÇAVUŞOĞLU M. (1986), “Divan Şiiri”, Türk Dili, yıl 36, Cilt 3, sayı 415- 416-417.
• ERBAY, E. (2001), Eskiler ve Yeniler, Erzurum: Akademik Araştırmalar.
• İLERİ C. (1986), “Öğretim Kurumlarında Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi ve Sorunları”, Türk Eğitim Derneği IV. Öğretim Toplantısı, 10-11 Nisan 1986, Ankara: Şafak Matbaası.
• MACİT M. (2006), “Divan Edebiyatı Tartışmaları ve Gelenekten Yararlanma Sorunu”, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, Yıl 7, Sayı 77-78, ss. 20-32.
• MEB (2011), Sosyal Bilimler Lisesi Osmanlı Türkçesi Dersi (10, 11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• MENGİ, M. (2006), “Divan Edebiyatı Öğretiminin Sorunları ve Bazı Çözüm Önerileri”, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, Yıl 7, Sayı 77-78, ss. 16-19.
• PALA, İ.(1999), Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, 6.b., İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• PALA, İ. (2010), Divan Edebiyatı, Ankara: Kapı Yayınları.