Henüz yeterince bilinmiyor olsa da, Max Weber, profesyonel meslekler
ve profesyonelleşme, bürokratikleşme ve rasyonelleşme arasındaki ilişki konusu
üzerinde çokça durmuştur. Onun fikirleri fazlasıyla günceldir. O,
profesyonelleşmenin, bürokratikleşme gibi, toplumun rasyonelleşmesinin bir
boyutu olduğunu kabul etmiştir. Günümüz sosyologlarının bir kısmının aksine
Weber, profesyonelleşme ve bürokratikleşmenin karşıt gelişmeler olmadığını
görmüştür. Son olarak Weber, profesyonel mesleğin, yapısalcı perspektif, süreç
ve güç perspektifleri çerçevesinde ele alınması gerektiğini anlamıştır. Weber’ in
profesyonel mesleklere dair zengin kavrayışı iki etken ile ilişkilendirilebilir. İlk
olarak O, profesyonel meslekleri rasyonelleşme sürecinin bir parçası olarak
görmüştür. İkinci olarak da O’nun düşünsel süreci, Amerikan sosyologlarında
görüldüğü gibi, özel muayenehanede çalışan hekimin istisnai durumunu,
profesyonel mesleğin prototipi olarak ele alınışından etkilenmemiştir.
Bu makale, Max Weber’in çalışmalarında yer alan profesyonel meslek
kavramının şimdiye dek kavranmamış önemini ele almaktadır. Benim analizim
üç bölüme ayrılmakta. İlk önce Weber’in, Batı’nın rasyonelleşmesi ve buna
karşılık dünyanın geri kalanında benzer bir tür rasyonelleşmenin
gerçekleşmemesi üzerine olan geniş çalışmasında, profesyonel meslek
kavramının yerine değineceğim. İkinci olarak, Weber’in konu üzerindeki dağınık
düşüncelerinden yola çıkarak, O’nun profesyonel meslek kavramını geliştirmem
ve bu kavramı profesyonel meslekler üzerine güncel kavramlandırmalarla
ilişkilendirmem söz konusu olacak. Son olarak da, Weber’in profesyonel
meslekler ve bürokrasiler arasındaki ilişkiye dair fikirlerini ele alacağım. Weber’
in profesyonel meslekler ve bu mesleklerin bürokratikleşme ve rasyonelleşme
durumları ile olan ilişkisi üzerine düşüncelerinin günümüz sosyolojisi açısından
büyük bir öneme sahip olduğuna inanmaktayım.
Other ID | JA88PS69SB |
---|---|
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | March 1, 2016 |
Submission Date | March 1, 2016 |
Published in Issue | Year 2016 Issue: 1ozel |
Sosyoloji Dergisi, Journal of Sociology, SD, JOS