ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN TEKNOLOJİ DESTEKLİ ÖĞRENME ORTAMINDA TEKNOSTRES DÜZEYLERİ ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK - GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Year 2021, Issue: 87, 451 - 470, 21.09.2021

Muhammet Baş Fatih Balaban Suphi Balcı

Abstract

Araştırmanın amacı orijinali İngilizce dilinde geliştirilmiş olan “Üniversite Öğrencilerinin Teknoloji
Destekli Öğrenme Ortamında Teknostres Düzeyleri Ölçeğini” Türk kültürüne
uyarlamaktır. 2020-2021 öğretim yılı güz yarıyılında Hatay’da 523 üniversite öğrencisi ile
yürütülen çalışmada ölçek uyarlama çalışması kapsamında çeviri işlemleri, dil geçerliği,
yapı geçerliği (Doğrulayıcı Faktör Analizi) işlemleri yürütülmüş, alpha iç tutarlık katsayısı,
iki yarı güvenirliği, kararlılık katsayısı, madde analizleri ve korelasyon katsayıları hesaplanmıştır.
Dil geçerliği kapsamında her iki dil arasında 0.88 düzeyinde korelasyon bulunmuştur.
Doğrulayıcı faktör analizinden elde edilen uyum indislerine göre ölçeğin orijinalinin 2
faktörden oluşan 13 maddelik yapısı doğrulanmıştır. Türkçe formun alpha değeri 0.91, iki
yarı güvenirliği 0.93 çıkmıştır. Ayrıca kararlılık kapsamında farklı zamanlarda uygulanan
ölçümler arasında 0.74 düzeyinde korelasyon elde edilmiştir. %27’lik alt-üst gruplar tekniği
dikkate alınarak maddelerin ayırt edicilikleri değerleri hesaplanmış ve bütün maddeler için
ayırtedicilikler anlamlı bulunmuştur. Her bir maddenin yeterli faktör yüküne sahip olduğu
anlaşılmış ve maddelerin ölçmek istediği özellikleri ölçmede uygun olduğu kanaatine varılmıştır.
Ayrıca faktörlerin kendi arasında ve ölçeğin bütünü ile arasında yüksek düzeyde korelasyona sahip
olduğu anlaşılmıştır. Sonuç olarak üniversite öğrencilerinin teknoloji destekli
öğrenme ortamında teknostres düzeyleri ölçeği Türkçe formunun geçerli ve güvenilir olduğu
anlaşılmıştır.

Keywords

Teknostress, Ölçme Ölçeği, Üniversite Öğrencileri, Geçerlik-Güvenilirlik, Ölçek Uyarlaması, Üniversite Öğrencilerinin Teknoloji Destekli Öğrenme Ortamında Teknostres Düzeyleri Ölçeği.

References

• Ahmad, U. N. U., Amin, S. M. ve Ismail, W. K. W. (2014). Moderating effect of technostress inhibitors on the relationship between technostress creators and organisational commitment. Sains Humanika, 67(1), 51-62.
• Ahsan, N., Abdullah, Z., Fie, D. Y. G. ve Alam, S. S. (2009). A study of job stress on job satisfaction among university staff in Malaysia: Empirical study. European Journal of Social Sciences, 8(1), 121-131.
• Ajmal, M. veAhmad, S. (2019). Exploration of anxiety factors among students of distance learning: A case study of allama iqbal open university. Bulletin of Education and Research, 41(2), 67-78.
• Aksayan, S. ve Gözüm, S. (2002). Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber 1: Ölçek uyarlama aşamaları ve dil uyarlaması. Hemşirelik Araştırma Dergisi, 4(1), 9-14.
• Alginahi, Y. M., Ahmed, M., Tayan, O., Siddiqi, A. A., Sharif, L., Alharby, A. ve Nour, R. (2012). ICT students, stress and coping strategies: English perspective a case study of midsize Middle Eastern University. Trends in Information Management (TRIM), 5(2), 111-127.
• Anderson, A. (1985). Technostress: Another Japanese discovery. Nature, 317(6032), 6-6. doi:10.1038/317006b0.
• Avşar, F. (2007). Doğrulayıcı faktör analizi ve Beck Depresyon Envanteri üzerine bir uygulama. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Bentler, P. M. (1990). Comparative fit indexes in structural models. Psychological Bulletin, 107(2), 238-246.
• Berger, R., Romeo, M., Gidion, G. ve Poyato, L. (2016). Media Use and Technostress. Proceedings of INTED2016 Conference, Valencia, Spain, 2016. Retrieved from doi: 10.21125/inted.2016.1092.
• Bilgiç, H. G. ve Tüzün, H. (2020). Issues and challenges with web-based distance education programs in Turkish higher education institutes. Turkish Online Journal of Distance Education, 21(1), 143-164.
• Brivio, E., Gaudioso, F., Vergine, I., Mirizzi, C. R., Reina, C., Stellari, A. ve Galimberti, C. (2018). Preventing technostress through positive technology. Frontiers in Psychology, 9, 1-5.
• Brod, C. (1984). Technostress: The human cost of the computer revolution: Reading, Mass.: Addison-Wesley.
• Browne, M.W. veCudeck,R.(1992).Alternative ways of assessing model fit. Sociological Methods & Research, 21(2), 230-258.
• Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni. SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Christ-Brendemühl, S. ve Schaarschmidt, M. (2020). The impact of service employees’ technostress on customer satisfaction and delight: A dyadic analysis. Journal of Business Research, 117, 378-388. doi:10.1016/j.jbusres.2020.06.021 . Cortina,J.M.(1993).What is coefficient alpha?An examination oftheory and applications. Journal of Applied Psychology, 78(1), 98-104.
• Cuesta Medina, L. ve Alvarez, C. P. (2014). Fostering collaboration in CALL: Benefits and challenges of using virtual language resource centres. Paper presented at the CALL Design: Principles and Practice - Proceedings of the 2014 EUROCALL Conference, Groningen, The Netherlands.
• Çapik, C. (2014). Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(3), 196-205.
• De Carvalho, J. ve Chima, F. O. (2014). Applications of structural equation modeling in social sciences research. American International Journal of Contemporary Research, 4(1), 6-11.
• Doğan, M. (2013). Doğrulayıcı faktör analizinde örneklem hacmi, tahmin yöntemleri ve normalliğin uyum ölçütlerine etkisi. Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Ennis, L. A. (2005). The evolution of technostress. Computers in Libraries, 25(8), 10- 12.
• Erasmus, B. J. ve Joubert, J. P. R. (2017). Information and communication technology skills in higher education; the case of a distance learning institution. Journal of Contemporary Management, 14(1), 1010-1034.
• Erkuş, A., Sünbül, Ö., Sünbül, S. Ö., Yormaz, S. ve Aşiret, S. (2017). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-II: Ölçme araçlarının psikometrik nitelikleri ve ölçme kuramları. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Ertuğ, C. (2020). Coronavirüs (Covid-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 11-53.
• Fields, G. (1999). Urbanization and the transition from agrarian to industrial society. Berkeley Planning Journal, 13(1), 102-128.
• Foley, K. ve Marr, L. (2019). Scaffolding extracurricular online events to support distance learning university students. Journal of Interactive Media in Education, 2019(1), DOI: http://doi.org/10.5334/jime.525.
• Gaudioso, F., Turel, O. ve Galimberti, C. (2017). The mediating roles of strain facets and coping strategies in translating techno-stressors into adverse job outcomes. Computers in Human Behavior, 69, 189-196.
• Gerasimova, V. G., Melamud, M. R., Tutaeva, D. R., Romanova, Y. D. ve Zhenova, N. A. (2018). The adoption of e-learning technology at the faculty of distance learning of plekhanov russian university of economics. Journal of Social Studies Education Research, 9(2), 172-188.
• Haberl, H., Fischer-Kowalski, M., Krausmann, F., Martinez-Alier, J. ve Winiwarter, V. (2011). A socio-metabolic transition towards sustainability? Challenges for another great transformation. Sustainable Development, 19(1), 1-14.
• Hamidi, H. ve Chavoshi, A. (2018). Analysis of the essential factors for the adoption of mobile learning in higher education: A case study of students of the University of Technology. Telematics and Informatics, 35(4), 1053-1070.
• Hayashi, K., Bentler, P. M. ve Yuan, K.-H. (2007). 13 Structural Equation Modeling. Handbook of Statistics, 27, 395-428
• Hooper, D., Coughlan, J. ve Mullen, M. (2008a). Evaluating model fit: A synthesis of the structural equation modelling literature. Presented at the 7th European Conference on Research Methodology for Business and Management Studies, Regent’s College, London, United Kingdom.
• Hooper, D., Coughlan, J. ve Mullen, M. R. (2008b). Structural equation modelling: guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53–60.
• Hu, L.T. and Bentler, P.M. (1999), "Cut off criteria for fit ındexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives, Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal 6(1), 1-55.
• Hudiburg, R. A. (1989). Psychology of computer use: VII. Measuring technostress: Computer-related stress. Psychological Reports, 64(3), 767-772.
• Iorns, E. (2013). Research 2.0. 1: The future of research funding. http://blogs.nature. com/soapboxscience/2013/06/12/research-2-0-1-the-future-of-research-funding adresinden 21.03.2021 tarihinde alınmıştır.
• Jena, R. K. (2015). Technostress in ICT enabled collaborative learning environment: An empirical study among Indian academician. Computers in Human Behavior, 51, 1116-1123. doi:10.1016/j.chb.2015.03.020.
• Jeong, J. S., González-Gómez, D., Gallego-Picó, A. ve Bravo, J. C. (2019). Effects of active learning methodologies on the students’ emotions, self-efficacy beliefs and learning outcomes in a science distance learning course. JOTSE: Journal of Technology and Science Education, 9(2), 217-227.
• Joo, Y.J., Lim, K. Y. ve Kim, N. H. (2016). The effects ofsecondary teachers’technostress on the intention to use technology in South Korea. Computers & Education, 95, 114-122. doi:10.1016/j.compedu.2015.12.004.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayıncılık.
• Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. New York- London: Guilford Publications.
• Korkmaz, G. ve Toraman, Ç. (2020). Are we ready for the post-COVID-19 educational practice? An investigation into what educators think as to online learning. International Journal of Technology in Education and Science (IJTES), 4(4), 293-309.
• Kravchenko, N. (2012). Psychophysiological Aspects of the use of Informative- communicative Technologies (ICT) in Higher Education. Engineering and Pedagogical Education Problems, (34-35), 155-159.
• Lee, S. B., Lee, S. C. ve Suh, Y. H. (2016). Technostress from mobile communication and its impact on quality of life and productivity. Total Quality Management & Business Excellence, 27(7), 777-790, doi:10.1080/14783363.2016.1187998
• Lee, Y., Chang, C.-T., Lin, Y. ve Cheng, Z.-H. (2014). The dark side of smartphone usage: Psychological traits, compulsive behavior and technostress. Computers in Human Behavior, 31, 373-383. doi:10.1016/j.chb.2013.10.047
• Madathil, K. C., Frady, K., Hartley, R., Bertrand, J., Alfred, M. ve Gramopadhye, A. (2017). An empirical study investigating the effectiveness of integrating virtual reality-based case studies into an online asynchronous learning environment. Computers in Education Journal, 8(3), 1-10.
• Marinoni, G., Van’t Land, H. ve Jensen, T. (2020). The impact of Covid-19 on higher education around the world. IAU Global Survey Report.
• Mark, G., Wang, Y., & Niiya, M. (2014). Stress and multitasking in everyday college life: an empirical study of online activity. Paper presented at the Proceedings of the SIGCHI Conference on Human Factors in Computing Systems, Toronto, Ontario, Canada. https://doi.org/10.1145/2556288.2557361
• Pflügner, K., Maier,C., Mattke,J., &Weitzel,T.(2020). Personality Profilesthat Put Users at Risk of Perceiving Technostress: A Qualitative Comparative Analysis with the Big Five Personality Traits. Business & Information Systems Engineering.
• Plucker, J. A. (2003). Exploratory and confirmatory factor analysis in gifted education: Examples with self-concept data. Journal for the Education of the Gifted, 27(1), 20-35.
• Rabindra, J. ve Mahanti, P. K. (2014). An Empirical study of Technostress among Indian Academicians. International Journal of Education and Learning, 3(2), 1-10. doi:http://dx.doi.org/10.14257/ijel.2014.3.2.01
• Raykov, T. (1998). On the use of confirmatory factor analysis in personality research. Personality and Individual Differences, 24(2), 291-293.
• Riedl, R. (2012). On the biology of technostress: literature review and research agenda. ACM SIGMIS Database: the DATABASE for Advances in Information Systems, 44(1), 18-55.
• Riedl, R., Kindermann, H., Auinger, A. ve Javor, A. (2012). Technostress from a neurobiological perspective. Business & Information Systems Engineering, 4(2), 61-69.
• Schreiber, J. B., Nora, A., Stage, F. K., Barlow, E. A. ve King, J. (2006). Reporting structural equation modeling and confirmatory factor analysis results: A review. The Journal of Educational Research, 99(6), 323-338.
• Seçer, İ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci. (1. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sellberg, C. ve Susi, T. (2013). Technostress in the office: a distributed cognition perspective on human–technology interaction. Cognition, Technology & Work, 16(2), 187-201. doi:10.1007/s10111-013-0256-9
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2014). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri:Anı Yayıncılık.
• Suharti, L. ve Susanto, A. (2014). The impact of workload and technology competence on technostress and performance of employees. Indian Journal of Commerce and Management Studies, 5(2), 1-7.
• Şahin, Y. L. ve Çoklar, A. N. (2009). Social networking users’ views on technology and the determination of technostress levels. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1437-1442. doi:10.1016/j.sbspro.2009.01.253
• Şeker, H. ve Gençdoğan, B. (2006). Psikolojide ve eğitimde ölçme aracı geliştirme. Nobel Yayıncılık.
• Tarafdar, M., Tu, Q., Ragu-Nathan, B. S. ve Ragu-Nathan, T. S. (2007). The impact of technostress on role stress and productivity. Journal of Management Information Systems, 24(1), 301-328.
• Thomée, S., Eklöf, M., Gustafsson, E., Nilsson, R. ve Hagberg, M. (2007). Prevalence of perceived stress, symptoms of depression and sleep disturbances in relation to information and communication technology (ICT) use among young adults–an explorative prospective study. Computers in Human Behavior, 23(3), 1300- 1321.
• Toquero, C. M. (2020). Challenges and Opportunities for Higher Education Amid the COVID-19 Pandemic: The Philippine Context. Pedagogical Research, 5(4), 2-5. https://doi.org/10.29333/pr/7947.
• Tu, Q., Wang, K. ve Shu, Q. (2005). Computer-related technostress in China. Communications of the ACM, 48(4), 77-81. doi:10.1145/1053291.1053323.
• Wang, K., Shu, Q. ve Tu, Q. (2008). Technostress under different organizational environments: An empirical investigation. Computers in Human Behavior, 24(6), 3002-3013. doi:10.1016/j.chb.2008.05.007
• Wang, X., Tan, S. C. ve Li, L. (2020). Measuring university students’ technostress in technology-enhanced learning: Scale development and validation. Australasian Journal of Educational Technology, 36(4), 96-112.
• Weston, R. ve Gore Jr, P. A. (2006). A brief guide to structural equation modeling. The counseling psychologist, 34(5), 719-751.
• Wheaton, B., Muthen, B., Alwin, D. F. ve Summers, G. F. (1977). Assessing reliability and stability in panel models. Sociological Methodology, 8, 84-136.
• Yan, Z., Guo, X., Lee, M. K. O. ve Vogel, D. R. (2013). A conceptual model of technology features and technostress in telemedicine communication. Information Technology & People, 26(3), 283-297. doi:10.1108/itp-04-2013-0071
• YÖK. (2021). Öğrenim düzeyine göre öğrenci sayısı. Retrieved from https://istatistik. yok.gov.tr/