İLK VE ORTAÖĞRETİMDE GÖREV YAPAN ÖĞRETMENLERİN ALGILARINA GÖRE ÖRGÜTSEL SİNİZMİN ÖRGÜTSEL MUTLULUK ÜZERİNDEKİ ROLÜNÜN İNCELENMESİ

Year 2019, Issue: 79, 135 - 156, 14.10.2019

Gökhan Kahveci Özge Köse

Abstract

Bu araştırma öğretmenlerin algılarına göre örgütsel sinizm ve örgütsel mutluluk arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini Rize ilinin Çayeli ilçesinde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı ilk ve ortaöğretimde görev yapmakta olan 300 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın modeli, ilişkisel tarama modelidir. Elde edilen verilerin analizinde t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), korelasyon ve regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri, medeni durum ve çalıştığı kurum değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterirken; cinsiyet, yaş ve hizmet yılı değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Bununla beraber öğretmenlerin örgütsel mutluluk algıları cinsiyet, yaş, medeni durum, çalıştığı kurum ve hizmet yılı değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin algılarına göre örgütsel sinizm ve örgütsel mutluluk arasında negatif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunduğu ve örgütsel sinizmin örgütsel mutluluğun anlamlı bir yordayıcısı olduğu görülmüştür.

Keywords

Sinizm, Örgütsel Sinizm, İş Yerinde Mutluluk, Örgütsel Mutluluk, Örgütsel İyi-Oluş.

References

• Abraham, R. (2000). Organizational cynicism: Bases and consequences. Genetic, Social, and General Psychology Monographs, 126(3), 269-292.
• Akın, U. (2015). Okullarda örgütsel sinizm ve güven ilişkisinin incelenmesi: öğretmenler üzerinde bir araştırma. Eğitim ve Bilim, 40(181), 175-189.
• Akman, G. (2013). Sağlık çalışanlarının örgütsel-genel sinizm düzeylerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Andersson, L. M. (1996). Employee cynicism: an examination using a contract violation framework. Human Relations, 49(11), 1395 1418.
• Andersson, L. M. ve Bateman, T. S. (1997). Cynicism in the workplace: Some causes and effects. Journal of Organizational Behavior, 18(5), 449-469.
• Arslan, Y. ve Polat, S. (2017). Örgütsel mutluluk ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(4), 603-622.
• Aziz, R., Mustaffa, S., Samah, N. A. ve Yusof, R. (2014). Personality and happiness among academicians in Malaysia. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 116, 4209–4212.
• Bayram, N. (2010). Yapısal eşitlik modellemesine giriş AMOS uygulamaları. İstanbul: Ezgi Kitapevi.
• Bernerth, J. B., Armenakis, A. A., Feild, H. S. ve Walker, H. J. (2007). Justice, cynicism, and commitment: a study of important organizational change variables. The Journal of Applied Behavioral Science, 43(3), 303–326.
• Boehm, J. K. ve Lyubomirsky, S. (2008). Does Happiness Promote Career Success? Journal of Career Assessment, 16(1), 101–116.
• Brandes, P., Dharwadkar, R. ve Dean,J.W. (1999). Does Organizational Cynicism Matter? Employee and Supervisior Perspectives on Work Outcomes. The 36th Annual Meeting of the Eastern Academy of Management, Philadelphia, 1-33.
• Brink, P. J. ve Wood, M. J. (1998). Advanced Design in Nursing Research (Second edition). The United States of America: Sage Publications.
• Bulut, A. (2015). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel mutluluk algılarının incelenmesi: Bir norm çalışması. Yayınlanmamış doktora tezi, Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi.
• Bulut, M. B. ve Hovardaoğlu, İ. S. (2018). Örgütsel bağlılık, örgütsel sinizm ve işten ayrılma niyetinin yatırım modeli çerçeve sinde incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(56), 270-289.
• Caz, Ç. ve İkizler, H. C. (2017). Örgütsel sinizm: spor eğitimi veren yükseköğretim kurumlarında görevli akademik personel üzerine bir araştırma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(55), 373-382.
• Davis, W. D. ve Gardner, W. L. (2004). Perceptions of politics and organizational cynicism: An attributional and leader–member exchange perspective. The Leadership Quarterly, 15(4), 439-465.
• Dean, J. W., Brandes, P. ve Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. Academy of Management Review, 23(2), 341–352.
• Demo, G. ve Paschoal, T. (2013). Well-Being at work scale: Exploratory and confirmatory validation in the United States comprising affective and cognitive components. Proceeding XXXVII Encontro da ANPAD, 7-11 September 2013. Rio de Janeiro.
• Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95(3), 542–575.
• Diener, E. (2000). Subjective well-being: the science of happiness and a proposal for a national index. American Psychologist, 55(1), 34-43.
• Diener, E., Lukas, R. E. ve Oishi, S. (2002). Subjective well-being: the science of happiness and life satisfaction. Retrieved from https://greatergood.berkeley.edu/ images/application_uploads/iener-Subjective_Well-Being.pdf on 24.01.2019
• Eaton,J.A. (2000). A social motivation approach to organizational cynicism. Unpublished master’s thesis, Toronto: York University.
• Erdoğan, P. ve Bedük, A. (2013). Örgütsel sinizm ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki: Sağlık sektöründe bir araştırma. Sosyoteknik Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 3(6), 17-36.
• Ersarslan, S., Kaya, Ç. ve Altındağ, E. (2018). Effect of organizational cynicism and job satisfaction on organizatıonal commitment: An empirical study on banking sector. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23 (Geybulla Ramazanoğlu Özel Sayısı), 905-922.
• Fettahlıoğlu, Ö. O. (2015). Günümüz işletmelerinin temel hastalığı: örgütsel sinizme yönelik algılamaların, tükenmişlik boyutları üzerine etkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(13), 178-191.
• Fisher, C. D. (2010). Happiness at Work. International Journal of Management Reviews, 12(4), 384–412.
• Gavin, J. H. ve Mason, R. O. (2004). The virtuous organization: the value of happiness in the workplace. Organizational Dynamics, 33(4), 379-392.
• Gün, F. ve Atanur Baskan, G. (2017). Öğretim elemanlarının algılarına göre örgütsel sinizm ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 361-379.
• Gün, G. (2016). Örgütsel sinizm ile iş tatmin algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi: turizm sektöründe bir araştırma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(37), 253- 266.
• Haybron, D. (2011). Happiness Retrieved from https://plato.stanford.edu/entries/ happiness/ on 23.01.2019
• Hosie, P. J. ve Sevastos, P. P. (2010). A framework for conceiving of job-related affective well-being. Management Revue: The International Review of Management Studies, 21(4), 406-436.
• Huang, H. (2016). Workplace happiness: organizational role and the reliability of self- reporting. Unpublished master’s thesis, College Park: University of Maryland
• Humphrey S.E., Nahrgang J.D. ve Morgeson, F.P. (2007). Integrating motivational,social, and contextual work design features: A meta-analytic summary and theoretical extension of the work design literature. Journal of Applied Psychology 92(5), 1332-1356.
• İncesu, E., Yorulmaz, M. ve Evirgen, H. (2017). Örgütsel Sinizmin tükenmişlik üzerine etkisi: Hastane çalışanları üzerine bir araştırma. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 3(3), 370-380.
• Jain, A. K., Giga, S. I. ve Cooper, C. L. (2009). Employee wellbeing, control and organizational commitment. Leadership & Organization Development Journal, 30(3), 256–273.
• James, M. S. L. (2005). Antecedents and consequences of cynicism in organizations: an examination of the potential positive and negative effects on school systems. Unpublished doctoral dissertation, Florida: The Florida State University.
• Johnson, S., Robertson, I. ve Cooper, C. (2018). Well-being: productivity and happiness at work (Second edition). UK: Palgrave Macmillan.
• Kahveci, G. ve Demirtaş, Z. (2015). İlkokul, ortaokul ve lise öğretmenlerinin örgütsel sinizm algılarının incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(52), 69- 85.
• Kâhya, C. (2013). Örgütsel sinizm, iş performansını etkiler mi? İş tatminin aracılık etkisi. Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 2(3), 34-46.
• Kalağan, G. (2009). Araştırma görevlilerinin örgütsel destek algıları ile örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Antalya: Akdeniz Üniversitesi.
• Kalağan, G. ve Güzeller, C. O. (2010). Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 83-97.
• Kangal, A. (2013). Mutluluk üzerine kavramsal bir değerlendirme ve Türk hane halkı için bazı sonuçlar. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(44), 214-233.
• Karahan, A. (2008). Çalışanların örgüt kültürünü algılamalarına yönelik ampirik bir çalışma. Konya Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 457-478.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemi. (25. Baskı), Ankara: Nobel.
• Kline, R., B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling, (Third Edition). New York: The Guildford Press.
• Layard, R. (2003) Happiness: hassocialscience a clue? Lecture 1:What is happiness?Are we getting happier? Retrieved from https://core.ac.uk/download/pdf/9693873. pdf
• Moçoşoğlu, B. ve Kaya, A. (2018). Okul yöneticileri ve öğretmenlerin örgütsel sessizlik ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki: Şanlıurfa ili örneği. Harran Education Journal, 3(1), 52-70.
• Özdemir, T. Y., Orhan, M. ve Özkayran, S. E. (2018). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin örgütselsinizm ve örgütselsessizlik davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 37.
• Özgen, M. K. (2005). Farabi’nin mutluluk anlayışı. Yayınlanmamış doktora tezi, Kayseri: Erciyes Üniversitesi.
• Panisoara, G. ve Serban, M. (2013). Marital status and work-life balance. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 78, 21-25.
• Roskies, E. ve Louis-Guerin, C. (1990). Job insecurity in managers: Antecedents and consequences. Journal of Organizational Behaviour, 14, 617-630.
• Sezgin Nartgün, Ş. ve Kartal, V. (2013). Öğretmenlerin örgütsel sinizm ve örgütsel sessizlik hakkındaki görüşleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 47-67.
• Sloan, M. M. (2010). Controlling anger and happiness at work: an examination of gender differences. Gender, Work & Organization, 19(4), 370–391.
• Sur, Ö. (2010). Örgütsel sinizm: Eskişehir ili büro çalışanları üzerine bir alan araştırması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Türköz, T., Polat, M. ve Coşar, S. (2013). Çalışanların örgütsel güven ve sinizm algılarının örgütsel bağlılıkları üzerinde kirolü.Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 285-301.
• Wright, T. A., & Cropanzano, R. (1997). Well-being, satisfaction and job performance: another look at the happy/productive worker thesis. Academy of Management Proceedings, 1997(1), 364–368.
• Wright, T. A. ve Cropanzano, R. (2004). The role of psychological well-being in job performance: a fresh look at an age-old quest. Organizational Dynamics, 33(4), 338-351.
• Wu, C., Neubert, M. J. ve Xiang Yi. (2007). Transformational leadership, cohesion perceptions, and employee cynicism about organizational change: the mediating role of justice perceptions. The Journal of Applied Behavioral Science, 43(3), 327–351.
• Yavuz, A. ve Bedük, A. (2016). Örgütsel sinizm ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: bir kamu bankasının Konya şubelerinde örnek uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 301-313.
• Yazıcıoğlu, İ. ve Özcan Gençer, E. (2017). Örgütsel adalet algısının sinizm üzerine etkisi: Devlet üniversiteleri meslek yüksekokullarında bi raraştırma.İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(3), 106-119.
• Yıldız, K. (2013). Örgütsel bağlılık ile örgütsel sinizm ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişki. Turkish Studies International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(6), 853-879.
• Yılmaz, F., İşeri, İ. ve Çolak, M. Y. (2016). Ankara’da özel hastanelerde çalışanların sinizm ve örgütsel sinizm düzeyleri. Akademik Bakış Dergisi, 54, 429-444.