GELENEKSEL TÜRK HALK OYUNLARININ POSTA PULLARI ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 8, 1 - 14, 28.04.2022

Serkan Aycil , Gökçin Çubukcu

Öz

Türk folklor geleneğinde halk oyunları çalışmalarını bir araya getirerek bilimsel bir kaynak oluşturma amacını taşıyan araştırma sayısı oldukça sınırlıdır. Literatür taramasına ve konuyla ilgili pul nesnelerinin derlenmesine dayanan bu çalışmanın amacı, geleneksel Türk halk oyunlarını pul nesneleriyle farklı bir formda yeniden sentezlemeye çalışmaktır. Çalışma nicel araştırma yöntemlerinden betimleme yöntemi üzerinden ilerletilmiş, esasını yazılı ve görsel kaynaklar oluşturmuştur. Yazılı kaynaklar, geleneksel Türk halk oyunları ekseninde, pul seçimleri ise genellikle seriler üzerinden şekillenmiştir. Bulgular; coğrafik bölgelerimize özgü halk oyunları zengin bir çeşitliliğin ve güçlü bir kültürel birikimin varlığını ortaya koymaktadır. Akdeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki halk oyunlarının sayısı ve çeşitliliği diğer bölgelerdeki sayı ve çeşitlilikten fazladır. Sonuç olarak; Türk halk oyunları, köklü bir medeniyetin birikimi olarak ortaya çıkmıştır. Benzer oyunlar artık Anadolu’nun hemen hemen her tarafında farklı bir formda oynanmaktadır. Zaman içerisinde bazı halk oyunları unutulmaya yüz tutarken bazı oyunların da figürleri farklılaşmıştır. Kaybolmaya yüz tutan halk oyunları ve geleneksel oyun kıyafetleri posta pullarında tasvir edilebilir. Geleneksel Türk halk oyunlarını konu alan nostaljik bir pul albümü yayınlanabilir. Halk oyunları ile ilgili pul tasarımı yaparken çok renklilikten ve çok fazla detay kullanımından kaçınmak gerekmektedir. Ayrıca, Araştırmanın sonraki süreçte, göstergebilimsel analiz yöntemleriyle oluşturulacak çalışmalara kaynak teşkil edeceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Halk Oyunları, Folklor, Posta Pulu, Göstergebilim, Coğrafi Bölge

EVALUATION OF TRADITIONAL TURKISH FOLK DANCES ON POSTAGE STAMPS

Öz

The number of studies aiming to create a scientific resource by bringing together folk dance studies in the Turkish folklore tradition is quite limited. The aim of this study, which is based on literature review and compilation of stamp objects related to the subject, is to try to re-synthesize Traditional Turkish folk dances with stamp objects in a different form. The study has been advanced through ethnography, one of the qualitative research methods, and written and visual sources have formed its basis. Written sources were shaped on the axis of traditional Turkish folk dances, and stamp selections were generally based on series. Findings; Folk dances specific to our geographical regions reveal the existence of a rich diversity and a strong cultural background. The number and variety of folk dances in the Mediterranean, Eastern Anatolia and Southeastern Anatolia Regions are more than the number and variety in other regions. Result; Turkish folk dances have emerged as the accumulation of a deep-rooted civilization. These games are now played in a different form in almost every part of Anatolia. While some folk dances have faded into oblivion over time, the figures of some dances have changed. Folk dances and traditional dance costumes that are on the verge of disappearing can be depicted on postage stamps. A nostalgic stamp album about traditional Turkish folk dances could be published. While designing stamps for folk dances, it is necessary to avoid using too many colors and too many details. In addition, it is thought that the research will be a source for studies that will be created with semiotic analysis methods in the next period.

Anahtar Kelimeler

Folk Dances, Folklore, Postage Stamp, Semiology, Geographical Region

Kaynakça

• Aydoğmuş, N., (2015), “Bir Görsel İletişim Aracı Olarak Posta Pulu Tasarımının Dünya’daki ve Türkiye’deki Tarihi Değişimi ve Grafik Tasarım Ürünü Olarak İncelenmesi”, Yüksel Lisans Tezi, Yaşar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Aykent, C., (2020), “Doğu Trakya Bölgesi Halk Müziğinde Ritim Kalıplarına Dair Bir İnceleme”, Erdem, 0 (79), 41-62. doi: 10.32704/erdem.838421
• Durbilmez, B., (2013), “Halk Bilimi Araştırmalarının 100. Yılında: "Halk Bilimi" ile "Edebiyat"ın Ortak Alanları ve "Halk Edebiyatı" Üzerine Bir Değerlendirme”, Milli Folklor, 99, 101-112.
• Eroğlu, T., (2017), “Türkiye’deki Halk Oyunlarının Temel Özellikler, Tür ve Dağılım Bakımından İncelenmesi”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (42), 67-78. doi: 10.16992/ASOS.12128
• Europa CEPT Halk Oyunları, (1981), http://www.pulhane.com/KatalogSayfalari/k198106.html (Erişim Tarihi: 07.06.2021).
• Güven Bezaz, Y, (2006), Haberleşme ve Tarihçesi, Ankara: Türkiye Haber-İş Sendikası Yayınları.
• Halk Oyunları, (1969), http://www.pulhane.com/KatalogSayfalari/k196914.html (Erişim Tarihi: 07.06.2021).
• Halk Oyunları, (1975), http://www.pulhane.com/KatalogSayfalari/k197508.html (Erişim Tarihi: 07.06.2021).
• Halk Oyunları, (1981), http://www.pulhane.com/KatalogSayfalari/k198105.html (Erişim Tarihi: 07.06.2021).
• Halk Oyunlarımız, (2019), http://www.pulhane.com/KatalogSayfalari/k201903.html (Erişim Tarihi: 07.06.2021).
• Irmak, Y., (2015), “Bingöl Halk Oyunları”, Bingöl Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 55-74.
• Kalaycı, B., (2004). Halk Bilimi/Folklor Tarihsel Süreç, Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi, http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/26.php
• Karakaş, B., Dündar, M., (2018), “Amasya Yöresi Türk Halk Oyunları Ezgilerinin Keman Eğitimine Uyarlanması”, ZfWT, 10 (3), 308-324.
• Koraltan, A., (2020), “Halk Oyunlarının Karakteristik Yapısının İncelenmesi (Diyarbakır Örneği)”, Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bartın.
• Kurnaz, S., (2009), “Mardin Midyat’taki Süryanilerin Halkoyunları ve Oyun Müzikleri”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, İstanbul.
• Mete, F, (2020), “Türkçe Öğretiminde Görsel Kültür Ürünleri: Halk Oyunlarının Yeri”, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9 (2), 736-749.
• TDK Türkçe Güncel Sözlük, https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 03.12.2021).
• Uzunkaya, E., (2005), “Halay Türü Oyunların Özellikleri, Dağılımı ve Hareket Yapılarının Analizi”, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yavaş, M., (1992), “Türk Halk Oyunu Giysilerinde Özden Uzaklaşma”, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (1), 125-127.