Makro Bir Siber Kamusal Alan Olarak Twitter: Türkiye'nin "Trending Topic"leri Analizi

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 100 - 126, 26.06.2018

İsmail Burak Malkoç

Öz

Bu araştırma; literatürde bir tür kamusal alan olup
olmadığı yoğun biçimde tartışılan, bir çevrimiçi toplumsal paylaşım ağı olan
Twitter'ın kendine has siber kamusallığına dair veriler toplamayı ve bu
tartışmalara yönelik pratik sonuçlar sunmayı amaçlamıştır. Bu amaçla öncelikle
kavram tanımlanmaya çalışılarak kavramın; herkese açıklık, örgütlü politiklik,
rastgele kentsel etkileşim, uzlaşma, görünürlük gibi kavramlarla ilişkisi,
Habermas, Arendt, Fraser, Sennett gibi isimler çerçevesinde irdelenmiştir.
Ardından, kitle iletişim araçlarının ve özellikle televizyonun bir tür kamusal
alan olarak ne biçimlerde anlaşıldığına ve bugünün siber kamusal alanlarının ve
özelde Twitter'ın bu ortamlardan farklarına hem sosyolojik hem de iletişim
bilimsel yaklaşımlarla değinilmiştir. Son olarak, Twitter'ın makro kamusal
katmanı olarak kabul edilen Trending Topics tablosundan Türkiye özelinde toplanan
veriler, kavrama dair çizilen çerçeve bağlamında analiz edilerek, Twitter'ın
bir tür kamusal alan olup olmadığı tartışılmış ve bu siber kamusal alanın nasıl
bir karaktere sahip olduğu ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Twitter, Kamusal Alan, Trending Topic, Türkiye

TWITTER AS A MACRO CYBER PUBLIC SPHERE: AN ANALYSIS OF "TRENDING TOPICS" OF TURKEY

Öz

This research aims to collect data about Twitter's
distinctive cyber public sphere and present practical results for the discussions
about whether Twitter, which is an online social networking site, is a public
sphere or not. For this purpose, firstly the concept is tried to be defined and
its relationship between the concepts like publicness, organized politics,
random urban interactions, compromise and visibility is explained within the
context of the names as Habermas, Arendt, Fraser and Sennett. Then, how mass
media, especially television, has been understood as a public sphere and the
differences between mass media and the cyber public spheres of today,
particularly Twitter, are mentioned through both sociology and communication
science approaches. In conclusion, with the analysis of the data collected from
the Trending Topics table of Turkey, which is considered as the macro-public
layer of Twitter, Twitter's publicness is discussed and the character of its
cyber public sphere is described in the context of public sphere.

Anahtar Kelimeler

Social Media, Twitter, Public Sphere, Trending Topics, Turkey

Kaynakça

• Arendt, H. (2013). İnsanlık durumu. (7. Baskı). (Çev: B.S. Şener). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bauman, Z. (2017). Cemaatler güvenli olmayan bir dünyada güvenlik arayışı. (2. Baskı). (Çev: N. Soysal). İstanbul: Say Yayınları.
• Bruns, A. ve Moe, H. (2016). Twitter'da iletişimin yapısal katmanları. (Çev: E. Erbatur). K. Weller, A. Bruns, J. Burgess, M. Mahrt ve C. Puschmann (Ed.), Twitter ve toplum içinde (62 - 78). İstanbul: Kafka, Epsilon Yayıncılık.
• Castells, M. (1983). Crisis, plannig, and the quality of life: managing the new historical relationships between space and society. Enviromental and Planning. D: Society and Space, 1 (1), 3 - 21.
• Ferree, M.M., Gamson, W.A., Gerhards, J., Rucht, D. (2002). Four models of public sphere in modern democracies. Theory and Society, 31 (3), 234-289.
• Fraser, N. (2004). Kamusal alanı yeniden düşünmek: Gerçekte varolan demokrasinin eleştirisine bir katkı. M. Özbek (Ed.). Kamusal alan içinde (103 - 132). İstanbul: Hil Yayın.
• Habermas, J. (2004). Kamusal alan. M. Özbek (Ed.). Kamusal alan içinde (95 - 103). İstanbul: Hil Yayın.
• Habermas, J. (2015). Kamusallığın yapısal dönüşümü (13. Baskı). (Çev: T. Bora ve M. Sancar). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Karadağ, A. (2003). Kamusal alan modelleri: Çoğulcu perspektiften bir değerlendirme. Ankara Üniversitesi SBF dergisi, 58 (3), 172-195.
• Kejanlıoğlu, D. B. (2004). Medya çalışmalarında kamusal alan kavramı. M. Özbek (Ed.). Kamusal alan içinde (689 - 714). İstanbul: Hil Yayın.
• Kuyucu, M. (2015). Web 2.0 Haçlı Seferleri Twitter ile Ana Akım Medyanın Erişim Savaşı. S. E. Karakulakoğlu ve Ö. Uğurlu (Ed.). İletişim çalışmalarında dijital yaklaşımlar Twitter içinde (145 - 182). Ankara: Heretik Basın Yayın.
• Maigret, E. (2016). Medya ve iletişim sosyolojisi. (5. Baskı). (Çev: H. Yücel). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Marwick, A.E. (2016). Twitter'da etnografik ve kalitatif araştırmalar. (Çev: E. Erbatur). K. Weller, A. Bruns, J. Burgess, M. Mahrt ve C. Puschmann (Ed.). Twitter ve toplum içinde (171 - 186). İstanbul: Kafka, Epsilon Yayıncılık.
• Morley, D. ve Robins, K. (2011). Kimlik mekânları küresel medya, elektronik ortamlar ve kültürel sınırlar (2. Baskı). (Çev: E. Zeybekoğlu). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Özbek, M. (2004). Giriş: Kamusal alanın sınırları. M. Özbek (Ed.). Kamusal alan içinde (19 - 91). İstanbul: Hil Yayın.
• Rheingold, H. (1993). The virtual community: Homestanding on the electronic frontier. http://www.rheingold.com/vc/book/ (Erişim tarihi: 15.11.2017).
• Schmidt, J.H. (2016). Twitter ve kişisel kamuların doğuşu. (Çev: E. Erbatur). K. Weller, A. Bruns, J. Burgess, M. Mahrt ve C. Puschmann (Ed.), Twitter ve toplum içinde (47 - 61). İstanbul: Kafka, Epsilon Yayıncılık.
• Schmitt, C. (2014). Siyasal kavramı önsöz, 1932 tarihli metin ve üç değerlendirme. (3. Baskı). (Çev: E. Göztepe). İstanbul: Metis Yayınları.
• Sennett, R. (2013). Kamusal insanın çöküşü. (4. Baskı). (Çev: S. Durak ve A. Yılmaz). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sever, N. (1998). Kitle iletişim araştırmalarında iki yaklaşım: Liberal ve eleştirel kuramlar farklılıklar ve yakınlaşmalar. Kurgu Dergisi, (15), 44-53.
• Simmel, G. (2009). Bireysellik ve kültür. (Çev: T. Birkan). İstanbul: Metis Yayınları.
• Timisi, N. (2015). ÖNSÖZ. S. E. Karakulakoğlu ve Ö. Uğurlu (Ed.). İletişim çalışmalarında dijital yaklaşımlar Twitter içinde (7 - 12). Ankara: Heretik Basın Yayın.
• Topbaş, H. ve Doğan, A. (2016). Toplumsalın yeni agorası olarak sosyal medya: Eleştirel yaklaşım. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4 (1). http://dergipark.gov.tr/e-gifder/issue/25398/268022 (Erişim tarihi: 19.11.2017).
• Toprak, A., Yıldırım, A., Aygül, E., Binark, M., Börekçi, S., Çomu, T. (2014). Toplumsal paylaşım ağı Facebook "görülüyorum öyleyse varım!". (2. baskı). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Van Dijk, J. (2016). Ağ toplumu. (3. Baskı). (Çev: Ö. Sakin). İstanbul: Kafka, Epsilon Yayıncılık.
• Wirth, L. (2002). Bir yaşam biçimi olarak kentlileşme. A. Alkan ve B. Duru (Ed.). 20. yüzyıl kenti içinde (77 - 106). Ankara: İmge Yayınevi.
• Yükselbaba, Ü. İ. (2008). Kamusal alan modelleri ve bu modellerin bağlamları. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 66 (2), 227-272.