YALNIZ KADINLAR GÜÇLENİYOR MU?: İSTANBUL VE AKSARAY İL ÖRNEKLERİNDE UZUN YOL ŞOFÖRÜ EŞİ KADINLARIN GÜÇLENME PRATİKLERİ

Year 2022, Volume: 6 Issue: 2, 2 - 23, 31.12.2022

Ayşe Nur Örümcü Songül Sallan Gül

Abstract

Kadınların güçlenmesi toplumsal cinsiyet rol ve sorumluluklarını dönüştüren tarihsel koşullar ve hane içinde hem erkeğin hem de kadının konumlarıyla yakından ilgilidir. Sanayi devrimiyle birlikte ailenin geçimini sağlamak için erkek emeğinin evden uzaklaşması ve kamusal alanın erkeklere ait görülmesiyle başlayan dönüşüm kadınların yeniden üretim ve bakım sorumluluklarından tek başlarına sorumlu olması, özel alana ait görülmeleriyle birlikte ev kadınlığı kavramını ortaya çıkarmıştır. İlerleyen zamanlarda kadınlar istihdama katılsalar da bu durum kadınlar açısından eşitlikçi bir güçlenmeye yol açmamış, eviçi rol ve sorumluluklar çok fazla değişmemiş, kamusal alan erkeklere ait görülmeye devam etmiştir. Ancak uzun yol şoförlüğü gibi erkeklerin uzun süreler boyunca hane dışında kalmasını gerektiren süreçler kadın eşlerin erkeklere ait olduğu düşünülen kamusal alan sorumlulukları ve hane içindeki karar alma süreçlerinde kadınların daha aktif olmalarını sağlamaktadır. Kadınların kendi yaşamlarını kontrol etme, karar alma süreçlerine katılım, bir şeyi yapmaya gücü olduğu hakkında bilinç ve özgüven kazanma bireysel ve yakın ilişkilerde güçlenme göstergeleridir. Bu çalışmada uzun yol şoförü erkeklerin mesleklerinden dolayı bu hanelerde dönüşen rol ve sorumlulukların kadınlar bakımından bir güçlenme süreci olarak deneyimlenip deneyimlenmediği ve süreç üzerinde patriyarkinin etkileri ele alınmaktadır. Çalışmanın verisi 2019 yılında, İstanbul’da 15 ve Aksaray’da 15 olmak üzere toplam 30 uzun yol şoförü eşi kadınla derinlemesine görüşme tekniğiyle gerçekleştirilen alan araştırmasına dayanmaktadır.

Keywords

GÜÇLENME, UZUN YOL ŞOFÖRÜ, AİLE, CİNSİYET ROLLERİ

References

• Abadan Unat, N. (1977). Dış Göç Akımının Türk Kadının Özgürleşme ve Sözde Özgürleşme Sürecine Etkisi. Amme İdaresi Dergisi. Cilt 10. Sayı 1, 107-132.
• Abadan Unat, N. (1984). Uluslararası Göç Akımının Kadınların Toplumsal Rolleri Üzerindeki Etkisi. Prof. Aziz Köklü’nün Anısına Armağan. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları:535
• Abadan Unat, N., Mirdal, G. (2015). Emancipation in Exile. Perspectives on the Empowerment of Migrant Women. İstanbul Bilgi Üniversitesi Press.
• Adak, N. (2011). Toplumun Temel Yapı Taşı: Aile. Kurumlara Sosyolojik Bakış. Editör: S. Güçlü. 8Ed.), 27-62. Birey Kitabevi.
• Connell, R.W. (2016). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar. Toplum, Kişi ve Cinsel Politika. Ayrıntı Yayınları.
• Esping-Andersen, G. (2011). Tamamlanmamış Devrim. İletişimYayıncılık A.Ş. Hochschild, A. (1989). The Second Shift: Working Parents and Revolution at Home. Viking Penguin Inc.
• Kandiyoti, D. (2021). Ataerkil Pazarlık. https://feministbellek.org/ataerkil-pazarlik/ Erişim Tarihi: 21.03.2022
• Rowlands, J. (1997). Questioning Empowerment. Working with Women in Honduras. Oxfam Publication.
• Walby, S. (2014). Patriyarka Kuramı. Çeviren: Hülya Osmanağaoğlu. Dipnot Yayınları.
• Zeybekoğlu Dündar, Ö. (2012). Değişen ve Değiş(e)meyen Yönleriyle Aile: Yapısı, Türleri, İşlevleri. N. Adak. (Ed.), Değişen Toplumda Değişen Aile İçinde 39-64. Siyasal Kitabevi.