Geçiş Ekonomilerinde Bütçe Açıklarının Nedenleri: Polonya ve Kırgızistan Örneği

Year 2008, Volume: 7 Issue: 7, - , 01.06.2008

Nazım Çatalbaş , Zubeyr Yıldırım

Abstract

Berlin Duvarı’nın yıkılmasının ardından Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin dağılmasıyla başlayan yeni süreçte merkezi planlı ekonomi ile yönetilen ülkeler tercihlerini piyasa ekonomisinden yana kullanmışlardır. Bu tercih ülke ekonomileri için geçişi (dönüşümü) beraberinde getirmiş, söz konusu süreçteki ülkeler ise geçiş ekonomileri olarak ifade edilmiştir. Geçiş sürecindeki ülkeler sosyal, siyasal ve ekonomik yapı uyumsuzlukları gibi temel sebeplerin etkisiyle çeşitli makro ekonomik sorunlarla yüzleşmişlerdir. Bu çalışmada geçiş ekonomilerinde bütçe açığı sorunu ve nedenleri yönleri ele alınmıştır. Geçiş ekonomilerini temsilen Merkezi ve Doğu Avrupa (MDA) ülkelerinden Polonya ve Orta Asya ülkelerinden ise Kırgızistan seçilmiştir. Bu seçimde temel ölçüt ise, her iki ülkenin de bulundukları bölgelerde gerekli mali reformları gerçekleştirme konusunda öncü rol oynamalarıdır. Geçiş ekonomilerinde bu sorunun en temel sebepleri arasında iki farklı ekonomik sistemin içinde barındırdığı mali yapısal farklılıklar ilk sıralarda yer almaktadır. Geçiş ekonomilerinde kaynakların yetersiz oluşu, piyasa ekonomisi tecrübesinin olmaması, ekonomik ve mali (finansal) yapısal sorunlar, yeni süreçte devletin artan ve öncü rolü ile yükümlülükleri başta bütçe açığı olmak üzere çeşitli ekonomik ve mali sorunları da beraberinde getirmiştir.

Keywords

-

References

• Altay, Asuman (2001), "Piyasa Ekonomisine Geçiş Sürecinde Kamu Maliyesi Sorunları ve Çözüm Önerileri", Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, No.2, s.15–21.
• Asian Development Bank (ADB), Key Indicators 2005 & 2006.
• Ataç, Beyhan (2006), Maliye Politikası, ETAM A.Ş., Eskişehir.
• Bulut, Cihan (2002), Kamu Açıkları, DER Yayınları, İstanbul.
• Campos, Nauro & Fabrizio Coricello (2002), “Growth in Transition: What We Know, What We Don’t, and What We Should” Journal of Economic Literature,Vol. XL pp.793–836.
• Coricelli, Fabrizio (1996), “Fiscal Constraints, Reform Strategies and the Speed of Transition: The Case of Central-Eastern Europe”, Centre for Economic Policy Research, Discussion Paper, 1339.
• Dural, Betül Yüce (2007), Geçiş Ekonomileri, Beta Basım A.Ş., İstanbul.
• E.B.R.D. (2007), Transition Report 2007.
• Fischer, Stanley & Ratna Sahay (2000), “The Transition Economies After Ten Years” I.M.F. Working Paper WP/00/30.
• Havrylyshyn, Oleh & Wolf, Thomas (1999), “Determinant of Growth in Transition Countries”, Finance and Development, June 1999, pp. 12–15.
• Jeffries, Ian (1996), A Guide to the Economies in Transition, Routledge, London and New York.
• Lau, Lawrence J., Yingyi Qian and Gerard Roland (1997), Pareto-Improving Economic Reforms through Dual-Track Liberalization. Economic Letters.
• Li, Wei (1996), A Tale of Two Reforms. The Importance of Initial Market Conditions, Duke University.
• Ministry of Economy (2006), Poland 2006 Report Economy, Varsaw.
• Murphy, Kevin, Andrei Shleifer and Robert W. Vishny (1992), “The Transition to a Market Economy: Pitfalls of Partial Reform” Quarterly Journal of Economics, August 1992.
• Özen, Ahmet (2002), “Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkelerde Bütçe Açığının Gelişimi”, Maliye Dergisi, 141, Eylül.
• Pirtillä, Jukka (2001), “Fiscal Policy and Structural Reforms in Transition Economies: An Empirical Analysis”, Economics of Transition, 9:1, pp. 29–52.
• Popov, V. (2000), Shock Therapy versus Gradualism: The End of the Debate (Explaining the Magnitude of the Transformational Recession). – Comparative Economic Studies, Spring, 2000, No. 1, Vol. 42, pp. 1–57.
• Roland, Gerard (2002), “The Political Economy of Transisiton”, Journal of Economic Perspectives, 16:1, pp. 29–50.
• Sakınç, Süreyya (2005), Geçiş Ekonomileri ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde Ekonomik Reformlar, Emek Matbaacılık, Manisa.
• Staehr, Karsten (2005), “ Reforms and Economic Growth in Transition Economies: Complementarity, Sequencing and Speed”, The European Journal of Comparative Economics, Vol.2, Nr. 2, pp.177–202.
• T.C. Varşova Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği (2007), Polonya’nın Genel Ekonomik Durumu ve Türkiye İle Ekonomik –Ticari İlişkileri.
• T.C. Varşova Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği (2005), 2004 Yılında Polonya Ekonomisinde Meydana Gelen Gelişmeler ve Türkiye İle İlişkiler.
• T.İ.K.A. (2005), Kırgız Cumhuriyeti, Ankara, Temmuz.
• Borsavizyon (2006), Ocak-Şubat 2006, S.79.
• Ecfin Country Focus (2007), Vol. 4, Issue 4, 09.03.2007.s
• <http://www.ekocerceve.com/img/haberler/Polonyaekonomisi.doc>, 17.09.2007.
• <http://countrystudies.us/kyrgyzstan/18.htm>, 14.09.2007.
• <http://www.polonya.org.tr/weh/tr-02-ekonomi.html>, 15.09.2007.
• <http://musavirlikler.gov.tr/upload/PL/rapor2003.doc>, 20.09.2007.
• <http://www.kobifinans.com.tr/tr/dis_pazar/042101/6491>, 15.09.2007.
• <http://www.stat.kg/Eng/Database/Index.html>, 15.09.2007.