Abstract
Bu çalışmada reel döviz kurlarında ortaya çıkan gelişmelerin istihdam üzerinde yarattığı etkiler Türkiye imalat sanayi örneğinde analiz edilmeye çalışılmıştır. Türkiye’de farklı amaçlarla ulusal paranın yabancı paralar karşısında aşırı değerli tutulması ekonomide önemli etkilere yol açmıştır. 2001 yılında esnek kur sistemine geçilmesiyle reel döviz kurlarının yükselmesi (ulusal paranın yabancı paralar karşısında aşırı değerlenmesi) daha belirgin bir hale gelmiş ve bu durum üretim ve dış ticaret sektöründe yapısal dönüşümlere yol açmıştır. Üretimin ve ihracatın ithalata bağımlılık oranları artarken, üretim artışlarının görece teknoloji yoğun ve ithalata bağımlılık oranlarının yüksek olduğu sektörlerde gerçekleştiği tespit edilmiştir. Aynı şekilde imalat sanayinde çalışan başına sermaye miktarı artmış ve dolayısıyla emek-sermaye oranı sermaye lehine bozulmuştur. İmalat sanayinde faaliyet gösteren firmaların finansman ihtiyacını ağırlıklı olarak döviz cinsinden borçlanarak karşıladığı ve bu durumun ithal girdi bağımlılığını arttırdığı belirlenmiştir. Yüksek reel döviz kurlarının zemin hazırladığı söz konusu gelişmeler imalat sanayinde üretim miktarı ile istihdam arasındaki ilişkiyi zayıflatmıştır.
Keywords
References
- Acar, O. (Tarih Belirtilmemiş), Türkiye Ekonomisindeki Yapısal Dönüşümün Dinamikleri, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı, <http://www.mfa.gov.tr/data/Kutuphane/yayinlar/EkonomikSorunlarDergisi/sayi31>, 10.12. 2010.
- Bekle, A. ve R. Setzer (2003), Costs of Exchange Rate Volatility for Labour Markets: Empirical Evidence from the CEE Economies, <http://www.esr.ie/Vol343_3Belke.pdf>, 05.11.2010.
- Campa, J. ve L.S. Goldberg (1997), “The Evolving External Orientation of Manufacturing: A Profile of Four Countries”, FRBNY Economic Policy Review, <http://www.newyorkfed.org/research/epr/97v03n2/9707camp.pdf>, 05.12.2010.
- Campa, J. ve L.S. Goldberg (1999), Employment Versus Wage Adjustment and the U.S. Dolar, <http://www.stern.nyu.edu/eco/wkpapers/workingpapers99/99-07Campa.pdf>, 05.11.2010.
- Doğruel, S.ve F. Doğruel (2008), Türkiye Sanayiine Sektörel Bakış, İstanbul, TUSİAD, Yayın No: TUSİAD-T/2008–05/466.
- Ersungur, Ş.M. ve A. Kızıltan (2007), Türkiye Ekonomisinde İthalata Bağımlılığın Girdi-Çıktı Yöntemiyle Analizi, <http://www.ekonometridernegi.org/bildiriler/o26s2.pdf>, 10.12. 2010.
- Ersungur, Ş.M. ve D. Ekinci, A. Takım (tarih belirtilmemiş), Türkiye Ekonomisinde İthalata Bağımlılıktaki Değişme: Girdi- Çıktı Yaklaşımıyla Bir Uygulama, <http://iletisim.atauni.edu.tr/eisemp/html/tammetinler/207.pdf>, 04.01.2011.
- Eşiyok, A.B. (2007), “Türkiye Ekonomisinin Rekabet Gücündeki Gelişmelere ve Faktör Kullanım Yoğunluklarına Göre Dış Ticaretinin Yapısı”, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, Cilt 44, Sayı 514, 15–36.
- Frenkel, R. (2004), Real Exchange Rate and Employment in Argentina, Brazil, Chile and Mexico, <http://www.g24.org/fren0904.pdf>, 10.11.2010.
- Galindo, A. ve A. Izquierdo ve J.M. Montero (2006), Real Exchange Rate, Dollarization and Industrial Employment in Latin America, <http://www.iadb.org/res/publications/pubfiles/pubWP-575.pdf>, 10.11.2010.
- Hazine Müsteşarlığı, Aylık Ekonomik Göstergeler, <ww.hazine.gov.tr>, 15.01.2011.
- Hua, P. (2005), Real Exchange Rate and Manufacturing Employment in China, <http://www.cerdi.org/uploads/ed/2005/2005.28.pdf>, 04.11.2010.
- Kazgan, G. (2006), Tanzimat’tan 21. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Kotan, Z. (2002), Uluslar arası Rekabet Göstergeleri Türkiye Örneği, TCMB Araştırma Genel Müdürlüğü, <www.tcmb.gov.tr>, 05.10.2010.
- Ngandu, S. (2008), Exchange Rates and Employment, <http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1813-6982.2008.00188.x/pdf>, 04.11.2010.
- Saygılı, Ş. ve C. Cihan (2008), Türkiye Ekonomisinin Büyüme Dinamikleri 1987-2007 Döneminde Büyümenin Kaynakları, Temel Sorunlar ve Potansiyel Büyüme Oranı, TÜSİAD Yayın No TÜSİAD-T/2008/06/462.
- Saygılı , Ş. ve C. Cihan, C. Yalçın, İ. Hamsici (2010), “Türkiye İmalat Sanayinin İthalat Yapısı”, TCMB Çalışma Tebliği, No: 10/02.
- Soto, R. (2008), Unemployment and Real Exchane Rate Dynamics in Latin American Economies, <http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1323800>, 04.11.2010.
- Yükseler, Z. ve E. Türkan (2008), Türkiye’nin Dış Ticaret ve Üretim Yapısında Dönüşüm Küresel Yönelimler ve Yansımalar, Küresel Ekonomiye Entegrasyon Sürecinde Büyüme Dizisi No: 1, Yayın No: TUSİAD- T/2008–02/453.
- TCMB Sektör Bilançoları, <http://www.tcmb.gov.tr>, 20.11.2010.
- TÜİK, Dış Ticaret İstatistikleri, <http://www.tuik.gov.tr>, 09.03.2011.
- TÜİK, Ekonomik Faaliyetlere Göre İstihdam, <http://www.tuik.gov.tr>, 10.11.2010.
- Uysal, Y. (2007), Güncel İktisadi Gelişmeler Üzerine Düşünceler, İzmir, İlkem Ofset.
Abstract
Bu çalışmada reel döviz kurlarında ortaya çıkan gelişmelerin istihdam üzerinde yarattığı etkiler Türkiye imalat sanayi örneğinde analiz edilmeye çalışılmıştır. Türkiye’de farklı amaçlarla ulusal paranın yabancı paralar karşısında aşırı değerli tutulması ekonomide önemli etkilere yol açmıştır. 2001 yılında esnek kur sistemine geçilmesiyle reel döviz kurlarının yükselmesi (ulusal paranın yabancı paralar karşısında aşırı değerlenmesi) daha belirgin bir hale gelmiş ve bu durum üretim ve dış ticaret sektöründe yapısal dönüşümlere yol açmıştır. Üretimin ve ihracatın ithalata bağımlılık oranları artarken, üretim artışlarının görece teknoloji yoğun ve ithalata bağımlılık oranlarının yüksek olduğu sektörlerde gerçekleştiği tespit edilmiştir. Aynı şekilde imalat sanayinde çalışan başına sermaye miktarı artmış ve dolayısıyla emek-sermaye oranı sermaye lehine bozulmuştur. İmalat sanayinde faaliyet gösteren firmaların finansman ihtiyacını ağırlıklı olarak döviz cinsinden borçlanarak karşıladığı ve bu durumun ithal girdi bağımlılığını arttırdığı belirlenmiştir. Yüksek reel döviz kurlarının zemin hazırladığı söz konusu gelişmeler imalat sanayinde üretim miktarı ile istihdam arasındaki ilişkiyi zayıflatmıştır.
Keywords
References
- Acar, O. (Tarih Belirtilmemiş), Türkiye Ekonomisindeki Yapısal Dönüşümün Dinamikleri, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı, <http://www.mfa.gov.tr/data/Kutuphane/yayinlar/EkonomikSorunlarDergisi/sayi31>, 10.12. 2010.
- Bekle, A. ve R. Setzer (2003), Costs of Exchange Rate Volatility for Labour Markets: Empirical Evidence from the CEE Economies, <http://www.esr.ie/Vol343_3Belke.pdf>, 05.11.2010.
- Campa, J. ve L.S. Goldberg (1997), “The Evolving External Orientation of Manufacturing: A Profile of Four Countries”, FRBNY Economic Policy Review, <http://www.newyorkfed.org/research/epr/97v03n2/9707camp.pdf>, 05.12.2010.
- Campa, J. ve L.S. Goldberg (1999), Employment Versus Wage Adjustment and the U.S. Dolar, <http://www.stern.nyu.edu/eco/wkpapers/workingpapers99/99-07Campa.pdf>, 05.11.2010.
- Doğruel, S.ve F. Doğruel (2008), Türkiye Sanayiine Sektörel Bakış, İstanbul, TUSİAD, Yayın No: TUSİAD-T/2008–05/466.
- Ersungur, Ş.M. ve A. Kızıltan (2007), Türkiye Ekonomisinde İthalata Bağımlılığın Girdi-Çıktı Yöntemiyle Analizi, <http://www.ekonometridernegi.org/bildiriler/o26s2.pdf>, 10.12. 2010.
- Ersungur, Ş.M. ve D. Ekinci, A. Takım (tarih belirtilmemiş), Türkiye Ekonomisinde İthalata Bağımlılıktaki Değişme: Girdi- Çıktı Yaklaşımıyla Bir Uygulama, <http://iletisim.atauni.edu.tr/eisemp/html/tammetinler/207.pdf>, 04.01.2011.
- Eşiyok, A.B. (2007), “Türkiye Ekonomisinin Rekabet Gücündeki Gelişmelere ve Faktör Kullanım Yoğunluklarına Göre Dış Ticaretinin Yapısı”, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, Cilt 44, Sayı 514, 15–36.
- Frenkel, R. (2004), Real Exchange Rate and Employment in Argentina, Brazil, Chile and Mexico, <http://www.g24.org/fren0904.pdf>, 10.11.2010.
- Galindo, A. ve A. Izquierdo ve J.M. Montero (2006), Real Exchange Rate, Dollarization and Industrial Employment in Latin America, <http://www.iadb.org/res/publications/pubfiles/pubWP-575.pdf>, 10.11.2010.
- Hazine Müsteşarlığı, Aylık Ekonomik Göstergeler, <ww.hazine.gov.tr>, 15.01.2011.
- Hua, P. (2005), Real Exchange Rate and Manufacturing Employment in China, <http://www.cerdi.org/uploads/ed/2005/2005.28.pdf>, 04.11.2010.
- Kazgan, G. (2006), Tanzimat’tan 21. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Kotan, Z. (2002), Uluslar arası Rekabet Göstergeleri Türkiye Örneği, TCMB Araştırma Genel Müdürlüğü, <www.tcmb.gov.tr>, 05.10.2010.
- Ngandu, S. (2008), Exchange Rates and Employment, <http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1813-6982.2008.00188.x/pdf>, 04.11.2010.
- Saygılı, Ş. ve C. Cihan (2008), Türkiye Ekonomisinin Büyüme Dinamikleri 1987-2007 Döneminde Büyümenin Kaynakları, Temel Sorunlar ve Potansiyel Büyüme Oranı, TÜSİAD Yayın No TÜSİAD-T/2008/06/462.
- Saygılı , Ş. ve C. Cihan, C. Yalçın, İ. Hamsici (2010), “Türkiye İmalat Sanayinin İthalat Yapısı”, TCMB Çalışma Tebliği, No: 10/02.
- Soto, R. (2008), Unemployment and Real Exchane Rate Dynamics in Latin American Economies, <http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1323800>, 04.11.2010.
- Yükseler, Z. ve E. Türkan (2008), Türkiye’nin Dış Ticaret ve Üretim Yapısında Dönüşüm Küresel Yönelimler ve Yansımalar, Küresel Ekonomiye Entegrasyon Sürecinde Büyüme Dizisi No: 1, Yayın No: TUSİAD- T/2008–02/453.
- TCMB Sektör Bilançoları, <http://www.tcmb.gov.tr>, 20.11.2010.
- TÜİK, Dış Ticaret İstatistikleri, <http://www.tuik.gov.tr>, 09.03.2011.
- TÜİK, Ekonomik Faaliyetlere Göre İstihdam, <http://www.tuik.gov.tr>, 10.11.2010.
- Uysal, Y. (2007), Güncel İktisadi Gelişmeler Üzerine Düşünceler, İzmir, İlkem Ofset.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | December 1, 2011 |
| Submission Date | December 12, 2014 |
| Published in Issue | Year 2011 Volume: 16 Issue: 16 |
