Bilinçli Tüketim Kavramının Boyutları: Bilinçli Tüketim Davranışının Yeniden Tanımlanması

Year 2016, Volume: 24 Issue: 30, 187 - 206, 08.11.2016

Esna Betül Buğday , Müberra Babaoğul

https://doi.org/10.17233/se.2016.10.012

Cited By: 10

Abstract

Bireylerin tüketim davranışlarının hayatın her yönünü etkilememesi mümkün değildir. Tüketim için tüketmek anlayışının benimsendiği ve bireyci ideolojinin ön plana çıktığı tüketim toplumunda, bireylerin sorumsuzca ve düşünmeden tüketmesi insanları çevresel, toplumsal ve etik açıdan birçok risk ile karşı karşıya getirmektedir. Hem tüketici olarak bireylerin, ihtiyaçlarını karşılayarak yaşam düzeylerini yükseltebilmek hem de toplumun kalkınması için bilinçli ve sorumlu eğitilmiş tüketicilere ve bilinç, sorumluluk ve etik temelli yeni bir tüketim anlayışının oluşmasına gerek vardır. Bu çalışma kapsamında sosyal sorumlu, çevre bilinçli, etik, sade tüketim ve rasyonel tüketim olmak üzere beş boyuttan oluşan ve toplum refahı için bir rehber olması düşünülen çok kapsamlı bir bilinçli tüketim davranışının sınırları çizilmeye çalışılmıştır.

References

• Ajzen, I. & M. Fishbein (1975), Belief, Attitude, Intention and Behavior: An Introduction to Theory and Research, <http://people.umass.edu/aizen/f&a1975.html>, 21.01.2015.
• Ajzen, I. (1991), “The Theory of Planned Behaviour”, Organisational Behaviour and Human Decision Processes, 50(2), 179-211.
• Alexander, S. (2011), “The Voluntary Simplicity Movement: Reimagining the Good Life Beyong Consumer Culture”, International Journal of Environmental, Cultural, Economic, and Social Sustainability, 7(3), 133-150.
• Allison, G.M. (2009), “Pursuing Status Through Ethical Consumption?”, in: D. Tojib (Ed.) Sustainable Management and Marketing, ANZMAC Conference, Monash University, Melbourne.
• Barnett, C. & P. Cafaro & T. Newholm (2005), “Philosophy and Ethical Consumption”, in: R. Harrison & T. Newholm & D. Shaw (Eds.), The Ethical Consumer, 11-24; London: Sage Publication.
• Bauman, Z. (1999), Çalışma, Tüketicilik ve Yeni Yoksullar, (Çev. Ümit Öktem), İstanbul: Sarmal Yayınları.
• Bauman, Z. (2006), Küreselleşme, 2. Basım, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Beck, U. (1992), Risk Society: Towards a New Modernity, London: Sage Publications.
• Beck, U. (1999), World Risk Society, Cambridge: Polity Press.
• Beck, U. (2005), Power in the Global Age: A New Global Political Economy, Trans. Katherine Cross, Cambridge: Polity Press.
• Bodian, S. (1997), “Arne Naess ile Bir Söyleşi: Sade Yaşama Ulaşan Doyurucu Yollar veya Sade Fakat Doyurucu Yaşam”, Ağaçkakan Alternatif Ekolojist Seçki, (Çev. G. Tamkoç), 32.
• Carrigan, M. & A. Attala (2001), “The Myth of the Ethical Consumer Do Ethics Matter in Purchase Behavior?”, Journal of Consumer Marketing, 18(7), 560-577.
• Chan, A. & S. Wong & P. Leung (1998), “Ethical Beliefs of Chinese Consumers in Hong Kong”, Journal of Business Ethics, 17, 1163-1170.
• Chatzidakis, A. & S. Hibbert & D. Mittutis & A. Smith (2004), “Virtue in Consumption?”, Journal of Marketing Management, 20, 527-544.
• Coşgun, M. (2012), “Popüler Kültür ve Tüketim Toplumu”, Batman University Journal of Life Sciences, 1(1), 837-849.
• Ekin, V. (2010), “Tüketim Toplumu, Hedonizm ve Araç Olarak Yazılı Basın”, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İletişim Bilimleri Anabilim Dalı, Genel Gazetecilik Bilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul.
• Elgin, D. (1993), Voluntary Simplicity: Toward a Way of Life That Is Outwardly Simple, Inwardly Rich, New York.
• Follows, S.B. & D. Jobber (2000), “Environmentally Responsible Purchase Behavior: A Test of a Consumer”, European Journal of Marketing, 34 (5/6), 723-746.
• Fosse-Gomez, M.H. & N. Ozcarlar-Toulouse (2008), “Towards an Understanding of Consumption Objectors”, European Advances in Consumer Research, 8, 493-497.
• Fromm, E. (2002), Yeni Bir İnsan Yeni Bir Toplum, (Çev. Necla Arat), İstanbul: Say Yayınları.
• Gerritsma, H. (2014), “Ethical Consumption of Food What Virtues Are Needed for The Individual Consumer That Seeks for Ethical Consumption?”, Utrecht University, Graduate School of Humanities, Master of Applied Ethics Thesis, Utrecht, Holland.
• Giddens, A. (1998), Beyond Left and Right, Cambridge: Polity Press.
• Gregg, R. (1936), “Voluntary Simplicity”, Visha-Bharati Quarterly, reprinted in Manas in 1974.
• Hall, S.M. (2015), “Everyday Ethics of Consumption in the Austere City”, Geography Compass, 9(3), 140-151.
• Hursthouse, R. (1999), On Virtue Ethics, Oxford: Oxford University Press.
• Iwata, O. (1997), “Attitudinal and Behavional Correlates Of Voluntary Simplicity Lifestyles”, Social Behavior and Personality, 25(3), 223-240.
• İnsel, A. (1997), “Geçmişten Geleceğe”, Birikim Dergisi, Şubat Sayısı, İstanbul: Birikim Yayınları.
• Kahvecioğlu, Y. (2004), “Tüketim Toplumu, Çevresel Risk ve Türkiye”, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Bursa.
• Karaca, Ş. (2013), “Tüketicilerin Yeşil Ürünlere İlişkin Tutumlarının İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Ege Akademik Bakış, 13(1), 99-111.
• Kart, B. (2006), “Erdem Etiği Normatif midir?”, FLSF Dergisi, 2, 101-108
• Langeland, L. (1998), “On Communicating the Complexity of a Green Message”, Greener Management International, 25, 81-91.
• MacIntyre, A. (2007), After Virtue: A Study in Moral Theraphy, Indiana: University of Notre Dame Press.
• Marcuse, H. (1986), Tek Boyutlu İnsan, (Çev. A. Yardımlı), İstanbul: İdea Yay.
• McCarty, J.A. & L.J. Shurm (2001), “The Influence of Individualism, Collectivism and Locus of Control on Environmental Beliefs and Behaviour”, Journal of Public Policy & Marketing, 20(1), 93-104.
• Naess, A. (1973), “The Shallow and the Deep, Long-Range Ecology Movement: A Summary”, Inquiry An Interdisciplinary Journal of Philosophy and the Social Sciences, 16, 95-100.
• Naess, A. (1986), “The Deep Ecology Movement: Some Philosophical Aspects”, Philosophical Inquiry, 8, 10-31.
• Naess, A. (1994), Derin Ekolojinin Temelleri, Derin Ekoloji, Derleyen: Günseli Tamkoç, İzmir: Ege Yayınları
• Nickell, P. & A.S. Rice & S. Tucker (1976), Management in Family Living, New York: John Wiley and Sons Publication.
• Nunko, R. & H. Ramkissoon (2010), “Gendered Theory of Planned Behaviour and Residents’ Support for Tourism”, Current Issues on Tourism, 13(6).
• Odabaşı, Y. (1999), Tüketim Kültürü, İstanbul: Sistem Yayınları.
• Odabaşı, Y. (2004), Postmodern Pazarlama Tüketim ve Tüketici, İstanbul: MediaCat.
• Özer, M.A. (2001), “Ekolojik Harekette Yol Ayrımı: Yeşiller ve Derin Ekoloji”, Yerel Yönetim ve Denetim Dergisi, 6(9).
• Porrit, J. (1994), “Yeşil Ruh Yaşayacak”, Derin Ekoloji içinde, (Der. G. Tamkoç) İzmir: Ege Yayıncılık.
• Rey, P.J. & G. Ritzer (2012), “The Sociology of Consumption”, in: G. Ritzer (eds.), The Wiley - Blackwell Companion to Sociology, Blackwell Publishing, 444-468.
• Roberts, J.A. (1995), “Profiling Levels of Socially Responsible Consumer Behavior: A Cluster Analytic Approach and Its Implications for Marketing”, Journal of Marketing Theory and Practice, 3(4), 97-117.
• Session, G. & A. Naess (1984), The Basic Principles of Deep Ecology, <https://www.uwosh.edu/facstaff/barnhill/ES-/pp%20outline%20Deep%20Ecology.pdf>, Ocak 2015.
• Shama, A. (1985), “The Voluntary Simplicity Consumer”, The Journal of Consumer Marketing, 2, 57-63.
• Shanka, T. & G. Gopalan (2005), Socially Responsible Consumer Behavior-Higher Education Student’s Perceptions, ANZMAC 2005 Conference: Corporate Responsibility, 102-107.
• Shaw, D. & T. Newholm (2003), “Consumption Simplicity among Ethical Consumers”, in: Serge P. Shohov (Ed.), Advances in Psychology, 20, 175-192.
• Soydemir, S. (2011), “Modernizmin Karanlık Yüzü: Risk Toplumu”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 3(2), 169-178.
• Şan, M.K. & İ. Hira (2007), “Frankfurt Okulu ve Kültür Endüstrisi Eleştirisi”, Sosyoloji yazıları I, (Sakarya Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Ortak Çalışması) İstanbul: Kızılelma Yayınları, 324- 340.
• Şentürk, Ü. (2008), “Modern Kontrol: Tüketim”, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 221-239.
• Tallontire, A. & E. Rentsendorj & M. Blowfield (2001), Ethical Consumers and Ethical Trade: A Review of Current Literature. Policy Series 12. Chatham UK: National Resources Institute.
• Tamkoç, G. (1994), “Derin Ekolojinin Genel Çizgileri”, Birikim Dergisi, 57-58: 87-91.
• Tolan, B. (1991), Toplum Bilimlerine Giriş, 3. Baskı, Ankara: Adım Yayınları.
• Touraine, A. (2000), Modernliğin Eleştirisi, (Çev. H. Tufan), İstanbul: YKY Yayınları.
• Ünay, S. (2010), “Neoliberal Küreselleşme ve Evrensel Tüketim Toplumunun Yükselişi”, Tüketim ve Değerler. Ed. Recep Şentürk, İstanbul Ticaret Odası, İstanbul, 73-83.
• Velasques, M.G. (1998), Business Ethics: Concepts and Cases, New Jersey-ABD: Prentice Hall Inc.
• Vitell, S.J. & J.R. Lumpkin & M.Y.A. Rawwas (1991), “Consumer Ethics: An Investigaton of Ethical Beliefs of Elderly Consumers”, Journal of Business Ethics, 10, 365-375.
• Weber, M. (1999), Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu (Çev. Z. Gürata), Ankara: Ayraç
• Webster, Jr. & E. Frederich (1975), “Determining the Characteristics of the Socially Conscious Consumer”, The Journal of Consumer Research, 2(3), 188-196.
• Yardımcı, S. (2006), “İnsan-Doğa İlişkisi Ekseninde Derin Ekoloji ve Toplumsal Ekoloji”, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Zureik, E. & A. Mowshowitz (2005), “Consumer Power in the Digital Economy”, Communications of the ACM, October, 48(10), 46-51.