Philosophical Foundations of Literary Theories

Year 2018, Volume: 3 Issue: 2, 305 - 310, 30.12.2018

Emrah Peksoy

Abstract

Edebiyat Teorilerinin Felsefi Temelleri

Abstract

Klagenfurt Üniversitesi Karşılaştırmalı Edebiyat bölümünde
Emeritus Profesör olan Peter V. Zima’nın 1991 yılında yazdığı Literarische
Ästhetik. Methoden und Modelle der Literaturwissenschaft adlı kitabı,
Mustafa Özsarı’nın yaptığı çeviriyle ve Hece Yayınları
tarafından 2015 yılında Modern Edebiyat Teorilerinin
Felsefesi başlığı altında yeniden okurla buluşturulmuştur. Günümüz edebî
eleştiri uğraşının olmazsa olmaz gereçlerinden olan edebiyat teorilerinin
estetik ve felsefi kökenlerinin bir nevi haritasını çıkarma amacıyla yola çıkan
Zima, en önemli edebî estetik ve eleştirel okuma yöntemlerini üç ana başlık
altında tartışmaya açmıştır. Estetik teorilerinin kurucu babalarını gün yüzüne
çıkarmayı amaçlayan kitap, bu yönüyle sanat eserine estetik felsefi bir
yaklaşım getirmeyen günümüzün popüler okuma yöntemlerini göz ardı etmektedir.
Örneğin, “kültürel çalışmalar”, “yeni tarihselcilik”, “feminist eleştiri”, “postkolonyalizm”
gibi estetik felsefeyle doğrudan ilişkisi olmayan ve edebî eseri kültürel,
sosyolojik, tarihsel ya da iktisadi disiplinler çerçevesinden inceleyen
yöntemler bu kitabın ilgisi dışındadır. İçinden çıktıkları felsefi ve estetik
bakış açılarının iyi bilinmesinin edebiyat teorilerini daha anlaşılır kılacağı
tezini öne süren kitap, bu alandaki önemli bir boşluğu dolduruyor. Bu bağlamda
kitap, eleştiri ve yorumla uğraşan herkesin ihtiyaç duyacağı olmazsa olmaz bir
rol üstleniyor.

Keywords

Edebiyat teorisi, eleştiri felsefesi

References

• Zima, Peter V. (2015). Modern Edebiyat Teorilerinin Felsefesi. Çev. Mustafa Özsarı. Ankara: Hece Yayınları