Şiir Dilinde Yineleme

Year 2023, Volume: 8 Issue: 3, 684 - 701, 30.12.2023

Kaan Tanyeri

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1362343

Abstract

Bu çalışmada yinelemelerin, estetik değeri yüksek olan şiir dilindeki biçimsel konumu ve işlevi incelenmiştir. Şiir dili, genel olarak, estetiği önceler. Bu yönüyle şiir dili, şairlerin üretim özgürlüğünü sınırlandırarak disiplin altına alır. Şairler, şiirin kısa hacmi içinde bu sınırlılıklara dikkat ederek sözcükleri titizlikle seçerler. Buna karşın şairin yaratıcılığını ve yeteneğini sergileme alanı olması beklenen şiirlerde ses, sözcük, söz grubu, dize ya da dizelerin yinelendiği görülür. İlk bakışta çelişki ve estetiğe aykırı gibi değerlendirilecek bu durum rastlantısal değil, nedenseldir. Şairler, şiirin sınırlandırılmış alanında yinelemeleri çeşitli işlevlerle donatırlar. Buna göre yinelemeler metnin bağdaşıklığını oluşturur, biçimsel otomatizm yaratır ancak yaratılan bu otomatizm aynı şekilde yinelemelerin kesilmesiyle yıkılır ve böylece okurun sanatsal algılama yetisi yükseltilir. Öte yandan yinelemeler, gestalt psikoloji açısından şekil-zemin ilişkisi kurarak alımlama sürecini destekler. Son olarak dizenin şiirdeki konumunu sağlamlaştırır. Bu kapsamda yinelemeyi temelde iki bölümde ele aldık. Birinci bölümde yinelemenin ne olduğunu tartıştık ve yineleme türleri sınıflandırması önermekle beraber yinelemeleyi günümüz Türk şiirinden örneklerle açıkladık. Son bölümde ise yinelemenin tespit edebildiğimiz işlevlerini ortaya koyduk.

Keywords

şiir, şiir dili, yineleme, yineleme türleri, yinelemenin işlevleri

Thanks

Sayın hocam, makalemi değerlendirmelerinize sunuyorum. Emekleriniz için teşekkür eder, çalışmalarınızda kolaylıklar dilerim.

REPETITION IN POETIC LANGUAGE

Abstract

In this study, the formal position and function of repetitions in the poetic language, which has high aesthetic value, are examined. The poetic language generally prioritizes aesthetics. In this respect, the poetic language disciplines poets by limiting their freedoms of production. Poets choose words meticulously, paying attention to these limitations within the short volume of the poem. However, in poems that are expected to be an area to display the poet's creativity and talent, it is seen that sounds, words, groups of words, lines or verses are repeated. This situation, which at first glance may seem paradox and contrary to aesthetics, is not coincidental, but causal. Poets equip repetitions with various functions in the limited field of poetry. Accordingly, repetitions create the cohesion of the text and create formal automatism, but this automatism is destroyed by cutting off the repetitions, thus increasing the reader's artistic perception ability. From the other perspective, repetitions support the reception process by establishing a figure-ground relationship in terms of cognitive psychology. Finally, it consolidations the position of the line in the poem. In this context, we basically discussed repetition in two parts. In the first chapter, we discussed what repetition is and suggested a classification of repetition types and explained repetition with examples from today's Turkish poetry. In the last section, we revealed the functions of repetition that we could detect.

Keywords

poetry, poetic language, repetition, the type of repetition, the functions of repetition

References

• Abrams, M., & Harpham, G. (2012). A Glossary of Literary Terms. Wadsworth: Michael Rosenberg.
• Aksan, D. (2004). Türkçenin Sözvarlığı. Ankara: Engin.
• Aksan, D. (2013). Şiir Dili ve Türk Şiir Dili. İstanbul: Bilgi.
• Aşkın Balcı, H. (2018). Metindilbilimin ABC'si. İstanbul: Say.
• Baldick, C. (2001). The Concise Oxford Dictionary of Literary Terms. Oxford: Oxford University.
• Budak, S. (2021). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat.
• Cemal, S. (2014). Türkçe Bilenin İşi Rast Gider. İstanbul: Yapı Kredi.
• Childs, P., & Fowler, R. (2006). Literary Terms. London and New York: Roudledge.
• Cuddon, J. A. (1999). Dictionary of Literary Terms & Literary Theory. London: Penguin Books.
• Dupriez, B. (1991). A Dictionary of Literary Devices. (A. W. Halsall, Çev.) University of Toronto.
• Er, A. (2023). Güz Kırpıyor Güneş. İzmir: Şyk Kitap.
• Ergülen, H. (2021). 40 şiir ve bir. İstanbul: Kırmızı Kedi.
• Ergülen, H. (2022). üzgün kediler gazeli. İstanbul: Kırmızı Kedi.
• Ferhad, H. (2022). Kılıç İpekte Sınanır. İstanbul: Yapı Kredi.
• Fikret, T. (2012). Rübâb-ı Şikeste. İstanbul: Çağrı.