Muğla Türkülerinde Kadına Yönelik Şiddet ve Şiddet Türleri

Year 2024, Volume: 9 Issue: 3, 1364 - 1382, 31.12.2024

Filiz Erdir , Zerrin Eren

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1552054

Abstract

Toplum ve kültürün, bireyin şiddeti öğrenmesi ve içselleştirmesindeki rolü yadsınamaz. Masal, fıkra, atasözü, deyim, türkü gibi sözlü kültür ögelerinde yer alan kadına yönelik şiddet temaları ya da kadına yönelik şiddeti onaylayan ve destekleyen anlatımlar, erkeğin kadın üzerinde kurduğu tahakkümün devamlılığını sağlayabilir. Halk edebiyatı ürünlerinden olan türkülerde yer alan kadına yönelik şiddetin dilden dile dünden bugüne aktarılması ve sıklıkla tekrarlanması bu olgunun kanıksanmasına, olağanlaşmasına ve devamlılığının sağlanmasına neden olabilir. Bu nedenle, bu çalışmanın amacı, Muğla yöresi türküleri arasında kadına yönelik şiddet içeren türkülerin olup olmadığını tespit etmek, eğer şiddet içeren türküler varsa, bu yapıtlarda ne tür şiddetin dillendirildiğini orta koymaktır.
Bu amaçla Muğla yöresi türküleri nitel içerik analizi yöntemiyle incelenmiş; incelenen türkülerde kadına yönelik şiddet olduğu belirlenmiştir. Bu türkülerdeki kadına yönelik şiddet, türleri açısından irdelendiğinde, sözel, fiziksel, duygusal, cinsel, sembolik şiddet bulgularına ulaşılmıştır. Bu türlerin yanı sıra, Muğla türkülerinde kadına yönelik şiddetin en uç noktası olan kadın cinayetlerinin de betimlendiği tespit edilmiştir. Bu tespitler, türkülerde yer alan kadına yönelik şiddetle ilgili betimlemeler ve ifadeler konusunda farkındalık oluşturulmasına, kadına yönelik şiddeti içeren kültürel ögelerin tekrar gözden geçirilmesini sağlayarak kadına yönelik şiddetin önlenmesine katkı sunabilir.

Keywords

türkü, Muğla türküleri, şiddet, kadına yönelik şiddet, kadın cinayetleri

Violence Against Women and Types of Violence in Muğla Folk Songs

Abstract

The role of society and culture in an individual’s learning and internalizing violence cannot be disregarded. Violence themes or expressions approving and supporting violence against women in oral literary products such as tales, jokes, proverbs, idioms, and folk songs may ensure the continuity of the domination of men over women. The oral transmission of such songs from the past to the present by word of mouth and frequent repetition of violence against women in their lyrics may cause violence against women to be taken for granted, normalized, and sustained. Therefore, the aim of this study is to determine whether there are Muğla folk songs containing violence against women in their lyrics; if there are folk songs containing violence against women, to display what types of violence are uttered in such folk songs.
This paper used qualitative content analysis to study Muğla folk songs, and in the Muğla folk songs under scrutiny, violence against women was determined. When the types of violence against women were examined, verbal, physical, emotional, sexual and symbolic violence against women in Muğla folk songs were found out, as well as femicide. The findings are significant as they may contribute to raising awareness about the descriptions and expressions of violence against women in folk songs and may form the basis for reconsideration of the cultural products containing violence against women to prevent violence against women.

Keywords

folk songs, Muğla folk songs, violence, violence against women

References

• Adams, Carol James (2020). Etin Cinsel Politikası. G. Tezcan ve M. E. Boyacıoğlu (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Anar, S. (1991). “Türkiye’de Kan Davası”. İhsan Seza (Ed.). Türk Aile Ansiklopedisi. Ankara: Aile Araştırma Kurumu Yayınları. s. 656-658.
• Aydemir, Elvan (2011). Evlilik mi Evcilik mi? Erken ve Zorla Evlilikler: Çocuk Gelinler. Ankara: USAK Yayınları.
• Ayman, Zelal ve Nevin Şenol (2012). Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetin Önlenmesi Projesi. ECORYS. https://vatandas.jandarma.gov.tr/KYSOP/uzaktan_egitim/Documents/2%20KYAIS.pdf (erişim: 15.02.2024)
• Baudrillard, Jean (2015). Tüketim Toplumu. H. Deliceçaylı ve F. Keskin (Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Birleşmiş Milletler (1993). Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformu. Kadınlara yönelik Şiddetin Ortadan Kaldırılması Bildirgesi. https://dspace.ceid.org.tr/xmlui/bitstream/handle/1/352/ekutuphane3.5.1.4.4.pdf (erişim: 28.09.2023)
• Cherecheş, Alexandra (2019). “Little Bride, You will Drink Your Own Blood: Verbal and Physical Violence Against Women in Romanian Oral Literature.” Philobiblon: Transylvanian Journal of Multidisciplinary Research in Humanities, 24/1, s. 25-60.
• Çaylan Çağlayan, Merve (2019). Erkek Üniversite Öğrencilerinde Kadın ve Namus Algısı. Yüksek Lisans Tezi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Çelik, Ümmügülsüm ve İlhan Kurt (2012). Fethiye Türküleri. Ankara: Pelin Ofset.
• Deveci, Ümral (2007). Deniz Üstü Köpürür. Muğla Türküleri ve Hikâyeleri (Tasnif ve İnceleme). Muğla: Muğla İl Kültür Müdürlüğü Yayınları.
• Deveci, Ümral (2018). Altın Tasta Gül Kuruttum (Türkü Metni Çözümlemeleri). İstanbul: Kesit Yayınları.
• Dökmen, Zehra Yaşın (2009). Toplumsal Cinsiyet, Sosyal Psikolojik Açıklamalar. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Dürzü. Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük içinde. https://sozluk.gov.tr/ (erişim: 15.02.2024).
• Erdir, Filiz (2016). Muğla Türkülerinde Kadın ve Erkek Temsillerinin ve Rollerinin Toplumsal Cinsiyet Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Erdir, Filiz ve Zerrin Eren (2022). “Muğla Türkülerinde Kadınsılık ve Erkeksilik Özellikleri.” Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kadın ve Aile Araştırmaları Dergisi, 2/2, s. 199-228.