An Investigation of High Schools Students' Syhness Respect to Their Perceived Parents' Attitudes, Problem-Solving Approaches

Yıl 2010, Sayı: 21, 73 - 82, 01.06.2010

Yrd. Doç. Dr. Erdal Hamarta Arş. Gör. Önder Baltacı Prof. Dr. Ömer Üre Uzm. Psik. Dan. Elif Demirbaş

Öz

Purpose: The purpose of this study is to determine
whether high school students’ syhness differentiate
according to perceived parents’ attitudes and
there is meaningful difference between shyness and
problem-solving approach. Research has been done
in accordance with the general scanning model.
Methods: The sample of this study consists of
total of 652 students,377 of them female and 275 of
them male selected through random cluster sampling
method. Sample group consists of students;%24.7 of
them 9th grade,% 44.5 10thgrade,and %30’.8 of them
11th grade. For determining students’ shyness, ‘shyness
Scale’ developed in 1990 by Cheek and adapted
to Turkish by Güngör in 2001 was used.In determining
Students’ problem-solving approach,”Problem Solving
Inventory” developed by Heppner and Petersen
(1982) and adopted to Turkish by Şahin, Şahin and
Heppner (1993) was used. No other scale was applied
to determine attitudes of parents. In the Personal
Information Form parents were asked to mark parental
attitudes which they think appropriate for themselves.
In the analysis of data, variance analysis,
Tukey test, Pearson product moment correlation coefficient
and regression analysis was used.
Results: As a result of research, it has been
observed that high school students’ shyness differentiate
in meaningful level according to perceived parent
attitudes and it has been found that score averages of
students who define perceived parent attitudes as
authoritarian are significantly higher than the ones
who define as democratic. Another finding of research
shows that there is a relationship in significant level
between shyness and thinking, avoidant, assessor,
self-confident and planned approaches by problemsolving
approaches.

Anahtar Kelimeler

Adolescence, shyness, perceived parents’ attitudes, problem-solving approaches

Lise Öğrencilerinin Utangaçlıklarının Algılanan Anne Baba Tutumları ve Problem Çözme Yaklaşımları Açısından İncelenmesi

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı lise öğrencilerinin
utangaçlıklarının algılanan anne baba tutumlarına
göre farklılaşıp farklılaşmadığının ve utangaçlık ile
problem çözme yaklaşımları arasında anlamlı düzeyde
ilişki olup olmadığının belirlenmesidir.
Yöntem: Araştırma genel tarama modeline uygun
olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemi tesadüfi küme
örnekleme yöntemi ile seçilen 377’si kız 275’i erkek
olmak üzere toplam 652 öğrenciden oluşmaktadır.
Örneklemi oluşturan öğrencilerin %24.7’si 9. sınıf,
%44.5’i 10 sınıf %30’.8’i 11. sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır.
Öğrencilerin utangaçlıklarının belirlenmesinde
Cheek tarafından 1990 yılında geliştirilen ve Güngör
tarafından 2001 yılında Türkçe’ye uyarlaması yapılan
‘Utangaçlık Ölçeği’ kullanılmıştır. Öğrencilerin problem
çözme yaklaşımlarının belirlenmesinde Heppner ve
Petersen (1982) tarafından geliştirilen Türkçe’ye uyarlaması
Şahin, Şahin ve Heppner (1993) tarafından yapılan
“Problem Çözme Envanteri” kullanılmıştır. Anne baba
tutumlarının belirlenmesi amacıyla ayrıca bir ölçek uygulanmamıştır.
Kişisel bilgi formunda anne baba tutumlarından
kendilerine uygun olarak düşündüklerini işaretlemeleri
istenmiştir. Verilerin analizinde varyans analizi,
tukey testi, pearson momentler çarpım korelasyon katsayısı
ve regresyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırma soncunda lise öğrencilerinin
utangaçlıklarının algılanan anne baba tutumuna göre
anlamlı düzeyde farklılaştığı, algılanan anne baba tutumlarını
otoriter olarak belirten öğrencilerin utangaçlık puan
ortalamaları algılanan anne baba tutumlarını demokratik
olarak belirten öğrencilerden anlamlı düzeyde yüksek
bulunmuştur. Araştırmanın diğer bir bulgusunda da problem
çözme yaklaşımlarından düşünen, kaçıngan, değerlendirici,
kendine güvenli ve planlı yaklaşımların utangaçlık
ile anlamlı düzeyde ilişkili olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ergen, utangaçlık, algılanan anne baba tutumu, problem çözme yaklaşımları

Kaynakça

• Adalbjarnardottir, S., “How Schoolchildren Propose To Negotiate: The Role Of Social Withdrawal, Social Anxiety, And Locus Of Control”, Child Develop- ment, N. 66, p. 1739-1751, 1995.
• Alden, L.E. VE Taylor C.T., “Interpersonal Processes In Social Phobia”, Clinical Psychology Review, V. 24, p. 857-882, 2004.
• Bacanlı, H., Sosyal Beceri Eğitimi, Nobel Yayın Dağı- tım, Ankara 1999.
• Beidel D.C, Turner, S. M. VE Morris T. L., “Psychopatho- logy Of Childhood Social Phobia”, Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, V.38, N.6, p. 643-650, 1999.
• Burgess, K.B., Wojslawowicz, J. C., Rubin, K. H., Ro- se-Krasnor, L. VE Booth-Laforce, C., “Social In- formation Processing And Coping Strategies Of Shy/Withdrawn And Aggressive Children: Does Friendship Matter?”, Child Development, V.77, N.2, p. 371 – 383, 2006. si”, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi (Araştırma Raporu), Ankara 2000.
• Güngör, A., “Utangaçlık Ölçeğinin Geliştirilmesi Geçer- lik Ve Güvenirlik Çalışmaları”, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, Yıl:15, Cilt:2, S:17–22, 2001.
• Hamarta, E., “Ergenlerin Sosyal Kaygılarının Kişilerara- sı Problem Çözme Ve Mükemmeliyetçilik Açısın- dan İncelenmesi”, İlköğretim Online, C.8, S.3, s. 729-740, [Online]: http://ilkogretim-online.org. tr, 2009.
• Hart, T. A., Turk, C. L., Heimberg, R. G. ve Liebowitz, M. R., “Relation Of Marital Status To Social Pho- bia Severity”, Depression and Anxiety, V.10, p. 28–32, 1999.
• Henderson, L. ve Zimbardo P., Shyness. Encyclope- dia of Mental Health, Academic Pres CA, San Diego 1998.
• Heppner, P. P. ve Baker, C. E., “Applications of the Prob- lem Solving Inventory”, Measurement & Evalu- ation in Counseling & Development, V.29, N.4, p. 229-241, 1997.
• Heppner, P. P., Witty, T. E. ve Dixon, W. A., “Problem-Sol- ving Appraisal And Human Adjustment: A Review Of 20 Years Of Research Using The Problem Solving Inventory”, The Counseling Psycholo- gist, V.32, N.3, p. 344-428, 1997.
• Heppner, P.P. ve Krauskoph, C. J., “The Integration Of Personal Problem Solving Processes Within Counselling” The Counselling Psychologist” N.15, p 371-447. 1987.
• Horsch, L.M., “Parental Attitudes Toward Socially In- hibited Children”, Virginia Polytechnic Institute and State University, Master of Science in Psy- chology, 2004.
• Hortaçsu, N., Çocuklukta İlişkiler- Ana Baba, Kardeş ve Arkadaşlar, İmge kitabevi, İstanbul 2003.
• zeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenme- L. E. Alden (ed.) The Essential Handbook of Social Anxiety For Clinicians, West Sussex : John Wiley, 2005.
• Spence, S. H., Donovan, C. ve Brechman-Toussaint, M., “Social Skills, Social Outcomes, And Cognitive Fe- atures Of Childhood Social Phobia”, Journal of Abnormal Psychology, N.108, p. 211–221, 1999.
• Stevens, A.J., Utangaçlığınızı Yenin, Çev:G.Tümer, HYB Yayıncılık, Ankara 1997.
• Stewart, S.L. ve Rubin, K.H., “The Social Problem- Solving Skills Of Anxious-Withdrawn Children”, Development and Psychopathology, N.7, p. 323–336, 1995.
• Şahin, N., Şahin, N.H., ve Heppner, P.P., “Psychometric Properties Of The Problem Solving Inventory İn A Group Of Turkish University Students”, Cogni- tive Therapy and Research, V.17, N. 4, p. 379- 396, 1993.
• Taylan, S., “Heppner’in Problem Çözme Envanterinin Uyarlama, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışmala- rı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 1990.
• Turner, S. M., Beidel, D. C., Dancu, D. V. ve Keys, D. J., “Psychopathology Of Social Phobia And Comparison To Avoidant Personality Disorder”, Journal of Abnormal Psychology, N.95, p. 389–394, 1986.
• Yavuzer, H., Çocuğu Tanımak ve Anlamak, Remzi Ki- tabeci, İstanbul 2003.
• Zolten, K. ve N. Long., Shyness, Department of Pedi- atrics, University of Arkansas for Medical Scien- ces, Arkansas 1997.
• ness: A Diathesis-Stress Model”, W.R. Crozier ve