INVESTIGATION OF VIOLENCE TENDENCY AND AGGRESSION LEVELS OF STUDENTS WHO PLAY AND DO NOT DO SPORTS

Year 2023, , 73 - 83, 30.06.2023

Burak Atatekin , Aslihan İstanbullu

https://doi.org/10.33689/spormetre.1224037

Abstract

INVESTIGATION OF VIOLENCE TENDENCY AND AGGRESSION LEVELS OF STUDENTS WHO PLAY AND DO NOT DO SPORTS

Abstract: In this study, it was aimed to examine the violence tendency and aggression levels of students who do and do not do sports. The sample of the study consists of a total of 506 students who do sports (n=253) and do not (n=253) in three state secondary schools in the 2022-2023 academic year. Survey model, one of the quantitative research methods, was used in the research. The data were obtained by using the “Personal Information Form”, “Violence Tendency Scale” and “Aggression Scale”. Independent sample t-test and Pearson correlation analysis were used in the analysis of the data. According to the results of the research, a statistically significant difference was found in favor of the students who do sports between the violence tendency levels of the students who do and do not do sports, but this difference was found to be low-level significant. No statistically significant difference was found between the aggression levels of the students who do and do not do sports. When the relationship between the level of violence tendency and aggression level of the students who do and do not do sports, a positive and significant relationship was found. According to these results, it was seen that the students who do not do sports have less violence and aggression levels than the students who do sports, and that violence increases aggression or, on the contrary, aggression increases violence. Considering that the studies in the literature have different and similar results, it is not possible to say with certainty that sports reduce the level of violence and aggression. Despite this, it is recommended that children be directed to sports activities in order to keep them apart from bad habits, addiction, violence and aggression.

Keywords

Aggression, sport, violence tendency

SPOR YAPAN VE YAPMAYAN ÖĞRENCİLERİN ŞİDDET EĞİLİMİ VE SALDIRGANLIK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Bu araştırmada spor yapan ve yapmayan öğrencilerin şiddet eğilimi ve saldırganlık düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 2022-2023 eğitim öğretim yılında devlete bağlı olan üç ortaokulda spor yapan (n=253) ve yapmayan (n=253) toplam 506 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Veriler “Kişisel Bilgi Formu”, “Şiddet Eğilimi Ölçeği” ve “Saldırganlık Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde bağımsız örneklem t testi ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre spor yapan ve yapmayan öğrencilerin şiddet eğilimi düzeyleri arasında spor yapan öğrenciler lehine istatistiki olarak anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır ancak bu farkın düşük düzeyde anlamlı olduğu görülmüştür. Spor yapan ve yapmayan öğrencilerin saldırganlık düzeyleri arasında ise istatistiki olarak anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır. Spor yapan ve yapmayan öğrencilerin şiddet eğilimi düzeyi ile saldırganlık düzeyi arasındaki ilişkiye bakıldığında da pozitif yönde anlamlı ilişkiye rastlanmıştır. Bu sonuçlara göre spor yapmayan öğrencilerin spor yapan öğrencilere göre daha az şiddet ve saldırganlık düzeyine sahip olduğu ve şiddetin saldırganlığı ya da tam tersi olarak saldırganlığın da şiddeti arttırdığı görülmüştür. Literatürde yapılan araştırmaların farklı ve benzer sonuçlar taşıdığı düşünüldüğünde sporun şiddet eğilimi ve saldırganlık düzeyini azalttığını kesin olarak söylemek mümkün değildir. Buna rağmen çocukların kötü alışkanlık, bağımlılık, şiddet ve saldırganlık eğiliminden ayrı tutulabilmesi için spor etkinliklerine yönlendirilmesi önerilmektedir.

Keywords

Saldırganlık, Spor, Şiddet Eğilimi

References

• Abur, M. (2022). Ortaokul öğrencilerinin fiziksel aktivite ve egzersizden hoşlanma düzeyleri ile saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Aksaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Aksaray.
• Akman, Y. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin şiddet ve okul iklimi algıları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara.
• Atasoy, B., & Kuter, F. Ö. (2005). Küreselleşme ve spor. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 18(1), 11-22.
• Aydın, A. (2022). Okul öncesi dönem çocuklarının saldırganlık yönelimleri ve oyuncak tercihleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Temel Eğitim Anabilim Dalı, Eskişehir.
• Aydın, P., Ersoy, A., & Aktaş, N. (2015). Aktif spor yapan ve yapmayan 12-14 yaş ortaokul öğrencilerinin şiddet eğilimlerinin incelenmesi. Sportif Bakış Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 1-9.
• Başaran, E. (2000). Eğitim psikolojisi. İstanbul: Umut Yayıncılık. Baştürk, S., Dönmez, G., & Dicle, A. N. (2013). Geçerlik ve güvenirlik. S. Baştürk (Ed.), Bilimsel Araştırma Yöntemleri içinde (sf. 161-196). Vize Yayıncılık.
• Bayram Y. (2012). Spor yapan ve yapmayan 14-18 yaş grubu öğrencilerin saldırganlık tutumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Kütahya.
• Biçer, İ. F. (2022). Üniversite öğrencilerinin flört şiddeti ve flört şiddetine yönelik tutumlarında benlik saygısı ve kişilik özelliklerinin rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gedik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
• Bogerts, B. (2021). Why is the tendency to violence a human trait? In B. Bogerts (Ed.), Where does violence come from? A multidimensional approach to ıts causes and manifestations (pp. 17–27). Springer International Publishing. doi: https://doi.org/10.1007/978-3-030-81792-3_4
• Bora, T. (2007). Milliyetçilik ve şiddet. Şiddet Sempozyumu. (7-14). Türk Tabipler Birliği Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak E. K., Akgün, Ö. E., & Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri (29. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cohen, J. (1992). Quantitative methods in psychology: A power primer. Psychological Bulletin, 112(1), 155-159.
• Dünya Sağlık Örgütü. (1996). Şiddet: bir halk sağlığı önceliği: DSÖ Şiddet ve Sağlık üzerine Küresel İstişare. Cenevre: Dünya Sağlık Örgütü.
• Elsaesser, C., Gorman-Smith D., & Henry, D. (2013), The role of the school environment in relational aggression and victimization, Journal of Youth and Adolescence, 42(2), 235-249. doi: https://doi.org/10.1007/s10964-012-9839-7
• Erben-Keçici, S. (2018). Okullarda saldırganlık ve yıkıcı davranışları önleme önerisi: yüzleştirme eğitimi. Milli Eğitim Dergisi 47(218), 77-90.
• Erdemir, N. (2012). Farklı tür liselerde öğrenim gören öğrencilerin internet kullanım durumları ile saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Gaziantep ili örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Gaziantep.
• Görgüt, İ. (2012). 11-14 yaş grubu hentbolcuların spora bağlama nedenleri ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Malatya.
• Göka, E., Bayat, B., & Türkçapar, M. H. (1995). Aile içinde ve toplumsal alanda şiddet. Başbakanlık Basımevi.
• Güçkıran, R.Y. (2008). İlköğretim okulu öğrencilerinin okul iklimi algıları ile saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Anabilim Dalı, İstanbul.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (5. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Haskan-Avcı, Ö., & Yıldırım, İ. (2015). Ergenlerde şiddet eğiliminin görülme sıklığı. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 8(1), 106-124. doi: http://dx.doi.org/10.5578/keg.7406
• Hocalar, A. (2018). Spor lisesi öğrencileri ile diğer liselerde öğrenim gören öğrencilerin şiddet ve atılganlık eğilimlerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hareket ve Antrenman Anabilim Dalı, Antalya.
• İldeniz, B. (2015). Okullarda şiddetin nedenleri ve önlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Anabilim Dalı, İstanbul.
• Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi (35. baskı). Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Karataş, Z., Yavuzer, Y., & Gündoğdu, R. (2019). Belirlenen yetişkinlikte saldırganlık: Kişisel ve ailesel risk faktörleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 61- 85.
• Madran H. A. D. (2012). Buss-Perry saldırganlık ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 24(2):1-6.
• MEB Özel Eğitim, Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü, (2006). Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması Strateji ve Eylem Planı, Ankara. Erişim Adresi: https://okulsagligi.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_04/06161358
• Oda, B. (2014). 11–13 yaş grubundaki spor yapan ve yapmayan öğrencilerin iyimserlik ile saldırganlık düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Samsun.
• Özdevecioğlu, M., & Yalçın, Y. (2010). Spor tatmininin sporcuların stres ve saldırganlık düzeyleri üzerindeki etkisi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 63-76.
• Öztürk, Y. M. (2019). Aktif spor yapan ve yapmayan spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sporda şiddet eğilimi ve saldırganlık davranışlarına ilişkin görüşlerin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Bartın.
• Ramirez, J. M., & Andreu, J. M. (2006). Aggression, and some related psychological constructs (anger, hostility, and impulsivity) Some comments from a research project. Neuroscience & biobehavioral reviews, 30(3), 276-291. doi: https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2005.04.015
• Sağlam, A., & İkiz, F. E. (2017). Ortaokul öğrencilerinin şiddet eğilimleri ile okula bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İlköğretim Online 16(3), 1235-1246. doi: https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.330253
• Şahin, H. M. (2005). Beden eğitimi ve spor sözlüğü. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Şenyüzlü, E. (2013). Üniversite öğrencilerinde spora katılımın saldırgan davranışlar üzerine etkilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Kütahya.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., & Ullman, J. B. (2019). Using multivariate statistics (Seventh edition). Pearson.
• Taşkesen, O. (2011). Güzel sanatlar ve spor liselerinin resim bölümleri ile genel liselerde verilen görsel sanatlar eğitiminin öğrencilerin şiddete yönelik davranışlarına etkileri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Resim-İş Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara.
• Toksöz, B. (2022). Yetişkin bireylerde saldırganlık düzeylerinin yordayıcıları olarak çocukluk çağı travmaları, bilişsel duygu düzenleme stratejileri ve sosyal destek düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Bilim Dalı, İstanbul.
• Tuncer-Uçar, H. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinde şiddet eğilimi: Samsun örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Samsun.
• Uluışık, V. (2015). Spor yapan ve yapmayan ortaöğretim öğrencilerinin stres ve saldırganlık düzeylerinin incelenmesi (Burdur ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı, Burdur.
• Yalçın, F. (2015). Çeşitli parametrelerde orta öğretim öğrencilerinin saldırganlık ve şiddet eğilim düzeylerinin belirlenmesi (Aydın ili İncirliova ilçesi örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı, Ankara.
• Yavuzer, Y. (2011). Okullarda saldırganlık/şiddet: okul ve öğretmenle ilgili risk faktörleri ve önleme stratejileri. Milli Eğitim Dergisi, 41(192), 43-61.