ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİ ARASINDA REKREASYON FARKINDALIĞI: CİNSİYET PERSPEKTİFİ

Year 2024, , 170 - 182, 30.09.2024

Güliz Coşkun , Eminsafa Dilmaç

https://doi.org/10.33689/spormetre.1434330

Abstract

Rekreasyon aktivitelerine katılımın özellikle orta okul ve lise öğrencilerinin gelişimi üzerindeki olumlu etkilerinin birçok çalışma tarafından vurgulanmaktadır. Buna rağmen Türkiye’de yaşayan gençler arasında serbest zaman aktivitelerine katılım oranı düşük düzeydedir. Bu durumun nedenlerinden biri de rekreasyon aktivitelerinin faydaları hakkında yeterince farkındalık ve bilgi sahibi olunmamasıdır. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı, Sapanca’da yaşayan ortaokul ve lise öğrencileri arasındaki rekreasyon farkındalık düzeyini belirlemek ve rekreasyon farkındalığı açısından cinsiyet değişkeni bağlamında farklılığı araştırmaktır. Bu çalışmada nicel araştırma yöntemi benimsenmiştir. Veriler, Sapanca'da bulunan üç farklı okula öğrenim gören 319 öğrenciden yüz yüze anket yöntemi ile toplanmıştır. Eksik cevaplanan ve normallik dağılımda problem olan veriler göz önüne alınarak 33 anket yanıtı veri setinden çıkarılmış, analizler 286 katılımcı üzerinde gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler, SPSS 21 paket programı ve EQS 6.2 yazılım araçlarını kullanarak Yapısal Eşitlik Modellemesi (SEM) ile gelişmiş doğrulayıcı faktör analizi (CFA) kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre öğrencilerin rekreasyon farkındalığında ortalamanın üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Cinsiyet değişkenine göre 'eğlence' boyutunda fark bulunmazken, kadınlar 'başarı' ve 'kendini geliştirme' boyutlarında kadınların erkeklere oranla anlamlı derecede daha yüksek puan aldığı tespit edilmiştir. Rekreasyon farkındalığını ve rekreasyonel katılım oranını artırmak için ortaokul ve liselerde teorik ve uygulamalı eğitim ve seminerler düzenlenmesi önerilmektedir. Bu bağlamda okul yönetimlerinin, bu tür rekreasyon programları tasarlamak için yerel yönetimlerle işbirliği yapması önerilir.

Keywords

Serbest zaman, rekreasyon farkındalığı, rekreasyonel fayda, cinsiyet, Türk gençleri

Supporting Institution

Sakarya University of Applied Sciences

Project Number

099-2022

Thanks

Sami Paşa, Alaçam Middle School and Sapanca Anadolu High School Principles and guidance counselor

RECREATION AWARENESS AMONG MIDDLE SCHOOL STUDENTS: A GENDER PERSPECTIVE

Abstract

The positive influence of the leisure activity participation on the development of adolescents is emphasized by many researchers. However, participation in leisure activities among Turkish young people are still low. One of the reasons for the lower participation rate is the lack of awareness of recreation and its benefits. Therefore, the purpose of this study is to detect the level of recreation awareness among middle and high school students residing in Sapanca, Turkey, and to investigate gender differences regarding recreation awareness. Quantitative research methods were employed in this study. The data were collected face-to-face from students attending three different schools located in Sapanca. In total, 319 questionnaires were obtained; 33 cases were excluded from the dataset due to normality issues and missing data. The analyses were conducted on 286 cases. The data were analysed using Structural Equation Modeling (SEM) with the software tools SPSS 21 and EQS 6.2, employing advanced confirmatory factor analysis (CFA). Recreation awareness was measured in three dimensions: fun, achievement, and self-improvement. Results showed that the respondents had above-average scores in recreation awareness. While no difference was found in the 'pleasure-fun' dimension between males and females, females scored significantly higher in the 'social-success' and 'self-improvement' dimensions. In order to increase recreation awareness and participation, especially among male students, middle and high schools should organize seminars and other types of events to promote the benefits of recreational activities. School management should collaborate with local government to design such programs.

Keywords

Leisure, recreation awareness, recreational benefits, gender, Turkish youth

Project Number

099-2022

References

• Albayrak, T., Caber, M., & Crawford, D. (2007). Leisure constraints and the pursuit of adventure activities in Turkey. Anatolia, 18(2), 243-254. https://doi.org/10.1080/13032917.2007.9687204
• Ayhan, C., Ekinci, N., Yalçın, I., & Yiğit, Ş. (2018). Investigation of constraints that occur during participation in leisure activities by high school students: A sample of Turkey. Education Sciences, 8(2), 86. https://doi.org/10.3390/educsci8020086
• Barnett, L. A. (2005). Measuring the abcs of leisure experience: Awareness, boredom, challenge, distress. Leisure Sciences, 27(2), 131-155. https://doi.org/10.1080/01490400590912051
• Bayazıt, B., Atabay, S., & Uzuner, M. E. (2020). Ortaokul öğrencilerine uygulanan sportif rekreatif etkinliklerin öğrencilerin benlik saygısına etkisinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(4), 1770-1775. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3680
• Bülbül, A., Olcucu, B., & Akyol, G. (2021). Spor elemanlarının rekreasyon fayda farkındalığı ile bedenlerini beğenme düzeyleri arasındaki ilişki. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 1(50), 110-123. https://doi.org/10.17498/kdeniz.934526
• Byrne, M.B. (2006), Structural equation modelling with EQS: Basic concepts, applications, and programming. (2nd ed.). Erlbaum, Mahwah.
• Caldwell, L. L., Baldwin, C. K., Walls, T., & Smith, E. (2004). Preliminary effects of a leisure education program to promote healthy use of free time among middle school adolescents. Journal of leisure Research, 36(3), 310-335. https://doi.org/10.1080/00222216.2004.11950026
• Cengiz, G. (2023). Ortaokul öğrencilerinin rekreasyonel farkındalık düzeyleri ile teknoloji bağımlılığı arasındaki ilişkinin incelenmesi [Unpublished master’s thesis]. Trakya Üniversitesi,
• Coşkun, R., Altunışık, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya Yayıncılık.
• Çavdar, Ç., & Yıldız, M. (2020). Lise öğrencilerinin rekreasyonel faaliyetlere eğilimleri ve katılımlarına engel olan faktörler. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(3), 437-449.
• Çetinkaya, G., Yıldız, M., & Özçelik, M. A. (2018). Why do so few local people visit national parks? Examining constraints to Antalya’s national parks, Turkey. Advances in Hospitality and Tourism Research (AHTR), 6(1), 92-110. https://doi.org/10.30519/ahtr.390456
• Çiftçioğlu, S. (2022). Ortaokul öğrencilerinin rekreasyon faaliyetlerine katılım zorlukları: Mut örneği. Anatolıa Socıal Research Journal, 1(1), 80-90.
• Cöhce, B., Duygun, S., Öztürk, E. N., & Kırşanlıoglu, A. E. (2022). Lise öğrencilerinin rekreasyonel farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Anatolıa Socıal Research Journal, 1(1), 52-62.
• Coşkun, G. (2022). Leisure. In D. Buhalis (Ed.), Encyclopedia of Tourism management and marketing (Vol. 1, pp. 42–44). Edwar Elgar.
• Cotterill, S. T., & Brown, H. (2018). An exploration of the perceived health, life skill and academic benefits of dinghy sailing for 9–13-year-old school children. Journal of Adventure Education and Outdoor Learning, 18(3), 227-241. https://doi.org/10.1080/14729679.2018.1424001
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. Plenum Press.
• Demir, C. (2005). Perceived significance of factors influencing leisure participation by gender: Implications from Turkey. Leisure/Loisir, 29(1), 121-136. https://doi.org/10.1080/14927713.2005.9651326
• Dumazedier, J. (1967). Toward a society of leisure. Free Press.
• Ekinci, N. E., & Özdilek, C. (2019). Investigation of university students' awareness of recreational activities. International Online Journal of Educational Sciences, 11(2), 53-66. https://doi.org/10.15345/iojes.2019.02.004
• Ersöz, Y., Yıldırım, I., & Zeytun, R. (2023). Investigation of university students' recreation benefit awareness and physical activity levels. Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi, 5(2), 158-169. https://doi.org/10.47778/ejsse.1322968
• Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: Algebra and statistics. Journal of Marketing Research, 18(3), 382–388. https://doi.org/10.2307/3150980
• Han, J. S. (2008). The relationship between young adult's leisure awareness and their depression relief leisure behaviour. Korean Family Resource Management Association, 12(4), 35-46.
• Kaçay, Z., Soyer, F., & Ayhan, C. (2023). Serbest zaman engelleri ve kolaylaştırıcılar: Üniversite öğrencileri örneği. Düzce Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 171-178.
• Kara, F. M., & Ozdeoğlu, B. (2017). Examination of Relationship between Leisure Boredom and Leisure Constraints. Sport Sciences, 12(3), 24-36. https://doi.org/10.12739/NWSA.2017.12.3.2B0109
• Karademir, M. B. (2023). Üniversite öğrencilerin rekreasyon farkındalık ve mental iyi oluş düzeylerinin incelenmesi. Journal of ROL Sport Sciences, Özel Sayı(1): 879-895. https://doi.org/10.5281/zenodo.10036800
• Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın.
• Mannell, R. C., & Stynes, D. J. (1991). Benefits of leisure, 461-473.
• Mannell, R.C., & Kleiber, D.A. (1997). A social psychology of leisure. Venture Puplishing.
• Morales, S. C., Lorenzo, A. F., & de la Rosa, F. L. C. (2016). Recreation activities to improve social behavior. Study in children and adolescents aged 9-14. Revista Cubana de Medicina General Integral, 32(3).
• Mundy, J. (1998). Leisure education: Theory and practice. Champaign. Sagamore Publishing.
• Peterson, C. A., & Stumbo, N. J. (2000). Therapeutic recreation program design: Principles and procedures (3rd ed.). Allyn & Bacon.
• Sarol, H. (2017). Examination of the constraints and facilitators to physical activity participation of individuals. Journal of Human Sciences, 14(4), 4354-4364. https://doi.org/10.14687/jhs.v14i4.5121
• Satılmış, S. E., Ekinci, N. E., & Güler, Y. (2022). Pandemi sürecinde bireylerin rekreasyon farkındalık düzeyleri ile yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(4), 769-784. https://doi.org/10.38021asbid.1161540
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics. Allyn and Bacon.
• Tekin, A., Tekin, G., & Çalışır, M. (2017). Rekreasyonel spor. S. Karaküçük, S. Kaya ve B.M. Akgül (Eds.), Rekreasyon Bilimi 2 içinde (ss.7-26). Gazi Kitapevi.
• Urry, J. (2018). Mekânları tüketmek. (R. G. Öğdül, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Üstün, U. D., Ersoy, A., & Bişgin, H. (2017). An Investigation on perceived constraints of teachers in relation to leisure activities. Turkish Journal of Sport and Exercise, 19(2), 157–161. https://doi.org/10.15314/tsed.301569
• Üstün, Ü. D., & Üstün, N. A. (2020). Üniversite öğrencilerinin rekreasyonel etkinliklerin faydaları hakkındaki farkındalıklarının incelenmesi. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 38-48. https://doi.org/10.33468/sbsebd.128
• Uzuner, M. E., & Turgut, S. (2023). Üstün Zekâlı ortaöğretim öğrencilerinin rekreasyonel farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 6(1-Cumhuriyet'in 100. Yılı Özel Sayısı), 604-616. https://doi.org/10.38021asbid.1361034
• Yalçın, C., & Erzeybek, M. S. (2023). Examining the relationship between university students'recreation awareness and entrepreneurship levels: a view from the perspective of Turkey. Synesis, 15(1), 429-452.
• Yayla, Ö., & Güven, Y. (2019). Rekreasyon ve ekoloji. Ö. Yayla ve E. Karaçar (Eds.), Rekreasyon yönetimi (Güncel animasyon uygulamaları) içinde (ss. 40-46). Detay Yayıncılık.
• Zorba, E., & Yermakhanov, B. (2022). Rekreasyonda yaşam kalitesi ve fiziksel aktivitenin yeri ve önemi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 443-459.