1971 İZMİR AKDENİZ OYUNLARI: BÜYÜK İMTİHAN

Year 2020, Volume: 18 Issue: Spor Tarihi Özel Sayı, 1 - 20, 19.05.2020

Edip Öncü

https://doi.org/10.33689/spormetre.723911

Cited By: 2

Abstract

Akdeniz Oyunları dört yılda bir düzenlenen bölgesel ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) yönetmeliklerine uygun statüye sahip çok sporlu bir organizasyondur. İlki 1951’de İskenderiye (Mısır)’de yapılan Akdeniz Oyunları’na Türkiye, 1971’de İzmir’de ve 2013’te Mersin’de olmak üzere iki kez ev sahipliği yapmıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk elli yılında düzenlemiş olduğu en önemli uluslararası spor organizasyonu olan 1971 İzmir Akdeniz Oyunları şimdiye kadar spor tarihçileri tarafından önemi derecesinde ele alınmamıştır. Türkiye’nin Oyunlar’a ev sahipliği sürecinden Oyunlar’ın sonuna kadar olan yaklaşık beş yıllık süreci inceleyen bu çalışma belgesel ve betimsel bir incelemedir. Araştırmada IOC, Uluslararası Akdeniz Oyunları Komitesi (ICMG), Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi (TMOK), 1971 İzmir Akdeniz Oyunları Komitesi resmi belge ve yayınları taranmış; eski IOC Başkanı Avery Brundage (1952-1972)’ın özel arşivinden ilgili belgeler derlenmiştir. Orijinal kaynaklar anlatıda yeniden inşa (reconstruction) amacından daha çok sunuş/sahneleme (representation) amaçlı kurgulanmış; yapılan kapsamlı gazete incelemeleri (Cumhuriyet ve Milliyet) verilerin ve belgelerin değerlendirilmesinde dönemin Türkiye’sinin sosyo-kültürel ve sportif açılardan eleştirel kurama yakın bir sahnelenmesi işlevini görmüştür. Bu çalışmanın amacı İzmir Akdeniz Oyunları çerçevesinde gözlemlenen iki sorunsala cevap aramak olmuştur. Birincisi, Türkiye’nin kısa süreli organizasyonlarda Cumhuriyet’in kurucu felsefesinin temel taşlarından olan milli seferberlik ve kurumsal akıl/devlet aklı (raison d’etat) çerçevesinde hareket edip başarılı olup olamadığıdır. İkinci sorunsal ise sportif ve idari açıdan Türkiye’nin Cumhuriyet’in kuruluşundan beri insan sermayesine verdiği önem ve yaptığı yatırımın, süreklilik arz eden çağdaşlaşma idealinde, spor eğitimi, kültürü ve yönetiminde hedeflerine ulaşıp ulaşmadığıdır. Cumhuriyet’in ellinci yılına girerken İzmir Akdeniz Oyunları bu açılardan Türkiye için büyük bir imtihan olmuştur.

Keywords

Akdeniz Oyunları, İzmir, IOC, TMOK, Avery Brundage

References

• Atabeyoğlu C, Atakol T, San H ve ark. (1974), İzmir Akdeniz Oyunları: Rapor 1971.
• Atabeyoğlu, C. (2000), Akdeniz Oyunları ve Türkiye, İstanbul: TMOK Yayınları
• Avery Brundage Collection (1952-1972), Box: 200, Reel: 116, London, ONT, (Canada): Western University International Centre for Olympic Studies.
• Bapçum, K. (2015), İzmir Akdeniz Oyunları’nın Ardından, Spor Dünyamızın 45 Yılından: Olaylar, Eleştiriler, Öyküler, Portreler, Ankara: Ötüken, s. 164-165.
• Bapçum, K. (2015), Ne Kazandık?, Spor Dünyamızın 45 Yılından: Olaylar, Eleştiriler, Öyküler, Portreler, Ankara: Ötüken, s. 166-168.
• Booth, D. (2013), “Narrative Form: Understanding Representations of Olympic Pasts”, Olympika, XXII, s. 91-112
• Cumhuriyet Arşivi (01.10.1971-20.10.1971)
• Erdem, S. (2004), Adanmış Bir Hayat: Spor ve Olimpizmli Yıllar, İstanbul: Dünya Kitapları
• Felek, B. “Geçirdiğimiz Büyük İmtihan”, Milliyet, 08.10.1971
• Fişek, K. (1998), Dünya’da ve Türkiye’de Spor Yönetimi, Ankara: Bağırgan Yayınevi
• ICMG (CIJM), International Committee of Mediterranean Games, https://cijm.org.gr/mediterranean-games/. Erişim Tarihi: 20.03.2020
• İzmir Akdeniz Oyunları Bültenleri (1971), 10 Sayı, (Ocak-Ekim 1971), Ankara: İzmir Akdeniz Oyunları Organizasyon Komitesi Yayınları.
• Miller, D. (2012), The Official History of the Olympic Games and the IOC (Athens to London: 1896-2012), Edinburgh: Mainstream Publishing Co., s. 473
• Milliyet Arşivi (01.10.1971-24.10.1971)
• Olympic Review/ Revue Olympique (Bulletin du Comité International Olympique), Vol. 11, 28, 49-58.
• Stanton, AL. (2012), ‘Pioneer of Olympism’ in the Middle East: Gabriel Gemayel and Lebanese Sport, The International Journal of the History of Sport, 29 (15), 1-16.
• Talimatname- 82 (T-82), İzmir Akdeniz Oyunları Açılış ve Kapanış Törenleri Talimatı (1971), Ankara: İzmir Akdeniz Oyunları Organizasyon Komitesi Yayınları.
• TMOK (Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi), “Akdeniz Oyunları” http://www.olimpiyatkomitesi.org.tr/ Olimpiyat-Oyunlari-Detay/64/1. Erişim tarihi 20.03.2020