Implicit Power of Institutions Human Capital: An Evaluation on Turkish Sports Management

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 238 - 258, 05.10.2024

Ömer Özbey

https://doi.org/10.53025/sportive.1535739

Öz

In the modern age, human beings, like other production elements, are wanted to be atomized and mechanized, and in this way, efforts are being made to reduce their qualitative existence to a human being in a quantitative way. Therefore, new concepts that do not have cultural roots alienate people from their core values and cause confusion in meaning. This issue also spreads to management science, which is a social discipline, and becomes a conceptual problem. The concept of management, defined as the systematic management and management of people in order to achieve a certain goal, has been examined by various schools of thought in different historical periods. Although it is known that the history of this concept is as old as human history, it was accepted as a scientific discipline at the beginning of the 20th century. With the efforts of Frederick Winslow Taylor, management ceased to be a subjective concept and gained a systematic structure that can be observed, measured and criticized, and was accepted as a scientific discipline. With this development, which is accepted as the benchmark of management discipline, qualified workforce has been recognized and therefore human being has been defined as a valuable capital element. The aim of this study, designed according to the literature review and document analysis method, which are qualitative research methods, is to open the door for studies in this field by addressing the importance of the concept of human capital for sports institutions in a theoretical integrity. For this purpose, the concept of human capital has been discussed in detail etymologically and ontologically, and the development process of the concept in the world and in Turkey has been examined in detail by tracing the historical traces of the concept. In addition, the importance of human capital for Turkish sports institutions today is mentioned and how this concept can be activated in the context of Turkish culture and civilization is explained in the relevant parts of the study.

Anahtar Kelimeler

Personnel management, Human resources management, Human capital, Sports management.

Kurumların Örtülü Gücü İnsan Sermayesi: Türk Spor Yönetimi Üzerine Bir Değerlendirme

Öz

Modern çağda insan, diğer üretim ögeleri gibi atomize edilerek makineleştirilmek istenmekte ve bu sayede nitel varlığı niceliksel olarak beşere indirgenmeye çalışılmaktadır. Dolayısıyla kültürel olarak kökü kendine ait olmayan yeni devşirme kavramlar insanı öz değerlerine yabancılaştırmakta ve kişilerde anlam karmaşasına neden olmaktadır. Bu husus sosyal bir disiplin olan yönetim bilimine de sirayet ederek kavramsal bir sorun haline gelmektedir. Belli bir amacı gerçekleştirebilmek için insanların sistemli bir şekilde sevk ve idare edilebilmesi olarak tanımlanan yönetim kavramı, farklı tarihsel dönemlerde çeşitli düşünce ekolleri tarafından irdelenmiştir. Bu kavramın tarihsel izi sürüldüğünde geçmişinin insanlık tarihi kadar eski olduğu bilinmesine rağmen bilimsel bir disiplin olarak kabul edilmesi 20. yüzyılın başlarına denk gelmektedir. Yönetim, Frederick Winslow Taylor’un çabalarıyla sübjektif bir kavram olmaktan sıyrılarak gözlemlenebilen, ölçülebilen, eleştirilebilen sistemli bir yapıya kavuşmuş ve bilimsel bir disiplin olarak kabul edilmiştir. Yönetim disiplininin nirengi noktası olarak kabul edilen bu gelişmeyle birlikte nitelikli iş gücünün farkına varılmış ve dolayısıyla insan, kıymetli bir sermaye unsuru olarak tanımlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden literatür tarama ve doküman analizi metoduna göre tasarlanan bu çalışmanın amacı, insan sermayesi kavramının spor kurumları için önemini teorik bir bütünlük içinde ele alarak bu minvaldeki çalışmalar için kapı aralamaktır. Bu amaç doğrultusunda insan sermayesi kavramı etimolojik ve ontolojik olarak detaylı bir şekilde ele alınmış, kavramın tarihsel izi sürülerek dünyada ve Türkiye’deki gelişim süreci ayrıntılı olarak incelenmiştir. Ayrıca insan sermayesinin günümüzde Türk spor kurumları için öneminden bahsedilerek bu kavramın Türk kültür ve medeniyeti ekseninde nasıl aktifleştirilebileceği hususu çalışmanın ilgili kısımlarında izah edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Personel yönetimi, İnsan kaynakları yönetimi, İnsan sermayesi, Spor yönetimi.

Kaynakça

• Acar, O. K. (2019). Personel yönetiminden insan kaynakları yönetimine: Cumhuriyet dönemi kamu personel yönetim tarihçesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1), 119-146.
• Alanlı, A. (2022). İnsan kaynakları yönetiminin tarihsel gelişimi. Süleyman Demirel Üniversitesi İnsan Kaynakları Yönetimi Dergisi, 1(1), 53-72.
• Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı. (1989). Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı. 6/7/1989 tarihli ve 20217 sayılı Resmî Gazete.
• Baran, B. (2019). Farsça birleşik sözcüklerin Türkiye Türkçesindeki kullanılışları üzerine. Journal of International Social Research. 12(62), 367-377.
• Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. (1984). Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. 23/7/1984 tarihli ve 18467 sayılı Resmî Gazete.
• Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. (1962). Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. 3/12/1962 tarihli ve 11272 sayılı Resmî Gazete.
• Bontis, N. (2001). Assessing knowledge asset: A review of the models used to measure intellectual capital. International Journal of Management Reviews, 3(1), 41-60.
• Desplancques, S. (2006). Antik Mısır. (Çev. İsmail Yerguz). Ankara: Dost Kitabevi.
• Devlet Memurları Kanunu, (DMK). (1965). Devlet Memurları Kanunu. 23/7/1965 tarihli ve 12056 sayılı Resmî Gazete.
• Doğan, İ.Ç. (2020). Aktif beşeri sermaye kaynaklarının beşeri sermaye performans ilişkisindeki rolü. Yayımlanmış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İnsan Kaynakları Yönetimi Anabilim Dalı. Ankara.
• Dokuzuncu Kalkınma Planı. (2006). Dokuzuncu Kalkınma Planı. 1/7/2006 tarihli ve 262115 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete.
• Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı. (1978). Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı. 12/12/1978 tarihli ve 16487 sayılı Resmî Gazete.
• Faaliyet Raporu. (2023). Gençlik ve Spor Bakanlığı 2022 Faaliyet Raporu. Gençlik ve Spor Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara.
• Fazlıoğlu, İ. (2020). Soruların peşinde. İstanbul: Ketebe Yayıncılık.
• Fazlıoğlu, İ. (2021). Kendini aramak. İstanbul: Ketebe Yayıncılık.
• Galbraith, J.K. (2010). İktisat tarihi. (Çev. Müfit Günay) Ankara: Dost Kitabevi.
• Gazâlî. (1973). Kimya-yı saadet. (Çev. A. F. Beyan). İstanbul: Bedir Yayınevi.
• Goldin, C. (2001). The human-capital century and American leadership: Virtues of the past. The Journal of Economic History, 61(2), 263–292.
• Gökmen, E. (2022). Osmanlı mülki memurlarının emekli maaşları. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, 20(32), 79-108.
• Güçlü, İ. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri: Teknik, yaklaşım, uygulama. Ankara: Nika Yayınevi. Gürbüz, S., ve Sığrı, Ü. (2017). Örgütsel davranış. İstanbul: Beta Yayınları.
• İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. (1967). İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. 21/7/1967 tarihli ve 12679 sayılı Resmî Gazete. İlköğretim ve Eğitim Kanunu. (1961) İlköğretim ve Eğitim Kanunu. 12/1/1961 tarihli ve 10705 sayılı Resmî Gazete.
• İnalcık, H. (2016). Devlet-i Aliyye, Osmanlı İmparatorluğu üzerine araştırmalar-IV, Âyânlar, tanzimat, meşrutiyet. 2.Baskı, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• İnalcık, H., ve Seyitdanlıoğlu, M. (2012) Tanzimat: Değişim sürecinde Osmanlı İmparatorluğu. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• İnsan Kaynakları Ofisi. (2023). T. C. Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi Faaliyet Raporu 2018-2023. Ankara. Kalın, İ. (2022). Gök kubbenin altında. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Kalın, İ. (2023). Akıl ve erdem: Türkiye’nin toplumsal muhayyilesi. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Kaya, F. (2016). Türkiye Cumhuriyeti’nde yapılan idari reform çalışmalarının karşılaştırmalı analizi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (48), 165-181.
• Kurt, A. O., ve Göler, M. E. (2017). Anadolu’da ilk tapınak: Göbeklitepe. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 21(2), 1107-1138.
• Kutluer, İ. (2000). İnsan. TDV İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi Yayınları, 22, 320-323.
• Lynch, M. (2003). The emancipation of the Russian serfs, 1861. History Today. https://www.historytoday.com/archive/emancipation-russian-serfs-1861 Erişim Tarihi: 12/01/2024.
• Mardin, Ş.(2015). Yeni Osmanlı düşüncesinin doğuşu. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Marx. K. (2017). İktisat üzerine. (Çev. A. Çakıroğlu). İstanbul: Belge Yayınları.
• Memurin Kanunu. (1926). Memurin Kanunu. 31/III/1926 tarihli ve 336 sayılı Resmî Ceride.
• Murat, S. (2012). Japon çalışma hayatı. Journal of Social Policy Conferences, (37-38), 189-203.
• Nişanyan Sözlük. (2024). Sermaye Kelimesinin Etimolojik Kökü. https://www.nisanyansozluk.com/kelime/sermaye Erişim Tarihi: 20/12/2023.
• On Birinci Kalkınma Planı. (2019). On Birinci Kalkınma Planı. 23/7/2019 tarihli ve 30840 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete.
• On İkinci Kalkınma Planı. (2023). On İkinci Kalkınma Planı. 1/11/2023 tarihli ve 32356 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete.
• Onuncu Kalkınma Planı. (2013). Onuncu Kalkınma Planı. 6/7/2013 tarihli ve 28699 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete.
• Ortaylı, İ. (2007). Türkiye teşkilât ve idare tarihi. Ankara: Cedit Neşriyat.
• Ortaylı, İ. (2021). İmparatorluğun en uzun yüzyılı. 50. Baskı. İstanbul: Kronik Kitap Yayıncılık.
• Osborne, R. (2006). Herkes için felsefe. (Çev. İ. Şener). İstanbul: Nokta Yayınları.
• Ökten, S. (2020). Fincanımda kola var. İstanbul: İnkılap Yayınevi.
• Özbey, Ö. (2023). Kamu spor teşkilatlarında entelektüel sermaye ve eleştirel düşünce ilişkisi. Yayımlanmış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Spor Yöneticiliği Anabilim Dalı, Spor Yönetim Bilimleri Programı, Ankara.
• Özdemir, H. (2001). Tanzimat sonrası Osmanlı Devletinde kamu personel yönetimi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkiler Anabilim Dalı. İstanbul.
• Özdemir, H. (2015). Osmanlı Devletin’de bürokrasi. İstanbul: ÖKM Yayınları
• Rağıp el İsfahanî. (2010). Müfredât: Kur’an kavramları sözlüğü. İstanbul: Çıra Yayınları.
• Ricardo, D. (2008). Siyasal iktisadın ve vergilendirmenin ilkeleri. (Çev. B. Zeren). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Rousseau, J. J. (2019). Toplum sözleşmesi. (Çev. V. Günyol). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Saygılı, T. (2015). Babil Hukuku ve Hamurabi Kanunları. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 2(2), 1-22.
• Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. (2000). Uzun Vadeli Strateji ve Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. 1/6/2000 tarihli ve 24066 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete.
• Smith, A. (2006). Milletlerin zenginliği. (Çev. H. Derin). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Stewart, T.A. (1997). Entellektüel sermaye. (Çev. N. Elhüseyni). İstanbul: MESS Yayınları.
• Şahin, M. ve Tokdemir, M. A. (2011). II. Meşrutiyet döneminde eğitimde yaşanan gelişmeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(4), 851-876.
• Taylor, F. W. (2018). Bilimsel yönetimin ilkeleri. (Çev. H. Bahadır. Akın). Konya: Çizgi Kitabevi.
• Tekeli, İ., ve İlkin, S. (1999). Osmanlı İmparatorluğu’nda eğitim ve bilgi üretim sisteminin oluşumu ve dönüşü. 2. Baskı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Tunaya, T. Z. (2016). Türkiye’nin siyasî hayatında batılılaşma hareketleri. 3. Baskı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Türk Dil Kurumu (TDK). (2024). Sermaye kelimesinin anlamı. Türk Dil Kurumu Sözlüğü. https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 20/12/2023.
• Tzu, S. (2014) Savaş sanatı. (Çev. P. Otkan ve G. Fidan). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı.(1972). Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı. 27/11/1972 tarihli ve 14374 sayılı Resmî Gazete.
• Ülken, H.Z. (1992). Türkiye’de çağdaş düşünce tarihi. 3. Baskı. İstanbul: Ülken Yayınları.
• Vardi, L. (2012). The physiocrats and the world of the enlightenment. United Kingdom: Cambridge University Press.
• Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. (1995). Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı. 25/7/1995 tarihli ve 22354 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete.
• 1 Sayılı CBK. (2018). 1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/19.5.1.pdf Erişim Tarihi: 17/02/2024.