Evaluation of Ömer Erdoğdular's Ney Performance in Terms of Use of Ornamentation Technique

Year 2024, Volume: 5 Issue: 9, 212 - 234, 30.12.2024

İsmail Yörükçüoğlu

Abstract

Ney player Ömer Erdoğdular is one of our important ney players, who lived in a period very close to the present day and was among the students of Kutbü'n-nâyî Niyazi Sayın. In this study, ney player Ömer Erdoğdular's ney performance was examined in terms of his use of ornamentation techniques. In this regard, within the sample created by taking expert opinion, three taksim performances of Neyzen Ömer Erdoğdular were analyzed. In order to determine the divisions that will be included in the sample, academician and ney player opinions were received from Assoc. Dr. Selman Benlioğlu, Lecturer Onur Üstünkaya and Lecturer Ömer Bildik. The data obtained in the research were examined through content analysis. As a result of the study, it was determined that the four most frequently used elements in Neyzen Ömer Erdoğdular's performance, in terms of the use of ornamentation techniques, are percussion, waving / vibrato, percussion, gliding / glissando, which derive their value from the previous note. It has been determined that Ömer Erdoğdular aims to create a performance structure with lots of percussion and portico with the use of percussion, which derives its value from the note before it, and to make his performance a timbrally rich structure with the use of waving/glissando ornament technique. It has been determined that the ascending and descending navigational structures are strengthened and enriched by the use of hit and run and sliding / glissando decoration techniques. The notes of the divisions that are the subject of the review are given in the appendices section of the study.

Keywords

Turkish music, Neyzen, Ömer Erdoğdular, Ornamental technique, Performance analysis

Ömer Erdoğdular’ın Ney İcrâsının Süsleme Tekniği Kullanımı Yönünden Değerlendirilmesi

Abstract

Neyzen Ömer Erdoğdular, günümüze çok yakın bir dönemde yaşamış, Kutbü’n-nâyî Niyazi Sayın’ın öğrencileri arasında yer alan, önemli ney icrâcılarımızdandır. Bu çalışmada Neyzen Ömer Erdoğdular’ın ney icrâsı, süsleme tekniği kullanımı yönünden incelenmiştir. Bu doğrultuda uzman görüşü alınarak oluşturulan örneklem dahilinde, Neyzen Ömer Erdoğdular’a ait üç taksîm icrâsı tahlil edilmiştir. Örneklemde yer alacak taksîmlerin belirlenmesi amacıyla akademisyen ve neyzen Doç. Dr. Selman Benlioğlu, Öğretim Görevlisi Onur Üstünkaya ve Öğretim Görevlisi Ömer Bildik’ten görüş alınmıştır. Araştırmada elde edilen veriler içerik analizi yoluyla incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda, Neyzen Ömer Erdoğdular’ın icrâsında süsleme tekniği kullanımı yönünden değerini kendisinden önceki notadan alan çarpma, dalgalandırma/vibrato, vurkaç çarpma, kaydırma/glissandonun en sık kullanıma sahip dört unsur olduğu tespit edilmiştir. Ömer Erdoğdular’ın değerini kendisinden önceki notadan alan çarpma kullanımlarıyla bol çarpmalı ve revnaklı bir seyir yapısı oluşturmayı, dalgalandırma/glissando süsleme tekniği kullanımlarıyla icrâsını tınısal açıdan zengin bir yapıya getirmeyi amaçladığı saptanmıştır. Vurkaç çarpma ve kaydırma/glissando süsleme tekniği kullanımlarıyla inici ve çıkıcı seyir yapılarını güçlendirdiği ve zenginleştirdiği tespit edilmiştir. İncelemeye konu olan taksîmlerin notaları çalışmanın ekler bölümünde verilmiştir.

Keywords

Türk müziği, Neyzen, Ömer Erdoğdular, Süsleme tekniği, İcrâ analizi

References

• Ayvazoğlu, B. (2002). Neyin Sırrı Hala Hasret. İstanbul: Kubbealtı.
• Bozkurt, H. K. (2022). Niyazi Sayın, Sadrettin Özçimi, Ahmed Şahin ve Yavuz Akalın Özelinde Ney Sazında Tavır ve Ekol İlişkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Bükülmez, H. (2017). Haydar Tatlıyay ve Sadi Işılay’ın Keman İcralarının Tahlili. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• Çevikoğlu, T. (2008). Döndükçe Gönülde Aşk Tazelenir. Konya: Konya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.
• Dayıoğlu, S. (2003). Galata Mevlevihanesi. Ankara: Yeni Avrasya.
• Düzün, E. (2019). İzzettin Ökte’nin Tanbûr Taksîmlerinin Tahlîli (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• Düzün, E. (2024a). Tanbûrî Cemil Bey’den Günümüze Türk Mûsikîsi’nde Tanbûr Üslûbu (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Ankara.
• Düzün, E. (2024b). Mesud Cemil’in Hicâzkâr Saz Semâîsi İcrâsında Kullandığı Süslemelerin İcrâya Olan Etkilerinin İzinde, Tanbûrun İcrâsında Süslemelerin Mâhiyetinin Değerlendirilmesi. H. Arapgirlioğlu (Ed.), Müzik Alanında Araştırmalar ve Değerlendirmeler içinde, (s. 213-242) Ankara: Gece Kitaplığı.
• Erguner, S. (2007). Ney “Metod”. İstanbul: Erguner Müzik.
• Evliya Çelebi (2006). Günümüz Türkçesiyle Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi: Konya-Kayseri-Antakya-Şam-Urfa-Maraş-Sivas- Gazze-Sofya-Edirne. (3. Cilt- 2. Kitap). (S. Ali Kahraman - Y. Dağlı, Haz.). İstanbul: Yapı Kredi.
• Evliya Çelebi (2008). Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnâmesi: İstanbul. (1. Cilt-2. Kitap). (5. Baskı). (S. Ali Kahraman – Y. Dağlı, Haz.). İstanbul: Yapı Kredi.
• Gazimihal, M. R. (1961). Musıki Sözlüğü. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Gönül, M. (2010). Nevres Bey’in Ud Taksimlerinin Analizi ve Ud Eğitimine Yönelik Alıştırmaların Oluşturulması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Gunca, A. (2007). Kemençe, Ney ve Tanbur İçin Orkestral Yazım Tekniği (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gürel, M. (2016). Nubar Tekyay’ın Keman Taksimlerinin Tahlîli (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• İlgar, K. (2018). Türk Müziği Viyolonsel İcrâcılığında Mes’ud Cemil (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• Kaçar, G. Y. (2020). Türk Mûsikîsinde Eser ve İcrâ Tahlîli Yöntemleri. Ankara: Gece Kitaplığı.
• Karasar, N. (2022). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel.
• Öztekin, M. B. (2007). Fuzûlî ve Şeyh Gâlîb Divanlarında Ney Metaforu (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Öztuna, Y. (2006). Türk Mûsikîsi Akademik Klasik Türk San’at Mûsikîsi’nin Ansiklopedik Sözlüğü I-II. Ankara: Orient.
• Say, A. (2005). Müzik Ansiklopedisi III. Ankara: Müzik Ansiklopedisi.
• Tan, A. (2008). Niyazi Sayın’ın Ney Tavrında Perde Pozisyonları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Toz, A. İ. (2014). Niyazi Sayın’ın Taksimlerinde İcrayı Oluşturan Elemanların Transkripsiyonu. İstanbul: Pan.
• Vural, F. G. (2019). İslamiyet’ten Önce Türklerde Kültür ve Müzik. İstanbul: Ötüken.
• Yahya, G. (2000). Yorgo Bacanos’un Ud Taksimleri (Yayımlanmış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yörükçüoğlu, İ. (2024). Neyzen Ekrem Vural’ın İcrâsını Oluşturan Tavır Özelliklerinin Değerlendirilmesi. H. Arapgirlioğlu (Ed.), Müzik Alanında Araştırmalar ve Değerlendirmeler içinde, (s. 25-52) Ankara: Gece Kitaplığı.
• URL-1: https://www.neyzenim.com/omererdogdular.html (Erişim Tarihi: 28.08.2024).