Üniversite Öğrencilerinin Kadına İlişkin Namus Anlayışı Tutumları

Yıl 2018, Cilt: 27 Sayı: 4, 258 - 266, 04.09.2018

Sezer Er Güneri

Öz

Öz
Amaç: Araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin kadına ilişkin namus anlayışı tutumlarını ve etkileyen faktörleri belirlemektir.
Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte olan çalışma, Ocak-Mart 2016 tarihleri arasında,  araştırmaya katılmayı kabul eden 697 (%2,65) hemşirelik fakültesi öğrencisi ile yapılmıştır. Veriler, birey tanıtım formu ve Kadına İlişkin Namus Anlayışı Ölçeği ile toplanmıştır.
Bulgular: Öğrencilerin yaş ortalaması 20,60±1,33, %80,1’inin kadın, %33.1’inin en uzun süre ilçede yaşadığı, annelerinin %41.6’sının, babalarının %29.7’sinin ilkokul mezunu, %37,6’sının iki kardeşi olduğu, %73.0’ünün ailesinde herkesin söz sahibi olduğu, %38.6’sının aile ilişkilerinin iyi olduğu belirlenmiştir. Ölçek puan ortalamalarının 97,75±17,73, alt boyutlardan geleneksel namus 35,18±7,79; eşitlikçi yaklaşım 45,90±7,50; evlilik öncesi namus anlayışı 16,66±5,19 olarak hesaplanmıştır. Ölçek toplamına göre yapılan puanlamaya göre öğrencilerin %88,5’inin eşitlikçi tutuma sahip olduğu belirlenmiştir. Ölçek puan ortalaması ile cinsiyet, en uzun süre yaşanan yer, anne ve baba öğrenim durumu, kardeş sayısı, aile içi söz sahibi olma ve aile ilişkileri arasında anlamlı fark olduğu belirlenmiştir (p<0,01).
Sonuç: Öğrencilerin kadına ilişkin namus tutumlarının eşitlikçi yönünde olduğu, bununla birlikte geleneksel namus anlayışının da önemli olduğu görülmüştür. Üniversite eğitiminde bu konuya yer verilmesi ve gençlerin farkındalığının artırılması önerilmektedir
 

Anahtar Kelimeler

Öğrenci, Toplumsal cinsiyet

Kaynakça

• Kaynaklar 1. Kalav A. Namus ve toplumsal cinsiyet. Mediterranean Journal of Humanities 2012;II/2:151-63. 2. World Health Organisation (WHO). Gender, equity and human rights 2017. Erişim Tarihi: 30.8.2017, Erişim Adresi: http://www.who.int/gender-equity-rights/understanding/gender-definition/en/ 3. World Economic Forum. The global gender gap report 2016. Erişim Tarihi: 30.8.2017. Erişim Adresi: http://reports.weforum.org/global-gender-gap-report-2016/rankings/ 4. Yağbasan M, Kolyiğit H. Üniversite öğrencilerinin namus töre ve şiddet algısı (Fırat Üniversitesi özelinde bir alan araştırması). Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 2016;4(35):1-18. 5. Gürsoy E, Arslan H. (2011). Üniversite öğrencilerinde kadına ilişkin “namus” anlayışı tutum ölçeği (KINATÖ) geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Sağlık ve Toplum Dergisi 2011;21(3):28-37. 6. Türk Dil Kurumu (TDK). Güncel Türkçe sözlük. Erişim Tarihi: 30.8.2017. Erişim Adresi: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.59d236590ffb64.29861985 7. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı, Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı. Medyada töre ve namus cinayetlerinin yansımaları, veliler ve öğrenciler üzerindeki etkileri. 2008. Erişim Tarihi: 30.8.2017. Erişim Adresi: http://www.meb.gov.tr/earged/earged/tore_namus_etkileri.pdf 8. İnci ÜH. Basında yer alan namus cinayetlerinin sosyolojik analizi. Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi 2013;2(3):282-96. 9. Sakallı-Uğurlu N, Akbaş G. Namus kültürlerinde “namus” ve “namus adına kadına şiddet”: Sosyal psikolojik açıklamalar. Türk Psikoloji Yazıları 2013;16(32):92-4. 10. Gürsoy E, Özkan HA. Türkiye’de üniversite öğrencilerinin kadına ilişkin “namus” algısı. Psikiyatri Hemşireliği 2014;5(3):149-59. 11. Coşansu G. Veri analizi ve yorumlama. İçinde: Erdoğan Ş, Nahcivan N, Esin MN, editörler. Hemşirelikte Araştırma. 2. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2015. p.235-79. 12. Işık R, Sakallı-Uğurlu N. (2009). Namusa ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumlar ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi. Türk Psikoloji Yazıları 2009;12:16-24. 13. Yazıcı T, Topalak Şİ. Mesleki Türk müziği ve batı müziği eğitimi almakta olan üniversite öğrencilerinin namusa ilişkin tutumları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 2014;3(2):275-85. 14. Kömürcü N, Yıldız H, Toker E, Karaman ÖE, Koyucu RG, Durmaz A, ve ark. Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rolleri ve kadına ilişkin namus anlayışları ile ilgili tutumları. Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk Sağlığı Dergisi 2016;5(3):1-22. 15. Yılmaz DV, Zeyneloğlu S, Kocaöz S, Kısa Z, Taşkın L, Eroğlu K. Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin görüşleri. Uluslararası İnsan bilimleri Dergisi 2009;6(1): 775-92. 16. Bilgili N, Vural G. (2011). Kadına yönelik şiddetin en ağır biçimi:namus cinayetleri . anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2011;14(1): 66-72. 17. Vefikuluçay D, Zeyneloğlu S, Eroğlu K, Taşkın L. Kafkas üniversitesi son sınıf öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin bakış açıları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007; 26-38. 18. Kodan-Çetinkaya S. Üniversite öğrencilerinin şiddet eğilimlerinin ve toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Nesne 2013;1(2):21-43. 19. Sis Çelik A, Pasinlioğlu T, Tan G, Koyuncu H. Üniversite öğrencilerinin cinsiyet eşitliği tutumlarının belirlenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 2013;21(3):181-86. 20. Uçar T, Derya YA, Karaaslan T, Tunç ÖA. Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumları ve Şiddet Davranışları. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2017; 26(3):96-103. 21.Çelik C. Değişim sürecinde Türk aile yapısı ve din pragmatik anlam ve işlev farklılaşması. Karadeniz 2009; 25-35. 22. Gümüşoğlu F. Ders kitaplarında toplumsal cinsiyet. Toplum ve Demokrasi 2008; 2(4):39-50. 23. Zeyneloğlu S, Kısa S, Yılmaz D. Turkish nursing students’ knowledge and perceptions regarding virginity. Nurse Education Today 2013; 33:110-15. 24. Pınar G, Taşkın L, Eroğlu K. Başkent üniversitesi öğrenci yurdunda kalan gençlerin toplumsal cinsiyet rol kalıplarına ilişkin tutumları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 47-57. 25. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2013 (TNSA 2013). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü; 2014. p.59-73. 26. Turğut M, Feyzioğlu S. Türkiye Aile Yapısı Araştırması. 1. Basım. İstanbul: Araştırma ve Sosyal Politika Serisi 07; 2014. p.280-319. 27. Çarkoğlu A, Kalaycıoğlu E. Türkiye’de aile, iş ve toplumsal cinsiyet. 2013. Erişim Tarihi: 30.8.2017, Erişim Adresi: http://kasaum.ankara. edu.tr/files/2013/11/turkiyedeaileisvetoplumsalcinsiyetraporu2.pdf.