KIRSAL BÖLGEDE YAŞAYAN KADINLARIN SERVİKS VE MEME KANSERİ TARAMALARINA KATILIM VE BİLGİ DURUMLARI

Yıl 2021, Cilt: 30 Sayı: 1, 43 - 52, 28.02.2021

Zeynep Saçıkara , Deniz Koçoğlu-tanyer

https://doi.org/10.17942/sted.652657

Cited By: 1

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı kırsal bölgede yaşayan 40 yaş ve üstü kadınların serviks ve meme kanseri taramalarına katılım durumlarının saptanması ve taramalara katılımın sosyo-demografik özellikler, ailesel özellikler ve taramalara yönelik bilgi durumu ile ilişkisinin incelenmesidir.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı türdeki çalışmanın örneğini g 40 yaş ve üstü meme ve serviks kanseri tanısı olmayan 285 kadın oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında a anket formu kullanılmıştır. Analizinde ise ki-kare testi kullanılmıştır. Etik izin alınmıştır.
Bulgular: Meme ve serviks kanseri taramaları ilgili eğitim alan kadınların oranı %44,9 olup bunlardan %82,0’ ının eğitimi hemşireden aldığı belirlenmiştir. Kadınlardan %57,5’ inin KKMM’ ni en az bir kez yapmıştırve yapma sıklığı düzenli olanların oranı sadece %22,0’dur. Kadınların %74,7’ sinin mamografiyi hiç çektirmediği ve %66,7’sinin hiç pap smear testi yaptırmadığı belirlenmiştir. Sosyodemografik özelliklerden yaşanılan yerin ve ekonomik durumun meme kanseri taraması(mamografi) katılım durumu arasında anlamlı bir ilişki saptanmıştır (p<0.05). Kadınların meme ve serviks kanser taramalarını bilme durumu ile taramalara katılım durumları arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0.05).
Sonuç: Çalışmamızın bulguları doğrultusunda kadınların meme ve serviks kanseri taramalarına yönelik bilgi durumunun, katılım durumunu etkilediği ve yetersiz olduğu görülmüştür
Anahtar sözcükler: meme kanseri, serviks kanseri, tarama, kırsal alan

Anahtar Kelimeler

meme kanseri, serviks kanseri, tarama, kırsal alan

Kaynakça

• Referans1. WHO, https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/the-top-10-causes-of-death. 2016, Accessed.
• Referans2. Günay Aktaş, S., Türkiye'de Kadınlarda Meme Kanseri Nedeniyle Ölüm: Mekânsal Dağılım Ve Şehirlerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Düzeyi İle İlişkisi. Journal of International Social Research, 2014. 7(29).
• Referans3. WHO. Latest global cancer data. 2018 [cited 10.10.2019; Available from: https://www.who.int/cancer/PRGlobocanFinal.pdf.
• Referans4. GLOBOCAN, Cancer fact sheets: All cancers excluding non-melanoma skin. Cancer Today, International Agency for Research on Cancer, World Health Organization. Available from: http://gco. iarc. fr/today/fact-sheets-cancers, 2012.
• Referans5. T.C SağlıkBakanlığı, TC Sağlık Bakanlığı Halk SağlığıMüdürlüğü, Türkiye Kanser İstatistikleri 2015. 2018.
• Referans6. Kimmick, G.G. and L. Balducci, Breast cancer and aging: clinical interactions. Hematology/oncology clinics of North America, 2000. 14(1): p. 213-234.
• Referans7. Colditz, G., Scaling Up Cancer Prevention. 2019. p.25-32.
• Referans8. American Cancer Society, Cancer Facts & Figures 2019, in Basic Cancer Facts. 2017. p. 1-3.
• Referans9. T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Aile Hekimliği Uygulamasında Önerilen Periyodik Muayeneleri ve Tarama Testleri Rehberi. 2015. p. 47-49.
• Referans10. T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Kanser Daire Başkanlığı:Kanser taramalarında artış. 2016 http://kanser.gov.tr/haberler/2049-kanser-taramalarında-artış.html].
• Referans11. T.C Sağlık Bakanlığı, Türkiye kronik hastalıklar ve risk faktörleri sıklığı çalışması. 2013: Ankara.
• Referans12. Uğur, H. and İ. Avcı, Kanser tarama merkezine başvuran kadınların sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının erken tanı bilgi ve uygulamalarına etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2015. 4(2): p. 244-258.
• Referans13. Karadag Arli, S., A.B. Bakan, and G. Aslan, Distribution of cervical and breast cancer risk factors in women and their screening behaviours. 2019. 28(2): p. e12960.
• Referans14. Büyükkayacı Duman, N., et al., 40 Yaş Üstü Kadınların Meme ve Serviks Kanseri Taramalarına Yönelik Bilgi ve Uygulamaları. G.O.P. Taksim E.A.H. JAREN 2015. 1(1): p. 30-38.Health 2014. 10(1): p. 47-56.
• Referans16. Dişcigil, G., et al., Meme Sağlığı: Ege Bölgesinde Yaşayan Bir Grup Kadının Bilgi, Davranış Ve Uygulamaları. Marmara Medical Journal, 2007. 20(1): p. 29-36.
• Referans17. Allaire, B.T., et al., Cost-effectiveness of patient navigation for breast cancer screening in the National Breast and Cervical Cancer Early Detection Program. 2019. 30(9): p. 923-929.
• Referans18. Farmer, P., et al., Expansion of cancer care and control in countries of low and middle income: a call to action. 2010. 376(9747): p. 1186-1193.
• Referans19. Barlow, W.E., et al., Evaluating screening participation, follow-up and outcomes for breast, cervical and colorectal cancer in the PROSPR consortium. 2019.
• Referans20. Lemeshow, S., et al., Under the Title Adequacy of Sample Size in Health Studies by World Health Oraganization.(tranlated: S. Og uz Kayaalp). Hacettepe Tas: Ankara, 2000: p. 38.
• Referans21. Alpar, R., Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Güvenirlik-Geçerlik. Ankara: Detay Yayıncılık, 2016: p. 215.
• Referans22. Kimmick, G. and H.B. Muss. Breast cancer in older patients. in Seminars in oncology. 2004. Elsevier.
• Referans23. Gökgöz, N. and D. Aktaş, Kadınların Serviks Kanseri Ve Pap Smear Testi Yaptırma Durumlarına Yönelik Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hemşirelik E-Dergisiİ, 2016. 3(2): p. 11-23.
• Referans24. Alpteker, H. and A. Avcı, Kırsal alandaki kadınların meme kanseri bilgisi ve kendi kendine meme muayenesi uygulama durumlarının belirlenmesi. Meme Sagligi Dergisi/Journal of Breast Health, 2010. 6(2).
• Referans25. Güner, İ.Ç., A. Tetik, and H.D. Gönener, Kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Gaziantep Tıp Dergisi, 2007. 13(2): p. 55-60.
• Referans26. Veena, K., R. Kollipaka, and R. Rekha, The Knowledge and attitude of breast self examination and mammography among rural women. Int J Reprod Contracept Obstet Gynecol, 2015. 4(5): p. 1511-1516.
• Referans27. Uğur Gök, H., et al., Aile Sağlığı Merkezlerine Başvuran 30-70 Yaş Grubu Kadınların Ulusal Kanser Taramalarına Yönelik Bilgi Tutum ve Davranışları: Karadeniz Bölgesi’nde Bir İl Örneği. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 2019. 28(5): p. 340-348.
• Referans28. Büyükkayacı Duman, et al., Kırk Yaş Üstü Kadınların Meme ve Serviks Kanseri Taramalarına Yönelik Bilgi ve Uygulamaları. G.O.P Taksim E.A.H.JAREN, 2015. 1(1): p. 30-38.
• Referans29. Açıkgöz, A., R. Çehreli, and H. Ellidokuz, Kadınların kanser konusunda bilgi ve tutumları ile erken tanı yöntemlerine yönelik davranışları. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2011. 25(3): p. 145-154.
• Referans30. Maral, I., et al., Behaviors toward methods of breast cancer early detection in women over 40 years in a rural region of Ankara, Turkey. Journal of Cancer Education, 2009. 24(2): p. 127.
• Referans31. Dündar, P.E., et al., The knowledge and attitudes of breast self-examination and mammography in a group of women in a rural area in western Turkey. BMC cancer, 2006. 6(1): p. 43.
• Referans32. Demir Yıldırım, A. and A.N. Özaydın, İstanbul/Moda'da Oturan Kadınların Meme Kanseri İle İlgili Bilgileri, Bilgi Kaynakları ve Meme Kanseri Taramalarına Katılımları. Meme Sagligi Dergisi/Journal of Breast Health, 2014. 10(1).
• Referans33. Pınar, G., et al., Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Polikliniğine başvuran kadınların HPV aşısı ve serviks kanseri ile ilgili bilgi düzeyleri. Türk Jinekolojik Onkoloji Dergisi, 2010. 13(1): p. 11-18.
• Referans34. Duman, N.B., L. Algıer, and G. Pınar, Health beliefs of the female academicians about breast cancer, screening tests and the affecting factors. International Journal of Hematology and Oncology, 2013. 28(4): p. 233-241.
• Referans35. Kılıç, D., R. Sağlam, and Ö. Kara, Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Meme Sagligi Dergisi/Journal of Breast Health, 2009. 5(4).
• Referans36. Avcı, İ.A., et al., Kadınların meme ve servikal kanser taramalarına yönelik tutumları. TAF Prev Med Bull, 2015. 14(3): p. 235.
• Referans37. Ramaiah, R. and S. Jayarama, Knowledge, attitude and practices about cervical cancer among rural married women: a cross sectional study. International Journal Of Community Medicine And Public Health, 2018. 5(4): p. 1466-1470.
• Referans38. Lu, M., et al., A systematic review of interventions to increase breast and cervical cancer screening uptake among Asian women. BMC public health, 2012. 12(1): p. 413.