Üniversite Öğrencilerinin Jinekolojik Kanser Farkındalıkları ve İlişkili Faktörler

Yıl 2022, Cilt: 31 Sayı: 3, 172 - 182, 12.07.2022

Rukiye Burucu , Sibel Kıyak

https://doi.org/10.17942/sted.883678

Öz

Amaç: Bu çalışma üniversite öğrencilerinin jinekolojik kanser farkındalıklarını belirlemek, sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve kronik hastalıklar arasındaki ilişkiyi değerlendirmek amacıyla yürütülmüştür.
Yöntem: Kesitsel türde bir çalışmadır. Araştırma 1026 üniversite öğrencisiyle yapılmıştır. Veriler Haziran-Ağustos 2020 tarihleri arasında; Kişisel Bilgi Formu, Jinekolojik Kanserler Farkındalık Ölçeği ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği (II)’nin beslenme ve fiziksel aktivite alt boyutları kullanılarak çevrimiçi şekilde toplanmıştır. İstatistiksel analizlerde sayı, yüzde, ortanca, Kruskall-Wallis, Mann-Whitney U, Dunn Testi ve Spearman Korelasyon Testi kullanılmıştır.
Bulgular: Öğrencilerin jinekolojik kanser farkındalıkları ölçeğinin toplam puan ortanca değeri 154 olarak belirlenmiştir. Jinekolojik kanser farkındalıkları toplam ortanca puanını öğrencilerin kronik hastalıkları ve ailede kanser hastalığı olan yakınlarının öyküsü olma durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmıştır (p<0,05). Jinekolojik kanserler farkındalık ölçeği toplam ortanca puanı ile yaş, beslenme ve fiziksel aktivite puanı arasında pozitif yönlü düşük düzeyde bir ilişki bulunmuştur.
Sonuç: Üniversite öğrencilerinin jinekolojik kanser farkındalıklarının orta düzeyin üzerinde olduğu, bunu; yaş, yaşanılan yer gibi bazı özelliklerin, beden kitle indeksi, beslenme ve egzersiz puanı gibi bazı yaşam biçimi davranışlarının ve bazı kronik hastalıkların etkilediği tespit edilmiştir. Jinekolojik kanserlere işaret edebilecek semptomların farkındalığının artması, erken teşhis ve hayatta kalmaya katkı sunacaktır.

Anahtar Kelimeler

Farkındalık, jinekolojik kanser, yaşam biçimi

Kaynakça

• 1. WHO. Global Cancer Observatory. İnternational Agency for Research on Cancer. 2018. Accessed May 15, 2020, at https://gco.iarc.fr/
• 2. Sağlık Bakanlığı. Sağlık İstatistikleri. 2018. Accessed May 15, 2020, at https://www.saglik.gov.tr/TR,11588/istatistik-yilliklari.html
• 3. ACS. Cancer A-Z. Accessed June 20, 2020, at https://www.cancer.org/
• 4. Funston G, O'Flynn H, Ryan NAJ, Hamilton W, Crosbie EJ. Recognizing gynecological cancer in primary care: risk factors, red flags, and referrals. Advances in Therapy 2018;35(4):577-89.
• 5. Günaldı O, Bozkurt HS, İlter E, Günaldı A, Çelik A. Obezitenin kadın kanserleri üzerindeki etkileri: derleme makalesi. Maltepe Tıp Dergisi 2019;11(3):88-97.
• 6. MacKintosh ML, Crosbie EJ. Prevention strategies in endometrial carcinoma. Curr Oncol Rep 2018;20(12):101.
• 7. Park SH, Knobf MT, Kerstetter J, Jeon S. Adherence to American Cancer Society guidelines on nutrition and physical activity in female cancer survivors: results from a randomized controlled trial (yale fitness intervention trial). Cancer Nurs 2019;42(3):242-50.
• 8. Rock CL, Thomson C, Gansler T, Gapstur SM, McCullough ML, Patel AV, et al. American Cancer Society guideline for diet and physical activity for cancer prevention. CA: A Cancer Journal For Clinicians 2020;70(4):245-71.
• 9. Tucker K, Staley SA, Clark LH, Soper JT. Physical activity: impact on survival in gynecologic cancer. Obstetrical & Gynecological Survey 2019;74(11):679-92.
• 10.World Health Organization. Preventing Chronic Diseases: A Vital Investment 2015. Date of access 15 08 2020, at https://www.who.int/chp/chronic_disease_report/contents/part1.pdf?ua=1.
• 11.Al Qadire M. Awareness of cancer signs and barriers to help seeking: a national survey. J Cancer Educ 2018;33(6):1206-12.
• 12.Akram Husain R, Ramya D, Andrew Pradeep M, Govindaraju S, Ramakrishnan V. Knowledge on human papillomavirus and cervical cancer awareness among women in South India. Saudi Journal of Health Scıence 2019;8(2):81-7.
• 13.Gözüyeşil E, Düzgün AA, Taş F, Care P. Bir aile sağlığı merkezine başvuran kadınların jinekolojik kanser farkındalıklarının değerlendirilmesi. Turkish Journal of Family Medicine 2020;14(2):177-85.
• 14.Yarmolinsky J, Relton CL, Lophatananon A, Muir K, Menon U, Gentry-Maharaj A, et al. Appraising the role of previously reported risk factors in epithelial ovarian cancer risk: A Mendelian randomization analysis. PLoS Med 2019;16(8):e1002893.
• 15.Chandana H, Madhu B, Narayana Murthy MR. Awareness about cervical cancer among women residing in urban slums of Mysuru city of Karnataka, India: A cross-sectional study. Clinical Epidemiology and Global Health 2020;8(3):835-9.
• 16.Altun Y. Kadınların kanser taramalarına katılımını etkileyen faktörler. TJFMPC 2020;14(2).
• 17.Alp Dal N, Ertem G. Jinekolojik Kanserler Farkındalık Ölçeği Geliştirme Çalışması. İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştirmalari Dergisi 2017;6(5):2351-67.
• 18.Dönmez S, Öztürk R, Kısa S, Karaoz Weller B, Zeyneloğlu S. Knowledge and perception of female nursing students about human papillomavirus (HPV), cervical cancer, and attitudes toward HPV vaccination. Journal of American college health : J of ACH 2019;67(5):410-7.
• 19.Bahar Z, Beşer A, Gördes N, Ersin F, Kissal A. Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II'nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008;12(1):1-13.
• 20.Mavi Aydoğdu S, Bekar M. Üniversite kız öğrencilerinin jinekolojik kanserlerden korunma ile ilgili bilgi ve davranışlarının belirlenmesi. Türk Jinekolojik Onkoloji Dergisi 2016;19(1):5-32.
• 21.Chernyshov PV, Semushyna T. Differences in human papilloma virus vaccination prevalence, testing, knowledge on vaccination, cancer awareness and sexual activities between male and female medical and non-medical students. J Eur Acad Dermatol Venereol 2020;34(12):2902-6.
• 22.Rancic NK, Golubovic MB, Ilic MV, Ignjatovic AS, Zivadinovic RM, Denic SN, et al. Knowledge about Cervical Cancer and Awareness of Human Papillomavirus (HPV) and HPV Vaccine among Female Students from Serbia. Medicina (Kaunas) 2020;56(8).
• 23.Okamoto K, Nakamura K, Matsuoka H, Matsubara Y, Haraga J, Ogawa C, et al. The presence of chronic diseases contributes to the occurrence risk factors for gynecological cancers in Japan. Mol Clin Oncol 2020;12(4):336-42.
• 24.Kadian L, Gulshan G, Sharma S, Kumari I, Yadav C, Nanda S, et al. A study on knowledge and awareness of cervical cancer among females of rural and urban areas of Haryana, North India. J Cancer Educ 2020:1-6.
• 25.Kumar Saha S, Bin Lee S, Won J, Choi H, Kim K, Yang G, et al. correlation between oxidative stress, nutrition, and cancer initiation. IJMS 2017;18(7).
• 26.Li H, Mao H, Yu Y, Nan Y. Association between dietary fiber and endometrial cancer: a meta-analysis. Nutr Cancer 2020;72(6):959-67.
• 27.Sun D, Li H, Cao M, He S, Lei L, Peng J, et al. Cancer burden in China: trends, risk factors and prevention. Cancer Biol Med 2020;17(4):879-95.
• 28.Karakoyunlu Şen S, Kılıç Öztürk Y. Sağlık algısı ile kanser taraması farkındalığı arasındaki ilişki. Türkiye Aile hekimliği Dergisi 2020;24(4):175-83.