Birinci Basamak Sağlık Çalışanlarının Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Bilgi ve Tutumları

Yıl 2022, Cilt: 31 Sayı: 4, 281 - 288, 06.09.2022

Ayşegül Özcan , Ayşegül İnan Ceviz

https://doi.org/10.17942/sted.1094161

Cited By: 3

Öz

Amaç: Araştırmada birinci basamak sağlık çalışanlarının kadına yönelik şiddete ilişkin bilgi ve tutumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntemler: Araştırma tanımlayıcı tipte olup, örneklemi araştırmanın yapıldığı tarihlerde izinli/raporlu olmayan ve gönüllü 328 sağlık çalışanı oluşturmuştur. Veriler sağlık çalışanlarının sosyodemografik özellikleri, şiddete ilişkin tutum ve davranışlarını belirlenmesinde soru formu ve hemşire ve ebelerin kadına yönelik kadına yönelik şiddet belirtileri tanıma ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, ortalama, yüzdelik ve ki kare testi kullanılmıştır.
Bulgular: Sağlık çalışanlarının %52.8’i hemşire, %21.6’sı doktordur. Sağlık çalışanlarının duygusal belirtiler alt ölçek puan ortancası 6.15(0-12),fiziksel belirtiler alt ölçek puan ortancası 16.64 (8-23), toplam ölçek puan ortancası 23.00 (13-32) olarak bulunmuştur. Doktorların, lisansüstü eğitime sahip sağlık çalışanlarının kadına yönelik şiddetin duygusal belirtilerini tanıma alt boyut puan ortancaları daha yüksektir.
Sonuç: Sağlık çalışanlarının fiziksel belirtileri duygusal belirtilere göre tanımada daha yeterli olmakla birlikte genel olarak şiddeti tanılama da kısmen yeterli oldukları söylenebilir. Bu nedenle sağlık çalışanlarına mezuniyet öncesi ve sonrası kadına yönelik şiddete ilişkin eğitimlerine yer verilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Kadına şiddet, Sağlık çalışanı, Hemşire

Kaynakça

• 1. Akkaş İ, Uyanık Z. Kadına yönelik şiddet. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi 2016;6(1): 32-42.
• 2. World Health Organization. (2018). Violence against women prevalence estimates, 2018: global, regional and national prevalence estimates for intimate partner violence against women and global and regional prevalence estimates for non-partner sexual violence against women. Accessed 12 Aralık,2021, https://www.who.int/publications/i/item/9789240022256
• 3. Türkiye’de kadına yönelik aile içi şiddet araştırması özet raporu (2014). Erişim Tarihi: 15.02.2022,http://www.hips.hacettepe.edu.tr/KKSA-TRAnaRaporKitap26Mart.pdf.
• 4. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması. Ankara. Elma Teknik Basım Matbaacılık; 2014. s.10-449.
• 5.Yakubovich AR, Stöckl H, Murray J, et al. Risk and protective factors for intimate partner violence against women: Systematic review and meta-analysis of prospective-longitudinal studies. Am J Public Health 2018;108(7):1- 1.
• 6.Dağcı S,Ören B. Cinsiyet eşitsizliği, kadına yönelik şiddet ve sağlık çalışanlarının yaklaşımı. Zeynep Kamil Tıp Bülteni 2019; 50(4):236-240.
• 7. Ay R, Kılınçel Ş. Hekimlerin kadına yönelik şiddet ile ilgili bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. JCM 2020;10(4):600-608.
• 8. Çalışkan H, Çevik Eİ. Kadına yönelik şiddetin belirleyicileri: Türkiye örneği. BJSS Balkan Journal of Social Sciences;7: 218-233.
• 9. Lövestad S, Vaez M, Löve Hensing G, Krantz G. Intimate partner violence, associations with perceived need for help and health care utilization: a population-based sample of women in Sweden. Scandinavian Journal of Public Health 2021;49(3):268-276.
• 10. Miller E, Decker MR, Raj A,Reed E, Marable D, Silverman JG. Intimate partner violence and health care-seeking patterns among female users of urban adolescent clinics. Matern Child Health J 2010; 14: 910–917.
• 11. Şahin NE, Aslan F, Emiroğlu ON. Aile içi şiddetin önlenmesi için bir model önerisi: halk sağlığı hemşiresinin ev ziyareti ile aile izlemi. HUHEMFAD 2018;5(3):247-259.
• 12. Paulin Baraldi AC, de Almeida AM, Perdoná G, Vieira EM, dos Santos MA. Perception and attitudes of physicians and nurses about violence against women. Nurs Res Pract 2013; Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3618933
• 13. Duman NB, BüyükgöneçL, Güngör T,Yılmazel G,Topuz Ş,Koçak DY. Sağlık çalışanlarının kadına yönelik şiddet algılayışı ve etkileyen faktörler. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi;13(4):154-159.
• 14.García-Moreno C, Hegarty KD’Oliveira AFL, Koziol-Mclain J, Colombini M, Feder G. The health-systems response to violence against women. Lancet 2015;385(9977):1567–79.
• 15. Özyürek A, Çetin A, Yıldırım R. Aile hekimi ve öğretmenlerin çocuk ihmal ve istismarı konusundaki görüş ve tutumları. İtobiad 2018;7(1):436-453.
• 16. Saletti-Cuesta L, Aizenberg L,Ricci-Cabello I.Opinions and experiences of primary healthcare providers regarding violence against women: A systematic review of qualitative studies. JOFV 2018;33(6):405-420.
• 17. Kurt G,Gün İ. Sağlık personelinin istismar, ihmal ve aile içi şiddetle karşılaşma durum ve tutumları. Journal of Forensic Medicine and Forensic Sciences 2017, 31, 2.
• 18.Baysan Arabacı L,KaradağlıA. Hemşire ve ebelerin kadına yönelik şiddet belirtilerini tanımalarına ilişkin ölçek geliştirme. Sağlık ve Toplum Dergisi 2016;16(2):101-11.
• 19. Kara P, Akçayüzlü Ö, Gür AÖ, Nazik E. Sağlık çalışanlarının kadına yönelik şiddeti tanımalarına ilişkin bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2018;8(3):115-122.
• 20.Aba YA, Başar FK. Sağlık profesyonellerinin aile içi şiddeti tanılaması ve yaklaşımlarının belirlenmesi. STED 2015;24(4):125-134. 21.Lazenbatt A, Taylor J, Cree L. A Healthy settings framework: an evaluation and comparison of midwives’ responses to addressing domestic violence. Midwifery 2009;25:622–33.
• 22.Chepuka L, Taegtmeyer M, Chorwe G, Mambulasa J, Chirwa E, Tolhurst R. Perceptions of the mental health impacts of intimate partner violence and health service responses in Malawi. Glob Health Action 2014;7:24816.
• 23. Şener N, Uncu F. Knowledge levels of nurses and midwives working in family practice about violence to woman. J Nurs Care. 2017;6(4): 103.
• 24. Çalıkoglu EO, Aras A,Hamza M,Aydin A, Nacakgedigi O,Koga PM. Sexism, attitudes, and behaviors towards violence against women in medical emergency services workers in Erzurum, Turkey. Global Health Action 2018, 11(1), 1524541.
• 25. Başar F, Durmaz A. Kadına yönelik şiddet konusunda hemşirelerin ve ebelerin bilgi durumları. Tıbbi Sosyal Hizmet Derg 2015;(6):6-15.
• 26. Sabancıoğulları S, Pınar Ş. Nursing and midwifery students’ attitudes towards violence against women and recognizing signs of violence against women. IJCS 2019;12(3).
• 27.Kahyaoğlu SH, Akyüz P. Hemşire ve ebelerin kadına yönelik şiddet belirtilerini tanımaya ilişkin bilgi düzeyleri. JACSD 2016; 6(2): 1-15.
• 28.Signorelli MC, HillelS, de Oliveira DC, Quintanilla BPA,Hegarty K, Taft A. Voices from low-income and middle-income countries: A systematic review protocol of primary healthcare interventions within public health systems addressing intimate partner violence against women. BMJ open 2018, 8(3), e019266.
• 29.Cerit Ç, Porsuk AÖ. Kadına yönelik eş şiddeti konusunda birinci basamak sağlık hizmetleri personelinin tutumları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2021; 24(4):563-570.
• 30.Öztürk GZ, Toprak D. Kadın sağlık personellerinin kadına yönelik şiddet hakkında bilgi tutum ve davranışları. Konuralp Tıp Dergisi 2017, 9(1).
• 31.Gomes VLDO, Silva CD, Oliveira DCD, Acosta DF, Amarijo CL. Domestic violence against women: Representations of health professionals. RLAE 2015; 23: 718-724.
• 32.Çelik SA, Türkoğlu N, Apay ES, Aydın A, Pasinlioğlu T.ebe ve hemşirelere verilen eğitimin kadına yönelik aile içi şiddete ilişkin tutumlarına etkisi, HSP 2015;2(2):138-148.