Examination of Meta-Cognitive Awareness Levels of Class Teachers Teaching 4th and 5th Grades in Terms of Various Variables

Yıl 2012, Cilt: 2012 Sayı: 27, 247 - 267, 01.04.2012

Tuncay Dilci Seda Kaya

Öz

Anahtar Kelimeler

-

4. ve 5. Sınıflarda Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Üstbilişsel Farkındalık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın konusu ilköğretim okullarında görev yapan 4. ve 5. okutan sınıf öğretmenlerinin üstbilişsel farkındalık düzeylerinin yaş, cinsiyet, medeni durum, kıdem, mezuniyet durumu, mezun olunan okul değişkenlerine göre karşılaştırılarak incelenmesidir. Bu amaçla Sivas ili Merkez okullarında bulunan 131 (47 kadın; 84 erkek) sınıf öğretmeni çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Schraw ve Dennison tarafından geliştirilen ve Akın, Abacı ve Çetin tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Biliş ötesi Farkındalık Envanteri örneklem dışı tutulan sınıf öğretmenleri üzerinde geçerlilik yönü sınanarak kullanılmıştır. Çalışma 2011-2012 eğitim ve öğretim yılında yürütülmüştür. Elde edilen veriler, SPSS 17.0 paket programında analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre sınıf öğretmenlerinin üstbilişsel farkındalık düzeyleri cinsiyet bağlamında bayan öğretmenlerin üstbilişsel farkındalıklarının (x=211.74) , erkek öğretmenlerden (x=209.35) daha yüksek olduğu görülürken; medeni durum ve diğer değişkenlere ilişkin (P>,05) anlamlı farklılık görülmemiştir. Araştırma verilerine dayanarak sınıf öğretmenlerinin üstbilişsel farkındalıklarına ilişkin bilgi ve kazanımlarının artırılması amacıyla hizmet içi kurslar düzenlenmesi gibi öneriler sıralanmıştır

Anahtar Kelimeler

Sınıf öğretmenleri, üstbiliş, üstbilişsel farkındalık

Kaynakça

• AKIN, Ahmet; “Başarı Amaç Oryantasyonları İle Bilişötesi Farkındalık, Ebeveyn Tutumları Ve Akademik Başarı Arasındaki İlişkiler.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sakarya 2006
• AKIN, Ahmet. ve ABACI, Ramazan. ve ÇETİN, Bayram; Bilişötesi Farkındalık Envanteri’nin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi. s. 655-680. 2007
• ALEMDAR, Arzu; “Bilişüstü Beceri Eğitiminin Fen Bilgisi Öğrencilerinin Başarılarına, Kavram Kazanımlarına, Kavramlarının Sürekliliğine ve Transferine Etkisi.” Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul 2009
• AŞIK, Gürsu; “A Model Study To Examine The Relationship Between Metacognitive and Motivational Regulation And Metacognitive Experiences During Problem Solving In Mathematics.” Submitted to the Institute for Graduate Studies in Sciences and Engineering in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Science. Boğaziçi Üniversitesi. Istanbul. 2009.
• BAYRAM,Nuran; “Sosyal Bilimlerde SPSS İle Veri Analizi” Ezgi yayın evi Bursa 2004
• BOYACI, Mehmet; “Ortaöğretim Öğrencilerinin Temel Yetenek Düzeyleri İle Bilişötesi Öğrenme Stratejileri Arasındaki İlişki.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Osmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat 2010
• BOZAN, Murat; “Problem Çözme Etkinliklerinin 7. Sınıf Öğrencilerinin Basınç Konusu İle İlgili Başarı, Tutum Ve Üstbiliş Becerilerinin Gelişimine Etkisi.” Yayımlanmamış Doktora Tezi. Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir 2008.
• ÇAKIROĞLU, Ahmet; Üstbiliş. TSA Dergisi. 11( 2): 21-27. 2007
• DOĞAN, Erdoğan; “Meslek Liselerinde Çalışan Öğretmenlerin Üstbiliş Becerileri İle Sosyal Uyumları Arasındaki İlişki (İstanbul Anadolu Yakası Örneği).” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul 2009.
• EKENEL, Esin; “Matematik Dersi Başarısı İle Bilişötesi Öğrenme Stratejileri Ve Sınav Kaygısının İlişkisi.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Eskişehir 2005
• GEORGHIADES, Petros; From the General to the Situated: Three Decades of Metacognition. International Journal of Science Education, 26 (3), 365–383. 2004
• GÜRŞİMŞEK, Işık, ÇETİNGÖZ, Duygu ve YOLERİ, Sibel, Okul Öncesi Öğretmenliği Öğrencilerinin Biliş Üstü Farkındalık Düzeyleri İle Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi. 1. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi. Çanakkale 2009
• http://web.upmf-grenoble.fr/sciedu/grangeat/EnsI/Meta/MetaLivingstonOverview.pdf Erişim: 13.12.2010
• Kalafat Sezai. http://www.tavsiyeediyorum.com/makale_555.htm0: 05.08.2011
• KARASAR, Niyazi, Bilimsel Araştırma Yöntemi (On Üçüncü Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2004
• MUHTAR, Sema;“Üstbilişsel Strateji Eğitiminin Okuma Becerisinde Öğrenci Başarısına Olan Etkisi.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. 2006
• OKÇU, Veysel. ve KAHYAOĞLU, Mehmet; İlköğretim Öğretmenlerinin Biliş Ötesi Öğrenme Stratejilerin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Sayı: 6. s. 129-146. 2007
• OLGUN, Akif; “Bilgisayar Destekli Fen Bilgisi Öğretiminin Öğrencilerin Fen Bilgisi Tutumları, Bilişüstü Becerileri Ve Başarılarına Etkisi.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Eskişehir 2006
• OLUK, Sami ve BAŞÖNCÜL, Nalan; İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerin Üstbiliş Okuma Stratejilerini Kullanma Düzeyleri İle Fen- Teknoloji Ve Türkçe Ders Başarıları Üzerine Etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 17 (1): 183-194. 2009
• ÖZCAN, Zeynep Çiğdem;. “Sınıf Öğretmenlerinin Derslerinde Biliş Üstü Beceri Geliştiren Stratejileri Kullanma Özelliklerinin İncelenmesi.” Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul 2007
• ÖZSOY, Gökhan ve GÜNİNDİ, Yunus; Okulöncesi Öğretmen Adaylarının Üstbilişsel Farkındalık Düzeyleri. İlköğretim Online. 10(2), 430-440, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr Aralık 2011.
• ÖZSOY, Gökhan., ÇAKIROĞLU, Ahmet., KURUYER, Gül Hayriye; Sınıf Öğretmeni Adaylarının Üstbilişsel Farkındalık Düzeylerinin Bazı Değişkenler Bakımından İncelenmesi, 9. Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (20-22 Mayıs 2010), Elazığ, s. 489-492. 2010
• ÖZTÜRK, Ergün; İlköğretim Online, 11(2), 292-305, 2012. [Online]: http://ilkogretim- online.org.tr
• SABAN, Ayten. İflazoğlu. ve Saban, Ahmet; Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Bilişsel Farkındalıkları İle Güdülerinin Bazı Sosyo-Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi. 2008
• SARAÇ, Seda; “İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Üstbiliş Düzeyleri, Genel Zekâ Ve Okuduğunu Anlama Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi.” Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul 2010
• SCHRAW, Gregory; Promoting General Metacognitive Awareness. Instructional Science. 26, 113– 125. 1998
• SENEMOĞLU, Nuray; Kuramdan Uygulamaya Gelişim, Öğrenme ve Öğretim (Dokuzuncu Baskı), Ankara, Gazi Kitabevi. 2004
• SÖNMEZ, Işıl ve SÜNBÜL, Ali. Murat; İlköğretim 5.Sınıf Matematik Dersinde Uygulanan Yürütücü Biliş Stratejilerinin Öğrencilerin Başarı, Tutum ve Öğrenilenlerin Kalıcılığına Etkisi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 23. 439-458.Konya 2007
• TAVŞANCIL, Ezel ve ÖNEN, Emine; Durumluk Üstbiliş Envanterinin Türk Lise Öğrencileri İçin Uyarlanması. 1. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi. Çanakkale 2009
• TOSUN, Ahmet ve IRAK, Metehan; Üstbiliş Ölçeği-30’un Türkçe Uyarlaması, Geçerliği, Güvenirliği, Kaygı ve Obsesif-Kompülsif Belirtilerle İlişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi. 19(1): 67-80. 2008
• YAVUZ, Dursun; “Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlik Algıları ve Üstbilişsel Farkındalıklarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Zonguldak 2009
• YILDIZ, Göksel; “İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Matematik Başarıları, Bilişüstü Stratejileri, Düşünme Stilleri ve Matematik Öz Kavramları Arasındaki İlişkiler.” Yayımlanmamış Doktora Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul 2010