Clothing Culture in 19th Century Nestorian Society

Yıl 2010, Cilt: 2010 Sayı: 22, 19 - 31, 01.07.2010

Murat Gökhan Dalyan

Öz

Anahtar Kelimeler

-

XIX. Yüzyıl Nasturilerinde Kılık Kıyafet Kültürü

Öz

XIX. yüzyılda Hakkâri ve çevresinde yaşayan Nasturiler’in giyim özelliklerinin belirlenmesinde, bölgenin iklim özelliklerinin büyük etkisi vardır. Aynı bölgede yaşayan Kürtler ile benzer özellikler gösteren giyim-kuşam kültürü, toplumdaki statü farklılıklarının belirginleşmesinde de en önemli unsur olmuştur. Nasturilerde din adamlarının giydiği kıyafetler, zenginlerin kullandığı makyaj malzemeleri ve fakirlerin örtünmek için buldukları elbiseler, bu sınıf farklılığını açıkça ortaya koymaktadır. Nasturilerde, giyilen kıyafetlerin hepsinde, toplumun ortak değer yargılarını bulmak mümkündür. Kadınlar rengârenk giyinirken, takı-aksesuar olarak genellikle gümüş tercih etmişler; erkekler ise şalvar veya geniş bir pantolon üstüne, bir ceket giymişlerdir. Kadınların yüzleri açık olmasına rağmen, başlarına bağladıkları bir yazma veya başörtüsü bulunmaktadır. Erkekler, komşuları olan Kürtlerde olduğu gibi başlarına koni şeklinde bir başlık giymişlerdir

Anahtar Kelimeler

Nasturi, Kılık kıyafet, Ayakkabı, Hakkari

Kaynakça

• Y.PRK.DH. Dosya No: 9 Gömlek No:26.
• “Nestorians of Central Kurdistan Part II.” Macphall’s Edinburgh Ecclesiastıcal Journal No.LXXXV., February 1853, Edinburgh 1853.
• AINSWORT, William, “An Account of Visit to Chaldeans İnhabiting Centrel Kurdistan; and of an Ascent of the Peak of Rewandiz ( Tûr Sheikhiwa) in the Summer of 1840” Journal of the Royal Geopraphic Society, Vol.11,1841, pp.17-42.
• AİNSWORTH William Francis, Travels and Research in Asia Minor, Mesopotamya, Chaldea, and Armenia c. II, John W.Parker,West Strand, London, MDCCCXLII.
• ALBAYRAK, Kadir, Keldanîler ve Nasturîler, Vadi Yayınları, Ankara 1997.
• ANDERSON Rufus, History of The Missions of The American Board of Commissioners Foreıgn Mıssııons to The Orıental Churches I., Boston 1872.
• BADGER George Percy, The Nestorians and Their Rituals with the Narrative of a Mission to Mesopotamia and Coordistan in 1842-1844 Vol. I, Joseph Masters, Aldersgate Street, And New Bond Street, London MDCCCLII..
• CAMPELL William W., A Memoır of Mrs. Judith S. Grnat, Late Missionary to Persia, New York 1844.
• CUTTS, Edward L., The Assyrian Christians. Report of A Journey, Undertaken By Desire of His Grace The Archbıshop of Canterbury And Hıs Grace The Archbishop of York, Christians İn Koordistan And Oroomiah, Printed By R.Clay, Sons, And Taylor, Bread Street Hill, Quen Victoria Street, London 1887.
• CUTTS Edward, Christians under the Crescent in Asia, London 1877.
• ÇELİK Mehmet, Süryani Tarihi I, Ayraç Yayınları, I.Baskı, Ankara Temmuz 1995.
• ÇELİK Mehmet, YAŞAR Şükran, “Kuruluşundan İslam Fethine Kadar Esessa’nın Siyasi Tarihi”,Edessa’dan Urfa’ya I, Editör: Mehmet Çelik, Ankara 2007.
• D.J.,“The Syrıan Christmas in Urmi”, Querterly Report Of Assyrıan Mission, No. XI., Published For The Assyrıan Mission London 1892, s.30-32.
• DALYAN Murat Gökhan, 19. Yüzyıl’da Nasturiler, (İdari-Sosyal-Yapı ve Siyasal İlişkileri), Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Isparta 2009.
• F.I.I., “East Syrian Church Vestments”, Querterly Report of Assyrian Mission, No. XVI., Published for the Assyrian Mission London 1894, s.35-36.
• F.N.H., “Tyari”, Querterly Report of Assyrian Mission, No. XL., Published For The Assyrıan Mission London 1900,s.364-366.
• Fifty-Second Annual Report of The American Board of Commıssoners For Foreıgn Missions, Present At The Meeting Held At Sprinfield, Mass, October 7-10, 1862, Press Of T.R. Marvın, 42 Congress Street., Boston 1862, s.113.
• FİSKE D.T. Faith Working By Love As Exemlified in The Life of Fidelia Fiske, Congregational Sabbath School And Publishing Society, Boston 1868.
• GRANT Asahel, “The Nestorian;or, The Lost Tribes”, The Monthly Revıew, From May to August Inclusive 1841 Vol.II., London 1841, s189-207.
• HAY W.R., Kürdistan’da iki Yıl 1918-1920, Çev. Fahri Adsay, I.Baskı, Avesta Yayınları, Barış Matbaası, İstanbul 2005.
• HEAZAL The Rev. F. N., MARGOLİOUTH M.A Mrs., Kurds & Christians, London 1913.
• http://en.wikipedia.org/wiki/Image:Assyrianfighter.JPG.(Erişim 6.5.2007.)
• LALAYAN E. A., Van Bölgesinde Asurlar, Çev. Edip İhsan Polat, Tiflis 1914.
• LAURIE Rev. Thomas, Dr.Grant And The Mountain Nestorians, Boston 1853.
• LAYARD Austen Henry, Ninova ve Kalıntıları Kürdistan’ın Keldani Hıristiyanları, Yezidiler ya da Şeytana Tapanların Ülkesine Bir Gezi, Eski Asur’un Töre ve Sanatlarının Araştırılması, Çev. Zafer Avşar, Avesta Basın Yayın, İstanbul 2000.
• MACLEAN Arthur John, BROWNE William Henry, The Catholicos of the East and His People, Being the Impressions of Five Years Work in the Archbishop of Canterbury’s Assyrian Mission” An Account of the Religious and Secular Life and Opinions of the Esatern Assyrian Christians of Kurdistan and Northern Persia (Know also as Nestorians), London 1891.
• MARSDEN J. B., History of Christian Churches and Sects from the Earliest Ages of Christiantiy c. II, London 1856.
• O.H.P.,”A Chrismast Idlly” ,Querterly Report of Assyrıan Mission, No. XXXIX., Published For The Assyrıan Mission London 1899,s.348-350.
• ÖZDEMİR Bülent, Süryanilerin Dünü Bugünü I. Dünya Savaşı’nda Süryaniler, TTK Yay., Ankara 2008.
• PARRY O.H., “Mar Shimun”, Querterly Report Of Assyrıan Mission, No. XXXIII., Published For The Assyrian Mission London 1898, s.254-257.
• PARRY Oswald H., Six Months in an Assyrian Monastry, Gorgias Pres, London 1895.
• PRIME SAMUEL Ireneus, The Bible In The Levant; of The Life And Letters of The Rev. C.N.Righter, Agent of The American Bible Society in The Levant, SHeldon & Company, London 1859.
• ROUX Jean-Poul, Orta Asya Tarih ve Uygarlık, Çev. Lale Arslan Özcan, Kabalcı Yayınları, İstanbul 2001.
• SATILMIŞ Selahattin, “XIX. Yüzyılda Hakkâri’ye Hıristiyan Bir Cemaat: Nesturiler (İdari, İktisadi Ve Sosyal Durumları)” http://www.sosbil.aku.edu.tr/dergi/VIII2/satilmis.pdf (Erişim: 12.05.2010), s.103-122.
• SMİTH Eli, DWİGHT H.G.O., Missionary Researches in Armenia: Including a Journey through Asia Minor, and into Georgia and Persia, with a Visit to the Nestorian and Chaldean Christians of Oroomiah and Salmas, London 1834.
• SMİTH Eli, Researches of the Rev. E. Smith and Rev. H.G.O. Dwinght in Armenia: Including a Jurney Through Asia Minor, and into Georgia and Persia, with a Visit to the Nestorian and Chaldean Christians of Oormiah and Salmas, Vol. II, Boston 1833.
• SPEER Robert E., The Hakim Sahib The Foreıgn Doctor a Biography of Joseph Plumb Cochran, M.D Of Persia, Flemıng H. Revell Company, New York 1911.
• TERMEN R.İ., 1906’da Van Bölgesindeki Hakkâri Dağlarına Düzenlenen Bir Gezi İle İlgili Rapor, Çev. Edip İhsan Polat, Tiflis 1910.
• TYLER Rew. W.S., Memoir of Rev. Henry Lobdell, M.D. Late Missionary of The American Board At Musul: Including The Early History of The Assyrian Mission, PublishedBy The American Tract Society, Boston 1859.
• WİGRAM W.A., WİGRAM Edgar T.A., İnsanlığın Beşiği Kürdistan’da Yaşam, Çev. İbrahim Bingöl, Avesta Yayınları, I.Baskı İstanbul 2004.