Hukuk Devleti İlkesi Bağlamında Takdir Yetkisi ve Yerindelik Denetimi İlişkisi

Year 2017, Volume: 25 Issue: 2, 249 - 276, 19.12.2017

Ahmet Talha Tetik

https://doi.org/10.15337/suhfd.364591

Cited By: 3

Abstract

Hukuk devleti ilkesinin en temel gereklerinden birisi idari işlem ve eylemlerin
yargı denetimine tabi olmasıdır. Ancak yargı mercilerinin söz konusu denetimi
işlemin hukuka uygunluğu ile sınırlıdır ve yerindelik denetimi yapmaları mümkün
değildir. Bu durum kuvvetler ayrılığı ilkesinin bir gereği niteliğindedir. Yerindelik
denetimi ile ilgili önemli hususlardan birisi de takdir yetkisi ve bağlı yetki
kavramlarıdır. Bağlı yetki bulunduğu durumlarda idari işlemin yerindeliğini
hukuk kuralları belirlemektedir ve bu durumlarda idarenin söz konusu kurallara
uygun davranıp davranmadığı her zaman için denetlenebildiği söylenebilir.
İdarenin takdir yetkisinin bulunduğu durumlarda ise yerindelik denetimi sorunu
söz konusu olmaktadır. Bu noktada takdir yetkisinin denetimi hususunda hukuka
uygunluk ve yerindeliğin sınırlarının çizilmesi gerekmektedir. Çalışmamızda da
hukuk devleti ilkesi çerçevesinde yerindelik denetimi yasağı, yargı
kararlarıyla birlikte incelenmeye çalışılacaktır.

Keywords

Hukuk Devleti İlkesi, Yerindelik Denetimi, Takdir Yetkisi, Bağlı Yetki, Hukuka Uygunluk Denetimi

References

• AKILLIOĞLU Tekin, “Yönetsel Yargı ve Denetimin Etkinliği”, Amme İdaresi Dergisi, C.23, S.1, 1990 AKKUŞ, Selâhattin, Genel Kamu Hukuku, İstanbul, 2006 AKYILMAZ Bahtiyar/SEZGİNER Murat/KAYA Cemil, Türk İdare Hukuku, Seçkin Yayınları, 7. Bası, Ankara 2016, s.148 ALİM Ümit, Türk Hukukunda Yasama Kısıntısı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya 2008 ATAR, Yavuz, Türk Anayasa Hukuku, Güncellenmiş B. 6, Konya, 2011 AZRAK Ali Ülkü, “İdari Yargı Denetiminin Sınırı Olarak İdarenin Takdir Yetkisi”, İdare Hukuku İlimleri Dergisi, Aralık 1985, Y.6, S.1-3 BOZ Selman Sacit, İdare Hukukunda Haklı Beklentinin Korunması, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017 ÇAĞLAYAN Ramazan, “Türk Hukukunda İdarenin Takdir Yetkisinin Yargısal Denetimi”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C.7, S.3-4, Aralık 2003 ÇAĞLAYAN Ramazan, İdari Yargılama Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 1. Baskı, Ankara 2011 ÇOBAN, Ali Rıza, Hukuk Devleti Hukuki Bir İlke Siyasi Bir İdeal, Ankara, 2008. Dergisi, C. 20, S.4 DURAN, Lütfi, “ İdari İşlem Niteliğinde Yargı Kararıyla Vergi Davalarının Çözümü”, Amme İdaresi Dergisi, C. 20, S.4 ERDEMİR, Nevzat, “Hukuk Devleti ve Savunma Hakkı”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S.1, 1988 EVREN, Teoman, “Hukuk Devleti”, Ankara Barosu Dergisi, S. 1, 1985 GİRİTLİ, İsmet / BİLGEN, Pertev /AKGÜNER, Tayfun /BERK Kahraman, İdare Hukuku, Der Yayınları, İstanbul 2015. GÖZLER Kemal/KAPLAN Gürsel, İdare Hukuku Dersleri, Ekin Yayınları, 11. Baskı, Bursa 2011 GÖZLER, Kemal, Türk Anayasa Hukuku Dersleri, B. 14, Bursa, 2013 GÖZÜBÜYÜK A. Şeref, Yönetsel Yargı, 32. Bası, Ankara 2012 GÖZÜBÜYÜK, A.Şeref, Yönetim Hukuku, Turhan Yayınları, 24. Baskı, Ankara 2006 GÖZÜBÜYÜK A. Şeref/TAN Turgut, İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, 8. Bası, Ocak 2016 GÜNDAY Metin, “1982 Anayasasına Göre, İdari Yargı Denetiminin Kapsamı ve Sınırları”, İdari Yargı, Birinci Kitap, I. Ulusal İdare Hukuku Kongresi, Danıştay Matbaası, Ankara 1991 GÜRAN Sait, Danıştay ve İdari Yargı 140. Yıl Sempozyumu, Danıştay Tasnif ve Yayın Bürosu Yayınları, No: 77, 12 Mayıs 2008 GÜRBÜZ, Taşbaş, Zeliha, Anayasa Mahkemesi Kararlarına Göre Hukuk Devleti, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya, 1991 HACIİBRAHİMOĞLU Nurhan, Yargı Kararları Işığında Takdir Yetkisi ve Yerindelik Denetimi ve 2010 Anayasa Değişikliğinin Bu Duruma Muhtemel Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2012 ILICAK, Mahir Can, “Hukuk Devleti ve Yargı Gücü”, Ankara Barosu Dergisi, S. 4, 1986 KALABALIK Halil, “İdarenin Yargısal Denetiminin Sınırları ve Takdir Yetkisi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.1, S.1, 1997 KALABALIK Halil, İdare Hukukunun Temel Kavramları ve Kurumları, Sayram Yayınları, 5. Baskı, Konya, 2014 KÜÇÜK Adnan, “Batıda ve Türkiye Örneğinde Yargısal Aktivizm Tartışmaları Ve Yargısal Aktivizmin İyi ya da Kötü Bir Tutum Olup Olmadığı Meselesi”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl:8, S.31 (Temmuz 2017) MUMCUOĞLU, Maksut, “Hukuk Devletinde Bağımsız Yargının Yeri ve Bağımsız Yargının Türkiye’de Gelişimi”, Ankara Barosu Dergisi, Y. 46, S. 2, Mart 1989 ODYAKMAZ, Zehra/KAYMAK, Ümit/ERCAN, İsmail, İdari Yargı, On iki Levha Yayıncılık, 11. Baskı, İstanbul 2015 ONAR Sıddık Sami, İdare Hukukunun Umumi Esasları, C.1, 3. Bası, İstanbul, 1966 OYTAN Muammer, “Yargılamanın Yargılama Teknikleriyle Sınırlandırılması”, I. Ulusal İdare Hukuku Kongresi, Ankara, 1-4 Mayıs 1990 ÖZAY İl Han, Gün Işığında Yönetim, İstanbul, 1996 ÖZBUDUN, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Ankara, 1998 ÖZKORKUT, Ünal Nevin, “1876 Anayasasının Hukuk Devleti Unsurları Açısından Osmanlı Devlet Anlayışına Getirdiği Yenilikler”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.53, S. 1, 2004 SOYSAL, Mümtaz, 100 Soruda Anayasanın Anlamı, İstanbul, 1986 TAN Turgut, İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, 3. Baskı, Ankara, 2014 TEK, Savaş, “İdare Hukukunda İdarenin Sorumluluğu”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, S. 1, Nisan 2010, TUNÇ, Hasan / BİLİR, Faruk / YAVUZ, Bülent, Türk Anayasa Hukuku, Genişletilmiş ve Gözden Geçirilmiş B. 2, Ankara, 2011 YAYLA Yıldızhan, “İdarenin Takdir Yetkisi”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C.30, S.1 DURAN, Lütfi, “ İdari İşlem Niteliğinde Yargı Kararıyla Vergi Davalarının Çözümü”, Amme İdaresi Dergisi, C. 20, S.4 YENİCE Kazım, İdari Yargılama Usulü, Ankara 1983