Kırgızistan’da Telekomünikasyon Ağları Aracılığıyla İntihar Olayları

Year 2019, Volume: 27 Issue: 3, 625 - 647, 27.12.2019

Gulzhar Akhmatalieva

https://doi.org/10.15337/suhfd.568978

Abstract

Son yıllarda telekomünikasyon
ağlarının gelişmesiyle birlikte, bunlar aracılığıyla topluma ve insanlara karşı
psikolojik terörizminde geliştiği görülmüştür. Bu psikolojik terörizmin bir
yöntemi ölüm oyunları veya diğer ifadeyle ölüm grupları olarak karşımıza
çıkmaktadır. Ölüm oyunları, çocukların sosyal medya sitelerinde oynadıkları
oyunlar vasıtasıyla onları intihara götürmeyi veya intihara tahrik etmeyi
amaçlayan, internet üzerinden erişilen oyunlardır. Bu oyunlar Kırgızistan’da da
birden fazla çocuk tarafından oynanmış ve ülkede çok yankı uyandırmıştır. 2015-2018 yılları
arasında bu  ölüm oyunları olağanüstü bir
hale gelerek, Rusya’da, Ukrayna’da daha sonra Kazakistan ve Kırgızistan gibi
ülkelerde yaşayan çocuklar tarafından oynanmış, çok sayıda aile ve çocuk mağdur
olmuştur. Rusya’da ölüm oyunları aracılığıyla 130 çocuk intihar etmiştir.
Kırgızistan’da ise bu oyunu oynayan 40 çocuk payı kurtarılmıştır.

Ölüm oyunları
arasında en duyulanı olan “Mavi balina”nın yanında, “Saat 04.20’de beni uyandır”, “Sessiz ev”, “Ben oyundayım”, “f57”, “Ölü canlar”,“Saman yolu” ve son günlerde duyulmaya başlayan “Momo”, “Arkadaşını yak”, “24 saat boyunca
kaybol”, “Koş yada öl” isimli oyunlar da ölüm oyunu kategorisinde yer alan oyunlardır. Bu ölüm
oyunlarının ve en popüleri olan mavi balina oyununun Avrupa’da ve Brezilya’dave
yakın dönemde Türkiye’de bile birçok çocuk tarafından oynandığı belirtilmiştir.

Bu nedenle,
ülkemizde yaşanmış olan bu olayların önüne geçilmesi amacıyla ciddi kanuni
tedbirlerin alınması için Kırgız Ceza Kanununda İntihara Götürmek (KCK m.136)
ve İntihara Tahrik Etme (KCK m. 137) başlıklı maddelerin yeniden düzenlenmesi,
özellikle “suçun kamuoyunda alenen etkinlik veya kitle iletişim aracılığıyla veya
telekomünikasyon bilgi ağı (internet) vasıtasıyla gerçekleşmesi” gibi yeni
düzenlemelerin eklenmesi gerekliliği söz konusu olmaktadır.

Bu araştırmada, son
dönemlerde sosyal medya vasıtasıyla ortaya çıkan çocukları intihara götüren
ölüm oyunlarının çocuklar üzerindeki kötü etkisi, çocukları korumaya yönelik
tedbirler ve yeni kanuni düzenlemelerin oluşturulması gerektiğinin anlatılması
amaçlanmıştır. 

Keywords

Çocuklar, İntihar, İntihara Götürmek, İntihara Tahrik, Ölüm Oyunları

The Suicide Events in Kyrgyzstan Through Telecommunication Networks

Abstract

With the development of
telecommunication networks,
in recent years it has been seen the psychological terrorism against to people
and society. Especially the one of the method of psychological terrorism has
been emerged as the “death games” or in other words the “death
groups”.  The death
games are games that aimed to driving to suicide or provoking suicide the
children by playing games in social media sites. These death games have been
played by some children
in our country  and create a big “echo”
in Kyrgyzstan.  Between 2015-2018 years
these death games have became an extraordinary and have taken place in Russia,
Ukraine and later in that countries such as Kazakhstan and Kyrgyzstan as well.
Consequently, many children and families were victims of these kind of games.
In Russia about 130 children’s
suicide were committed through death games and about 40 children were rescued
from the death games in the Kyrgyz Republic.

As the most popular death games
after the “blue whale” are: “wake
me up at 04.20 am”,“quiet house”,“I am in the game”,
“f57”,“dead souls”, “Milky Way”.  And in recent days,
as a newly added games are: “momo”,“burn your friend”,“disappear for 24 hours”,“run
or die”. But most of them, the most popular “blue
whale” game has been reported in Europe,
Brazil, even in the nearest period in Turkey as well.

Therefore, due to such events that
occurred in Kyrgyzstan and in order to take serious legal measures in the
future, The Kyrgyz Criminal Code should rearrange some items such as Driving to
suicide (article 136 of Kyrgyz Criminal Code) and Provoking suicide (article 137 of Kyrgyz Criminal Code). But particularly, it
need to add a new regulations such as a “crime that take place by public
activity” or “through mass communications”
or by “telecommunication information networks (internet)”.

The aim of this research are:
describe the bad effects of death games that driving children to suicide trough
the social media sites, describe the measures to protect children of them
and the necessity of creating a new legal regulations. 

Keywords

Children, Suicide, Driving to Suicide, Provoking Suicide, Death Games

References

• Arhipova A./ Volkova M./ Kirzyuk A./ Malaya E./ Radçenko D./ Yugay E.: Gruppı smer-ti: ot igrı k moralnoi panike. İssledovatelskaya gruppa Monitoring aktual-nogo folklora, g. Moskva 2017g. Batıçko V.T.: Ugolovnoe pravo, Obşaya i osobennaya çast, kurs lektsiy. Taganrogskiy Gosudarstvennıy Radiotehniçeskiy Üniversitet, 2006g. Bekmagambetova V.P./ Revin V.P./ Revina V.V./ Ugolovnoe pravo Respubliki Kazahs-tan, Osobennaya çast, g. Moskva 2017g. Bengard Anastasiya.: 88 samoubiystv za god. Poçemu naşi deti uhodyat iz jizni. 24kg, 11 fevralya 2019 g. https://24kg/obshestvo/109171_88samoubiystv_zagod_pochemu_nashi_deti_uhodyat_izjizni/ (E.T. 19.03.2019). Baboçki prodoljitelnost jizni., vetatlas.ru/articles/koshki/stati/babochki-prodolzhitelnost-zhizni (E.T.11.03.2019). Bişkekskie çinovniki vıstupili protiv podrostkovoi igrı “isçezni na 48 çasov”, 28.02.2019. Fe.Fergana news. https://fergana.agency/news/105572/ (E.T.18.03.2019). Vladimir Novikov, dotsent kafedrı psihiatrii i psihoterapii. Tele programma Mujskoe/Jenskoe-ostorojno “Siniy kit”, Çast 2, vıpusk ot 03.03.2017. (E.T.08.03.2019). “V Kırgızstane ne bılo ni odnogo suitsida iz-za sinego kita”. Novosti Kırgızstana. kloop.kg, 6 fevralya, 2017g. (E.T.11.03.2019). V Kırgızstane osnovnaya priçina detskogo suitsida-semeynıe ssorı, oktyabr 2018 g., https//rus.azattık.org. (E.T.03.04.2019). Galimov R.R.: K voprosu ob ugolovnoi otvetstvennosti za dovedenie do samoubiystva, Vestnik VEGU №2(70) 2014g. Gladkih V.İ./ Kurçeev V.S.: Ugolovnoe pravo Rossii, Obşaya i osobennaya çast, g. No-vosibirsk 2015g. Gazeta Komsomolskaya pravda, 11.01.2017, www.kp.ru/daily/26642.7 (E.T.08.03.2019). Gruppa smerti, Novaya gazeta, №51, 16.05.2016. (E.T.10.03.2019). Grajdane Kırgızstana obyavili voynu traditsii kraji nevest. For.Kg. Novosti Kırgızstana. https://for.kg./news-151315-ru.html. (E.T. 03.04.2019). “Desyat detei soverşili suitsid, do çego migratsiya dovodit kırgızstantsev”., Sputnik Kırgızstan, 06.07.2018, https://ru.sputnik.kg/society (E.T.03.04.2019). Detyam do 14 let hotyat zapretit sotseti. A ostalnıh sobirayutsya puskat tolko pod nastoyaşim imenem po pasportu, “gazeta İzvestiya”. https://iz.ru/news/676136 (E.T.11.03.2019). İnogamova-Hegay L.V./ Raroga A.İ./ Çuçaeva A.İ.: Ugolovnoe pravo Rossiyskoy Fede-ratsii, Osobennaya çast, g. Moskva 2008g. İrina Karamuşkina podnyala vopros o poyavlenii igrı “siniy kit”. kaktus media. 12aprelya, 2018g. https://kaktus.media/doc/373014_irina_karamyshkina_podniala_vopros_o_poiavlenii_igry_siniy_kit_.html. (E.T.20.03.2019). İgra “Siniy kit” poyavilas c sotsetyah Brazilii. https://www.izh.kp.ru/daily/26669/3691644/ (08.03.2019). Kuznetsova M.Yu.: Dovedenie do samoubiystva: problema kvalifikatsii, III Mejduna-rodnaya nauçnaya konferentsiya, Pravo: istoriya teoriya praktika, İSBN 978-5-4386-0809-7. g. Sankt-Peterburg 2015g. Kulikova Anna. /Polidi Anna.: Problema zakonodatelnoy reglamentatsii otvetstven-nosti za dovedenie do samoubiystva i sklonenie k samoubiystvu, nauçno-metodiçeskiy elektronnıy jurnal Kontsept, İSSN 2304-120X, 2017г. Kurmanov K.Ş./ Sıdıkova L.Ç./ Şarşenaliev A.Ş./ Kurmanov Z.K./ Abdiev K.M./ Osmona-liev K.M./ Artsıbaşev P.Ya. / Bodobaev K.A./ Okenova R.A.: Ugolovnoe pra-vo, Osobennaya çast, g. Bişkek 2001g. Kızalakova A./ Turdubekova N./ Kokulova A./ Munduzbaev M./ Gavrilova E.: “Profi-laktika reketa v şkolah Kırgızstana”. Metodiçeskoe posobie po predotvra-şeniyu reketa v obşeobrazovatelnıh uçrejdeniyah. g. Bişkek 2011g. Kurator sinego kita prigovoren к trem godam kolonii-poseleniya. 5 sentyabrya, 2018 g., www.rambler.ru. (E.T.19.03.2019). “Kakie poteri neset armiya Kırgızstana v mirnoe vremya”. 10 oktyabrya 2018 g., Fergana Ru. https/yandex.ru/media/fergana/kakie-poteri-neset-armiia-kyrgyzstana-v-mirnoe-vremia—5bbe020324792200aa778db6. (E.T. 03.04.2019). Kraja nevest v Kırgızstane: gendernaya duel. İslam v SNG. is-lamsng.com/kgz/report/4112 (E.T.03.04.2019). Menedjer “megafona” uliçil ukrainskih natsionalistov v sozdanii “gruppı smerti”. Gazeta.ru 16.02.2017 (htps://m.gazeta.ru/tech/news/2017/02/16/n-9697289shtml (E.T.11.03.19). “Novaya smertelnaya igra-Podojgi druga”. Gazeta Komsomolskaya pravda, 7 fevral-ya 2019, https://www.rostov.kp.daily/26939.4/3989778 (E.T.18.03.2019). Novaya gazeta, Galina Mursalieva, Lis priznal svoyu vinu. 20 iyulya 2017 г. www.novayagazeta.ru (E.T.19.03.2019). “Opasnaya igra dlya detei Momo, mojet poyavitsya v Kırgızstane”. MVD. 14.08.2018. htpps://ru.sputnik.kg/society/20180814/1040628267/mvd-igra-momo-messendzher-profilaktika.html. (E.T.11.03.2019). Poçemu kitı vıbrasıvayutsya na bereg? www.meta.kz (E.T. 11.03.2019). Pletneva predlagaet vvesti zvanie “obraztsovaya semya”. Parlamentskaya gazeta. 06.03.2017. https://www.pnp.ru/politics/2017/03/06/plenyova-predlagaet-westi-zvanie-obrazcovaya-semya.html (E.T.11.03.2019). Prozorova Maria. / Gavrilova Yulia.: “Opasnıe igrı naşih detei”. 9 fevralya 2017g., KP v Ukraine. https://kp.ua/incidents/566384-opasnye-yhry-nashykh-detei (E.T. 18.03.2019). Putin podpisal zakon o “gruppah smerti”, rossiyskaya gazeta RG.RU, 07.06.2017. https://rg.ru. (E.T.20.03.2019). Radio svoboda, Krım realii, 16 fevralya, 2017, 17.00, krym.r.com/a/28312768html. (E.T.08.03.2019). “Rodnıye vıbrosivşiysya devoçki polagayut, çto suitsid svyazan s opasnımi igrami”. 7 fevralya 2017, kaktus media., https://kaktus.media.doc.352138_rodnye_vybrosivsheisa_devochki_polagayut_chto_syicid_sviazan_s_opasnymi_igrami.tml. (E.T.20.03.2019). Revin V.P.: Ugolovnoe pravo Osobennaya çast, Yustitsinform 2010g. Seralieva A.M./ Baymagambetova Z.M.: Problemı ugolovnoi otvetstvennosti za do-vedenie samoubiystva, Kazahskiy natsionalnıy pedagogiçeskiy universitet imeni Abaya, Vestnik, №1(48)2017. Sundurova F.R./ Talan M.V./ Ugolovnoe pravo Rossii, Osobennaya çast, g. Moskva 2012g. Suitsid kak problema sovremennogo obşestva. R.V. Petrunnikova. Minskiy institut upravleniya, g. Minsk, Respublika Belarus. str.416. http://media.miu.by/files/store/items/uses/xvii/mim_uses_xvii_34024.pdf. (E.T. 05.03.2019). Spasenie detei ot kiberprestupleniy. Sledstevenniy komitet RF. Ofitsialnıy sayt. s.3, irk.sledkom.ru/folder/107968/?pdf=1 (E.T. 11.03.2019). Siniy kit, mleçnıy put, more kitov-suitsidialnıe igrı dlya detei!!!Budte vnimatelnı. https://vadro.livejournal.com/1229256.html (E.T. 10.03.2019). “Sinie kitı” okazalis straşnee “İslamskogo gosudarstva”, gubernator Ulyanovskoi ob-lasti rasskazal o razgovore protiv odaryennıh rossiyskih detei. Gazeta kommersant, 08.03.2017. https://www.kommersant/ru/doc/3236648 (E.T.01.03.2019). “Siniy kit. Eşe odna jertva” Novosti 24 ala-too, g. Bişkek, 11 fevralya 2017. Pervuyu jertvu gruppı siniy kit naşli v Bişkeka. Novosti 24Mir, 8 fevralya, 2017. (E.T.11.03.2019). “Siniy kit 2: oçerednaya smertelnaya igra trevojit kırgızskiy segment”. For.kg/novosti Kırgızstana. www.for.kg. (E.T.11.03.2019). “Smertelnaya igra v sotsetyah”. Otkrovennıy razgovor. Telekanal NTS, 13 fevralya 2017g. (E.T.20.03.2019). Statistika- samoubiystv http://prognoz.org/article/statistika-samoubiistva. (E.T. 05.03.2019). Tanya Tayson. Suitsid kak sotsialnıy fenomen. https://www.proza.ru/2009/12/31/909 (E.T. 05.03.2019). Tvarkovskaya Aleksandra, Poçemu kitı vıbrasıvayutsya na bereg, legenda i versii. https://syl.ru/article/33065/pochemu-kityi-vyibrasivayutsya-na-bereg-legenda-i-versii. (E.T.11.03.2019). Toktonazarova, Nurjan.: “Desyatki kırgızskih soldat, pogibşih v mirnoe vemya”, aprel, 2016 g. https//rus.azattyk.org/a/27657453. (E.T. 03.04.2019). Ugolovnıy kodeks Kırgızskoy Respubliki, ot 2 fevralya 2017 goda, №19. “U podrostkov poyavilas novaya opasnaya smertelnaya igra”. 11 fevralya 2019g., novosti bigmirnet. News.bigmirnet/ukraine /1886894-Y-podrostkov-poyavilas-novaya-smertelno-opasnaya-igra (E.T.18.03.2019). Ugolovnıy Kodeks RF, https://minjıst.ru/ru/press/news/ugolovnyy-kodeks-rossiyskoy-federacii-0 (E.T. 05.03.2019). Ugolovnıy kodeks Rossiyskoy Federatsii, https://minjust.ru (E.T.20.03.2019). Elmurzaev Doku İnaeviç.: “Ugolovnaya otvetstvennost za dovedenie do samoubiyst-va”. Aftoreferat dissertatsii na soiskanie uçenoy stepeni kandidata yuridi-çeskih nauk. Akademiya upravleniya MVD Rossii, g. Moskva 2004g. Federalnıy zakon ob informatsii, informatsionnıh tehnologiy i o zaşite informatsii ot 27.04.2006 №149-F3 st.15.1 (redaktsiya 18.12.2018). https://fzrf.su/zakon/ob-informacii-149-f3/st-15.1php (E.T.20.03.2018). Akduman, Gültekin/ Korkusuz, İrfan/ Hüseynov, Afgan/ Aytaç, Önder/Barış, Akduman: Polis ve İntihar, Adli Psikiyatri Dergisi, Nisan 2006, Cilt:3, Sayı:2. Alisinanoğlu, Fatma/ Akduman, Gülümser Gültekin: Çocuk ve Ergenlerde İntihar, Adli Psikiyatri Dergisi, Temmuz-Ağustos 2006, Cilt:3, Sayı: 3-4. Mavi balina oyunu nedir, nasıl öldürüyor? 28.01.2019. www.posta.com.tr. (11.03.2019). Mavi Balina oyunu nedir? İşte Mavi Balina hakkında merak edenler ve ayrıntılı analiz. www.sozcu.com.tr.(E.T.19.03. 2019). Mavi balina oyunu intihar Haberleri, Güncel Mavi balina oyunu intihar haberleri ve Mavi balina oyunu intihar gelişmeleri. https://haberturk.com/haberleri/mavi-balina-oyunu- intihar# (E.T.29.03.2019). Mavi balina yüzünden 142 kişi intihar etti! www.milliet.com.tr./Mavi-Balina-yuzunden-142-kisi-intihar -etti-molatik-707/ (E.T.29.03.2019). https:/22oa.ru/zhizn-babochek. (E.T.11.03.2019). ren.tv/novosti/2016-05-18/sledovateli-polagayut-chto-igra-v-socseti-vynudila-11-lenyuyu-shkolnicu (E.T. 10.03.19). https://www.takvim.com.tr/guncel/2019/01/28, Bu oyunu oynayanlar kendini öldü-rüyor: mavi balina nedir? 21 Eylül 2017, (E.T. 11.03.2019). www.birgun.net (E.T. 11.03.2019). https://www.kazedu.kz/referat/9881315 (E.T. 05.03.2019). ren.tv/novosti/2016-05-18/sledovateli-polagayut-chto-igra-v-socseti-vynudila-11-letnyuyu-shkolnicu (E.T. 10.03.19). www.mason.org.tr/web/ (E.T.07.04.2019). https://tr.wikipedia.org/wiki/Masonluk .(E.T.07.04.2019). https://tr.wikipedia.org/wiki/Martinizm. (E.T.07.04.2019). https://tr.wikipedia.org/wiki/Satanizm. (E.T.07.04.2019). https://tr.wikipedia.org/wiki/Faşizm. (E.T.07.04.2019). https://www.sumakpompa/com/tr (E.T.07.04.2019). https://vsezdorovocom/2018/12/saentologiya-chto-eto-takoe (E.T.07.04.2019). https://eksisozluk.com/norolinguistik-programlama-215587 (E.T.07.04.2019).